HOOFDSTUK 1
CATEGORIEËN VAN PERSONEN EN DE RECHTSPERSOON
BEGRIPPEN
Personenrecht = onderdeel van burgerlijk recht, dat betrekking heeft op de status en de bescherming
van de persoon als enkeling
Familierecht = onderdeel van burgerlijkrecht, dat betrekking heeft op de status van de verhoudingen
tussen personen zoals huwelijk, geregistreerd partnerschap, alimentatie, afstamming en adoptie
CATEGORIEËN VAN PERSONEN
Persoon = elke entiteit die drager kan zijn van rechten en plichten
SOORTEN PERSONEN
De natuurlijke persoon De rechtspersoon
= de mens met zijn rechten en plichten = groepering van personen en/of midden die aan
het rechtsverkeer kan deelnemen als drager van
criterium: mens zijn subjectieve rechten en plichten
DE RECHTSPERSOON
Problemen:
Nood aan een systeem voor kapitaalopbouw ontstaan van een aparte persoon
Nood aan een beperking van aansprakelijkheid los van de mens
Dienen het algemeen belang waarvoor ze specifieke
bevoegdheden krijgen, zoals belastingen heffen, bindende
reglementen opstellen en onteigenen
Publiekrechtelijke
rechtspersonen Indien de helft + 1 van de aandelen bij de overheid
= publiekrechtelijke rechtspersoon
Voorbeelden: gemeenschappen, gewesten, lokale besturen, bpost,
proximus, NMBS, PostNL …
2
,2023 - 2024 samenvatting – Privaat recht
Commerciële privaatrechtelijke rechtspersoon:
Vb. BV (Besloten Vennootschap), Telenet …
Privaatrechtelijke Niet commerciële privaatrechtelijke rechtspersoon
rechtspersonen Vb. VZW of Vereniging Zonder Winstoogmerk …
Kunnen niet zomaar opgestart worden: moeten statuten opmaken
+ een dossier neerleggen
Hebben geen aansprakelijkheidsbeperking: persoonlijke
verantwoordelijkheid voor de daden die men stelt in naam van de
vereniging
Uitzondering: vakbonden willen geen rechtspersoonlijkheid
wegens de volgende redenen:
Stakingen zouden via de rechtbank kunnen worden
tegengehouden
Financiële aansprakelijkheid
Extra informatie lesopnames
Een figuur van burgerlijke dood = de rechter kon je al je rechten ontnemen waardoor je in facto eigen
lijk geen mens meer was (was in de middeleeuwen zo al, als straf vogelvrij verklaard werd), juridisch
ben je dan geen mens meer, maar wordt je als een ding beschouwd, als een object.
→ ondertussen al afgeschaft: werd afgeschaft door een discussie met de VS in de 19e eeuw
Visie tegenover dieren is veranderd
Momenteel kennen wij dieren geen rechten toe, ooit was dit anders. in de middeleeuwen waren
dierenprocessen geen uitzondering.
Vb in de 16e eeuw , een incident waarbij een kind aan het spelen was met een hond van zijn nonkel. Toen het kind
een stukje vlees werd aangeboden heeft die hond dat willen afpakken en beet daarbij dat kind dood. In die tijd,
was de medische wetenschap nog niet zo gevorderd om dat kind te redden.
In de middeleeuwen:
Niet het baasje, maar de hond werd gearresteerd en beland in de cel, waar hij moest wachten op zijn
proces
In deze tijd:
Hond zou hoogstwaarschijnlijk ingeslapen worden, de verantwoordelijkheid ligt volledig bij ons en de
wet nu, volledige verantwoordelijkheid bij de eigenaar van dat dier
3
,2023 - 2024 samenvatting – Privaat recht
HOOFDSTUK 2
DE NATUURLIJKE PERSOON
De natuurlijke persoon = de mens, met een menselijk lichaam
Bescherming tegen derden: bescherming van de fysieke integriteit tegen inmenging door
derden
Zelfbeschikkingsrecht: zeggenschap over je eigen lichaam
BESCHERMING VAN DE FYSIEKE INTEGRITEIT
ALGEMENE REGELS (Het lichaam is onschendbaar)
Rekening houden met:
Privaat recht: geen enkel individu mag de fysieke integriteit van iemand anders schenden
Publiek recht: het algemeen belang weegt zwaarder door dat het individueel belang waardoor
dwangmaatregelen mogelijk zijn
Vb. verplichte vaccinatie tegen polio (filmpje in lesopname 2), gedwongen opname van geesteszieken,
fouillering en arrestaties, douanecontroles
SCHENDING VAN DE FYSIEKE INTEGRITEIT
Schending van de fysieke integriteit is slechts mogelijk onder bepaalde voorwaarden:
1. Legaliteit: staat het in de weg?
2. Finaliteit: dient het democratisch doel?
3. Proportionaliteit: is het in verhouding tot het beoogde doel? minst mogelijke geweld
GEOORLOOFDE MEDISCHE INGREEP
Voorwaarden:
1) Medische noodzaak: 3 mogelijkheden preventief (Vb vaccinatie preventieve borstamputatie in
geval van vermoeden borstkanker), diagnostisch (Vb klinisch onderzoek laparoscopie) , curatief (Vb
chirurgie)
2) Redelijke proportie tussen het medisch risico waarmee de ingreep gepaard gaat en het gunstig
resultaat dat het kan opleveren (vb. harttransplantatie bij een 95 jarige man is ethisch moeilijk te
verantwoorden)
3) Geneeskunde moet beoefend worden door de regels van de kunst, met gebruikmaking van
recente wetenschappelijke kennis en moderne medische technieken
4) Informed consent: patiënt moet geïnformeerd zijn én vrij toestemming geven
ZELFBESCHIKKINGSRECHT
ALGEMENE REGELS (Eigen zeggenschap over je lichaam)
Evolutie doorheen de tijd:
• Vroeger: weinig zelfbeschikkingsrecht omwille van katholieke geloof
• Ondertussen meer en meer zelfbeschikkingsrecht
• Belangrijk keerpunt: abortuswet in 1990
4
, 2023 - 2024 samenvatting – Privaat recht
EUTHANASIE
Euthanasie = het opzettelijk, onmiddellijk levensbeëindigende handelen of het niet nemen van een
noodzakelijke handeling die ertoe leidt dat iemand onmiddellijk overlijdt
Euthanasiewet van 2002: laat euthanasie toe onder strikte voorwaarden
Passieve euthanasie = op een dergelijke wijze niet ingrijpen waardoor iemand overlijdt of uitdooft
Vb: door toediening van morfine
Voorwaarden:
1. Patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk
fysiek of psychisch lijden dat niet kan worden gelenigd
2. Bewust handelingsbekwaam en oordeelsbekwaamheid op het moment van de
euthanasieverklaring euthanasie is ook mogelijk voor minderjarigen (de arts in kwestie
bepaalt of iemand oordeel bekwaam is)
ZWANGERSCHAPSAFBREKING (abortus)
Sinds 3 april 1990 is abortus geen misdrijf meer in België, wanneer de vrouw in een
noodsituatie verkeert
Deze wet was controversieel + had bijna de val van het koningshuis veroorzaakt (omdat
koningin Fabiola zelf geen kinderen kon krijgen)
Techniek van de legalisering = een bepaalde praktijk bestaat al en dat probeert men onder
controle te krijgen door het in de wetgeving op te nemen en in gestructureerde banen te
leiden.
Voorwaarden - algemene regels :
1. Afbreking moet gebeuren vóór het einde van de 12e week van de zwangerschap → na de 12e
week is abortus enkel mogelijk in geval van noodsituatie
2. Abortus moet uitgevoerd worden door een arts, geen verpleegkunde
3. Verplichte wachttijd van 6 dagen tussen het eerste gesprek en de ingreep → doel: vermijden
van een impulsieve beslissing
4. Schriftelijke toestemming van de vrouw
→ nu: gematigde abortuswetgeving omwille van katholicisme, zeer controversieel!
→ hoe katholieker het land, hoe minder men van abortus moet weten
DONATIE
Bloeddonatie:
Kosteloos
je moet meerderjarig zijn (18+)
Max. 4 keer per jaar
Beperkte hoeveelheid
Niet alle bevolkingsgroepen zijn toegelaten Vb homoseksuele mensen mogen enkel bloed geven als
ze min. 1 jaar geen seks hebben gehad (wegens verhoogd risico op Aids)
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femketemmerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.89. You're not tied to anything after your purchase.
