Summary
Arbeidsrecht samenvatting
- Course
- Institution
Overzichtelijke samenvatting van het vak arbeidsrecht, waarin de stof van de kennisclips, de werkcolleges en de verplichte arresten zijn verwerkt.
[Show more]
Seller
Follow
lchm24
Reviews received
Content preview
ArbeidsrechtArbeidsrecht algemeen
Arbeidsrecht: Een functioneel rechtsgebied
Arbeidsrecht, gedefinieerd als een functioneel rechtsgebied, omvat het geheel van rechtsregels dat de
arbeidsverhoudingen van de onzelfstandige beroepsbevolking in zowel de private als publieke sector reguleert
(Bakels’ Schets, p. 1). Dit rechtsgebied richt zich primair op de regulering van arbeidsverhoudingen, met minder focus
op juridische abstracties.
Doelgroep: Onzelfstandige beroepsbevolking
De doelgroep van het arbeidsrecht omvat individuen die betaalde arbeid verrichten. Deze onzelfstandige
beroepsbevolking bestaat uit:
Mensen die betaalde arbeid verrichten;
Zelfstandigen, die in principe niet onder het arbeidsrecht vallen, behalve in gevallen van (schijn)zelfstandige
arbeid;
Onzelfstandigen, die onder het arbeidsrecht vallen.
De arbeidsovereenkomst als entreebiljet
De arbeidsovereenkomst fungeert als een entreebiljet voor diverse rechtsgebieden, zowel binnen als buiten het
burgerlijk wetboek. Binnen het burgerlijk wetboek omvat dit onder meer:
Ontslagbescherming;
Rechten met betrekking tot loon bij ziekte, vakantie, informatievoorziening en goed werkgeverschap.
Buiten het burgerlijk wetboek genieten werknemers bescherming via andere wettelijke regelingen, zoals de wet
minimumloon, arbeidstijden- en omstandighedenwetgeving, en werknemersverzekeringen die deel uitmaken van de
sociale zekerheidswetgeving.
Arbeidsovereenkomst (i.a.o.): Een bijzondere overeenkomst
De arbeidsovereenkomst wordt beschouwd als een bijzondere overeenkomst binnen het arbeidsrecht, waarbij de
nadruk ligt op het reguleren van de verhouding tussen de werknemer en de werkgever. Deze verhouding wordt zowel
juridisch als economisch bepaald door:
Een gezagsverhouding;
Economische afhankelijkheid voor levensonderhoud.
Doel van het arbeidsrecht: Ongelijkheidscompensatie
Hoewel partijautonomie een principe is binnen het arbeidsrecht, wordt er een ongelijkheidscompensatie toegepast
vanwege de inherente afhankelijkheidsrelatie tussen werkgever en werknemer. Dit houdt in dat het arbeidsrecht
beoogt de ongelijkheid tussen beide partijen te compenseren.
Technieken en bronnen van het arbeidsrecht
Het arbeidsrecht maakt gebruik van diverse technieken en bronnen om ongelijkheid te compenseren en om de
arbeidsverhoudingen te reguleren.
Ongelijkheidscompensatie: Hoe?
Om de inherent bestaande ongelijkheid tussen werkgevers en werknemers te compenseren, worden verschillende
methoden toegepast:
Dwingend recht, waarbij bepaalde regels verplicht zijn en niet contractueel kunnen worden gewijzigd;
Het principe van ‘wezen gaat voor schijn’, waarbij de feitelijke situatie boven de papieren werkelijkheid wordt
gesteld;
Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming, waarbij vakbonden en werkgeverscollectieven overeenkomsten sluiten
voor sectoren of ondernemingen;
, Bescherming via de sociale zekerheid, die werknemers verzekert tegen bepaalde risico’s.
Waarom dwingend recht?
Dwingend recht is noodzakelijk vanwege het feit dat werkgevers vaak contracten voorleggen waarbij werknemers
afstand doen van hun rechten. Dit gebeurt vrijwel altijd, behalve tijdens stakingen (MvT, 1907).
Collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
Cao’s worden gesloten tussen vakbonden en werkgeversorganisaties voor sectoren of ondernemingen. Ze worden
gestimuleerd door dwingend recht, zoals te zien is in artikelen 7:668a lid 5/6 BW en artikelen 7:762 lid 6 BW.
Collectieve arbeidsverhoudingen zijn essentieel omdat ze arbeiders verenigen om samen te strijden voor betere
arbeidsvoorwaarden, terwijl werkgevers zich verenigen als reactie op de druk van arbeiders en om de concurrentie te
beperken (Paul Scholten, 1949).
Voordelen van cao’s
Regelgeving door de ‘eigen kring’ zorgt voor meer draagvlak en arbeidsrust;
Maatwerk per sector of bedrijf;
Snellere aanpassing dan via wetgeving;
Eenheidsregelingen leiden tot lagere transactiekosten.
Het poldermodel
Het poldermodel omvat een georganiseerd stelsel van arbeidsverhoudingen op verschillende niveaus, van landelijk tot
individueel niveau, met betrokkenheid van vakbonden en werkgeversorganisaties.
Bronnen van arbeidsrecht
Arbeidsrecht put uit verschillende bronnen, waaronder verdragen, wetten, jurisprudentie, collectieve regelingen,
individuele afspraken en aanwijzingen. Het gunstigheidsbeginsel stelt dat bij conflicterende regels de gunstigste
bepaling geldt, waardoor mag worden afgeweken van hogere regels indien de lagere bepaling gunstiger is.
Elementen van de arbeidsovereenkomst
De arbeidsovereenkomst is een juridisch bindend document dat de relatie tussen werkgever en werknemer regelt.
Verschillende soorten overeenkomsten tot het verrichten van arbeid worden onderscheiden, maar de
arbeidsovereenkomst volgens art. 7:610 BW vormt de kern van de werknemersrelatie.
Overeenkomsten tot het verrichten van arbeid
Overeenkomst tot aanneming van werk (art. 7:750 BW): Tussen opdrachtgever en aannemer voor werk van
stoffelijke aard;
Overeenkomst tot opdracht (art. 7:400 BW): Tussen opdrachtgever en opdrachtnemer voor taken anders dan werk
van stoffelijke aard, zoals bewaren, uitgeven van werken, of vervoer van personen of zaken; een restcategorie;
Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW): Definieert de relatie waarbij de werknemer zich verbindt in dienst van de
werkgever arbeid te verrichten tegen loon gedurende zekere tijd.
Elementen van de arbeidsovereenkomst
Loon: Omvat alle beloningen voor verrichte arbeid;
Arbeid: Inclusief vrijwel alle activiteiten, fysiek of mentaal, waarbij de beschikbaarheid om arbeid te verrichten
ook als arbeid wordt beschouwd. Er moet echter een reële prestatie aan de werkgever worden geleverd.
Persoonlijke arbeid vereist dat de werknemer de arbeid zelf verricht en zich niet zonder toestemming van de
werkgever door een derde laat vervangen;
Gezag (‘in dienst van’): Onderscheidend element van de arbeidsovereenkomst, waarbij een spanning tussen
vrijheid en ondergeschiktheid bestaat. Gezag kan verschillende vormen aannemen, zoals instructiebevoegdheid of
het volgen van orderegels van de organisatie;
(Gedurende zekere tijd): Impliceert een tijdsduur waarbinnen de arbeidsrelatie geldt, zoals bepaald in de
arbeidsovereenkomst.
, De combinatie van loon, arbeid en gezag gedurende een bepaalde tijd vormt de kern van de arbeidsovereenkomst
volgens art. 7:610 BW.
Kwalificatie van de overeenkomst
De kwalificatie van de overeenkomst als arbeidsovereenkomst vereist een analyse van verschillende elementen
volgens art. 7:610 BW, namelijk loon, arbeid en gezag gedurende een bepaalde tijd.
Toetsen of sprake is van arbeidsovereenkomst (toen)
HR Groen / Schroevers: De intentie van de partijen bij het sluiten van de overeenkomst en de feitelijke uitvoering
ervan zijn essentieel voor de kwalificatie. De zelfkwalificatie van partijen is belangrijk, maar niet doorslaggevend; het
totale plaatje is doorslaggevend.
Hoe doet de werkgever dat nu: nuancering
HR X / Amsterdam: De intentie van partijen is niet relevant bij de kwalificatie van de overeenkomst. Er is een
tweestapsbenadering:
1. Eerst de uitleg van de overeengekomen rechten en plichten volgens Haviltex;
2. Vervolgens de kwalificatie aan de hand van kenmerken van een arbeidsovereenkomst: arbeid, loon en gezag.
Hoe zit het met bijvoorbeeld platformwerk
Bijvoorbeeld een Deliveroo-bezorger kan als werknemer worden beschouwd, gelet op de overwegingen:
Arbeid: Bezorgers hebben vrijheid om te werken, maar er is wel een vervangingsmogelijkheid;
Loon: Het eenzijdig vastgestelde loon wijst op een arbeidsovereenkomst;
Gezag: Er zijn weinig aanwijzingen nodig vanwege de aard van het werk, maar het GPS-systeem en algoritmes
sturen wel de werknemers, wat duidt op een gezagsrelatie.
Rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst
Art. 7:610a BW introduceert een rechtsvermoeden voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst. Dit kan zo zijn als
arbeid wordt verricht gedurende drie achtereenvolgende maanden, waar iedere week, of minimaal 20 uur per maand,
wordt gewerkt. Dit vermoeden kan worden weerlegd, maar de bewijslast ligt bij de werkgever.
Soorten arbeidsovereenkomsten
Arbeidsovereenkomsten kunnen worden onderverdeeld in typisch (standaard) en atypisch (non-standaard), afhankelijk
van hun aard en duur. Typische arbeidsovereenkomsten omvatten fulltime overeenkomsten voor onbepaalde tijd,
terwijl atypische overeenkomsten verschillende vormen aannemen, zoals overeenkomsten voor bepaalde tijd,
oproepovereenkomsten, uitzendovereenkomsten en deeltijdcontracten, die in internationale context atypisch kunnen
zijn maar in Nederland vrij gangbaar zijn.
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is een overeenkomst waarbij het dienstverband eindigt na verloop van
een vooraf bepaalde periode. Hieronder worden de belangrijkste aspecten en regels met betrekking tot een
arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd beschreven:
Einde van rechtswege (art. 7:667 lid 1 BW):
- Kalendermatig: De arbeidsovereenkomst eindigt automatisch na verloop van een vooraf vastgestelde periode.
- De duur van de overeenkomst is soms niet precies bekend, zoals bij projectmatig werk. Jurisprudentie zegt
dan dat de einddatum objectief bepaalbaar en voldoende scherp omschreven moet zijn. Een nadere
wilsverklaring van de werkgever is in principe niet vereist. Soms is echter opzegging nodig, zoals bepaald in
lid 2 van art. 7:667 BW.
Ketenregeling (art. 668a BW):
- Als er achter elkaar steeds contracten voor bepaalde tijd worden gesloten, moet er na verloop van tijd een
contract voor onbepaalde tijd komen. Dit geldt alleen bij voortzetting van het dienstverband;
- Er is een maximumduur voor opeenvolgende contracten voor bepaalde tijd:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lchm24. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.64. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now