Summary
Samenvatting Sociologie I
- Course
- Institution
- Book
Dit is een samenvatting van het boek Sociologie, een inleiding van hoofdstuk 1 tot 16. De samenvatting is geschreven op basis van het boek en de hoorcolleges in .
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
5 reviews
By: vanessaalmeida • 3 year ago
summarizes the course very well, clearly formulated, clearly organized
By: dinaobsschool • 4 year ago
By: Sarhhh • 4 year ago
By: isamyn • 5 year ago
By: missottenc • 5 year ago
Seller
Follow
kirstends
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING SOCIOLOGIE2018-2019
Boek : Sociologie, een inleiding
Auteurs : Mark Elchardus, Bram Spruyt
H1-H16
, Hoofdstuk 1: de sociologische verzuchting
1. Wat is sociologie?
Sociologie is een recente sociale wetenschap.
Raymond Aron → moeilijk om een definitie te geven
Max Weber: 1 van de grondleggers → zelfde probleem
“Sociologie is de wetenschappelijke poging om het sociale handelen te begrijpen, met de bedoeling op
die manier tot een causale verklaring van het verloop en de effecten van dat handelen te komen.”
1. Sociale wetenschappen: wat ze doen vertoont grote gelijkenissen
→ Vroeger distantiëren, nu voorzichtig naar elkaar toegroeien.
2. Verklaringen nemen een oorzaak-gevolgrelatie aan.
Sociologie is een levendige wetenschap die zich onder invloed van haar eigen bevindingen en
inzichten geregeld vernieuwd. Sociologie = avontuur, geen levenloos object
- Jonge discipline, daarom levendig
- Diep verdeelde wetenschap
2. Wat leert de sociologie ons?
Sociologie: kijkt naar de wijze waarop mensen samenleven.
Eindbestemming = inzicht in de samenleving.
Sociologische les:
Alles is contingent, maar daarom nog niet arbitrair of willekeurig.
→ Contingent
Haast alles wat in de maatschappij bestaat, had ook anders kunnen zijn.
Iets is contingent als het noodzakelijk, noch onmogelijk is en het dus ook anders had kunnen zijn dan
het nu is.
→ Arbitrair
Er kunnen goede redenen bestaan voor de vorm die het bij ons heeft aangenomen.
Sociale wetenschappen:
Verspreiden het bewustzijn van het contingente.
Zij hebben ons geleerd dat gewoonten en handelingswijzen, elders vaak totaal anders zijn en zich dus
ook bij ons op een andere manier hadden kunnen ontwikkelen.
Variatie van culturen en instellingen werd dikwijls ontkend (vooral 19e eeuw)
→ De wereld zou convergeren naar het soort beschaving en maatschappij zoals in Europa/Amerika.
Blaise Pascal:
Wat geldt als waarheid aan de ene kant van de Pyreneeën, is dwaasheid aan de andere kant.
George Murdock: Murdock files (huwelijk)
Kenmerken van verschillende culturen onderzocht (hier 565 = n)
→ Hoe ziet het huwelijk in een cultuur eruit?
• Bij ons: 2 personen = monogamie – maar 20%
• Andere 80%: meerdere personen = polygamie
Contingent → vorm huwelijk is variabel
Arbitrair → in variatie zit patroon. Bij economisch slechte omstandigheden is de vorm van een
huwelijk anders (polygamie).
1
Sociologie: Hoofdstuk 1
,Howard Becker: afwijkend gedrag wordt door de samenleving geproduceerd.
Normen die we hanteren om afwijkend en crimineel gedrag te beoordelen zijn van sociale oorsprong.
→ Verschillen van de ene tot de andere samenleving
Voorbeeld: verkrachting binnen het huwelijk
- In sommige culturen bestaat verkrachting binnen het huwelijk niet
→ man heeft seksueel recht op zijn vrouw.
- Andere culturen: vrouw moet instemmen.
De sociologie heeft een dubbele taak:
1. Verklaren waarom bepaalde individuen tot afwijkend gedrag komen.
2. Verklaren waarom bepaalde gedragingen in bepaalde samenlevingen afwijkend zijn en in
andere niet.
3. Contingent, maar niet arbitrair
Jean-Jacques Rousseau
• Hoe kan men de mensen de wetten doen eerbiedigen, als zij er zich van bewust worden dat
zij die zelf hebben gemaakt?
• Waarom is het contingente niet arbitrair?
Mensen zullen wetten enkel respecteren en hun plichten naleven als een religie hen daartoe
aanzet en motiveert.
Religies → doelbewust bijdragen tot burgerdeugd (goede, degelijke burgers kweken).
Civiele religies = religies die de aandacht van burgerdeugd centraal stellen.
→ Geen nieuwe burgerreligie maar onderwijs:
→ Taak onderwijs verbreed
→ Secundair onderwijs = leerplicht, meer dan enkel vakken en kennis bij een beroep
(vakoverschrijdende eindtermen)
→ Opvoeden tot burger
→ Jongeren moeten tolerant zijn, geïnteresseerd in politiek…
= beschrijving goede burger
Contingent = verontrustende les
Van wetten opgelegd door de natuur of God, naar wetten gemaakt door de mens.
Toegeven dat mensen de samenleving maken en dus kunnen veranderen.
Karl Marx:
“Mensen maken hun eigen geschiedenis, doch niet onder de voorwaarden die ze zelf kiezen”.
Inzicht van het contingente = oncomfortabel bewustzijn.
Waarom is het contingente niet arbitrair? Aangepakt op 3 ≠ manieren:
Verlichting – Tegen-Verlichting
• Verlichting
o Secularisering, individualisme, rationalisme
o Het goede samenleven was niet meer afhankelijk van het volgen van goddelijke
voorschriften, maar van het volgen van de eigen rede.
o Redelijk handelen = natuur mens
o Rede en wetenschappelijk denken brengt maatschappelijke rust, vooruitgang en geluk.
2
Sociologie: Hoofdstuk 1
, • Tegen-Verlichting
o Redelijk handelen leidt tot egoïsme, sociale ontreddering en vervreemding.
o Als regels het nastreven van het eigen belang belemmerden → regels zijn willekeurig.
o Religie en gezag nodig om samenleving te regelen.
• 19e eeuw: sociologie = poging Verlichting en Tegen-Verlichting te verzoenen
Auguste Compte (1798-1857)
• Grondlegger sociologie (bedacht term) + invloed op ≠ auteurs en grondleggers.
• Positieve of positivistische benadering van de sociale werkelijkheid
= zakelijke, strakke wetenschappelijke observatie en op logica gesteunde sociologie.
o Ontdekken van regelmaten in het gedrag die de onveranderlijkheid van echte
wetmatigheden hebben (= natuurwetenschappen).
• 3 opeenvolgende stadia in de menselijke ontwikkeling
o Theologisch/religieus → bovennatuurlijke kracht
o Metafysisch stadium → abstracte concepten, belang ziel…
o Wetenschappelijk, positivistisch stadium: verschijnselen verklaren door andere
verschijnselen. Menselijk handelen en samenleven wordt door rede geleid.
• Tegen-Verlichting → maatschappelijke orde kan niet in stand gehouden worden door rede.
o Waarom zouden mensen wetten en normen respecteren als ze inzagen dat ze die zelf
opleggen?
o Respect voor wetten en maatschappelijke orde heeft een irrationale grondslag. Het
steunt uiteindelijk op geloof, onverklaard respect voor gezag.
• Oude religies hadden afgedaan (= Rousseau) hadden afgedaan.
o Monotheïstische god verhindert sociale vooruitgang.
o Religie moet voor praktische, maatschappelijke doelstellingen dienen.
• Hoe kunnen mensen hun lot in eigen handen nemen zonder dat hun samenhang steunt op macht
en misleiding?
o Visie: menselijk handelen wordt ook geleid door impulsen, gevoelens en emoties.
o Emotionele elementen moeten samen met de rede naar goede, voor de mens positieve
doelen leiden. Enkel religie kan dit.
o Religie van de Mensheid
Centraal: capaciteit van mensen om hun energie op wenselijke doelstellingen te richten.
Habermas en Luhmann
• Centrale vraag: Hoe kunnen mensen hun lot in eigen handen nemen, niet individueel maar
gezamenlijk, zonder dat hun samenhang steunt op macht en/of misleiding?
• Jürgen Habermas (- Verlichting)
o Wetenschappelijke rede ons niet kan zeggen wat we moeten doen maar wel hoe we iets
doeltreffend en efficiënt kunnen aanpakken.
→ Keuze en doelen zijn subjectief en irrationeel.
o Arbitraire = doorn in het oog.
o We moeten kennis- en handelingswijzen ontwikkelen die ons toelaten onze doelen en
dus onze geschiedenis redelijk te kiezen en te beheersen.
o Wetenschap = wijze om op een open manier met elkaar te communiceren.
→ Door open communicaties zijn regels niet langer willekeurig en arbitrair, want alle
eerlijke en redelijke mensen zouden ze onderschrijven.
3
Sociologie: Hoofdstuk 1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kirstends. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now