,14/02/2019 Hans Rosling - Feitenkennis - Google Documenten
Samenvatting van de samenvatting
Hans Rosling was een arts en hoogleraar uit Zweden, die daarnaast ook adviseur
van de Wereldgezondheidsorganisatie en UNICEF was. In zijn latere leven richtte hij
samen met zijn zoon en schoondochter Gapminder op en werd hij ook
medeoprichter van Artsen zonder Grenzen in Zweden. Hiernaast was hij een expert
op het gebied van statistiek en gebruikte hij zijn kennis van gezondheidszorg en
statistiek als openbare spreker om mensen te leren over de staat van de wereld. Na
zijn dood, hebben zijn zoon en schoondochter, Ola Rosling en Anna Rosling
Rönnlund, het boek zonder hem afgerond.
Feitenkennis gaat over hoe misvormd ons beeld van de wereld is. Als wij simpele
vragen moeten beantwoorden over wereldwijde trends, schatten we systematisch in
dat het slechter gaat dan werkelijk het geval is. In dit boek beschrijft Hans Rosling
aan de hand van 10 verschillende instincten waarom wij deze vragen zo fout
beantwoorden en hoe we hiervan kunnen leren om een beter beeld te krijgen van de
wereld.
,14/02/2019 Hans Rosling - Feitenkennis - Google Documenten
Introductie
Als we mensen simpele feitenvragen laten beantwoorden over hoe het gaat met de
wereld, kunnen maar heel weinig mensen die goed beantwoorden. Men weet
bijvoorbeeld helemaal niet dat de afgelopen 20 jaar de bevolking die in armoede
leeft is gehalveerd. Dit laat zien hoe onwetend we zijn.
We denken dat het slechter gaat met de wereld dan dat het werkelijk gaat en
hebben dus een negatief wereldbeeld. Vanwege dit overdramatische wereldbeeld
beantwoordt men consistent deze vragen met de meest negatieve antwoorden.
Deze illusie komt voort uit onze hersenen, want ons brein heeft een voorliefde voor
drama. Onze hersenen nemen graag een “shortcut” en slaan het diepe analytische
denken over omdat dit kortweg te veel tijd zou kosten om dit constant te doen.
Daarom heeft het de neiging om te ver te gaan in dramatische misvattingen.
Kloofinstinct
Kindersterftecijfers geven aan hoe het gaat met de kwaliteit van een gehele
samenleving, en er is geen enkel land te vinden waar kindersterftecijfers omhoog
zijn gegaan, ondanks dat we dit wel zouden verwachten.
Dit voorbeeld weerspiegelt het ‘kloofinstinct’, oftewel de neiging die we hebben om
alles in twee tegengestelde groepen te delen met een grote kloof ertussen. Wij
neigen ernaar om de wereld op te delen in “rijk” en “arm”, waarbij in rijke landen
weinig kinderen zouden sterven en in arme landen veel, en niets daartussen. Dit is
een vertekend beeld. De data zegt namelijk iets heel anders.
Rond 1965 bestond deze kloof echt en was er een groot verschil tussen
ontwikkelende landen en ontwikkelde landen, nu is deze geheel verdwenen en komt
kindersterfte weinig voor. Deze ontwikkeling zie je op alle gebieden. Qua
gezondheidszorg, onderwijs, inkomen, et cetera, zijn er maar kleine verschillen
tussen landen.
Lage-inkomenslanden zijn veel meer ontwikkeld dan men denkt en er wonen veel
minder mensen in deze landen dan over het algemeen wordt aangenomen. Het
overgrote deel van de bevolking woont in midden-inkomenslanden, een categorie
die in de ogen van veel mensen niet eens bestaat.
, 14/02/2019 Hans Rosling - Feitenkennis - Google Documenten
We moeten stoppen met het twee-hokjes denken. In plaats hiervan kunnen we de
wereldbevolking in vier niveaus indelen. Op niveau 1 leven mensen in extreme
armoede met 1 dollar te besteden per dag. Op niveau 2 heeft men 4 dollar per dag
te besteden en zijn zeker niet rijk, maar kunnen rondkomen. Op niveau 3 en met 16
dollar te besteden per dag, kan men goed rondkomen. De laatste groep mensen
leeft op niveau 4, met meer dan 32 dollar per dag te besteden en zij zijn de rijken.
De meeste mensen leven in niveaus 2 en 3, en hoewel het mogelijk is om naar een
hoger niveau te klimmen, gebeurt dit zelden.
Mensen hebben moeite met het ontkrachten van het kloofinstinct want men heeft
een dramatische neiging tot binair denken: om dingen in twee hokjes te plaatsen.
Maar er zijn drie manieren om je hiervoor te waarschuwen. Deze zijn: ‘vergelijking
van gemiddelden’, ‘vergelijking van uitersten’, en ‘de blik van hierboven’.
Doordat gemiddelden heel veel data terugbrengen naar één getal wordt het veel
simpeler om de data te interpreteren, maar dit kan ook erg misleidend zijn. Het kan
leiden tot overdramatisering en in werkelijkheid zijn er vaak weinig verschillen tussen
twee groepen en is er veel overlap, alleen kan je dit niet terugzien in gemiddelden.
Het vergelijken van uitersten weet ons kloofinstinct heel goed te prikkelen maar
geeft je zelden echt inzicht in de wereld. Vaak kan je veel meer opmaken uit hoe het
met de meerderheid van de mensen gaat, en deze zijn meestal niet te vinden in
deze uitersten. Deze uitersten leiden er vaak toe dat we vergeten dat de
wereldbevolking niet alleen arm of rijk is maar dat er veel tussen zit.
De blik van hierboven houdt in dat ons wereldbeeld is gebaseerd op onze eigen
ervaringen, en deze maken we vanuit ons relatief rijke standpunt. Als lezer leef jij
waarschijnlijk op niveau 4, en vanuit niveau 4 is het makkelijk om iedereen die onder
niveau 3 of lager valt ‘arm’ te noemen, en deze in hetzelfde hokje te stoppen, maar
er zitten nog heel erg veel verschillen tussen minder rijk en extreme armoede.
Samenvattend, het is belangrijk om in te zien dat de wereld niet uit twee groepen
bestaat met een kloof ertussen, maar uit een meerderheid met uitersten.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stuviaofficial. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.