Arbeidsrecht
▪ Arbeidsrecht
➔ Arbeidsovereenkomst, loonbescherming, collectief arbeidsrecht
o Verhouding tussen werkgever en werknemer → regelt arbeidsverhouding
o Van toepassing op werknemers & werkgevers zowel individueel als collectief
o GEEN personeel v/d federale overheid, gewest, gemeenschap (=administratief recht)
o Onderdelen
- Arbeidsovereenkomstrecht = rechten en plichten v/d werkgever en werknemer
behandeld vb. soorten arbeidsovereenkomsten, aansprakelijkheid
- Arbeidsbeschermingsrecht = doel werknemer beschermen bij het uitvoeren van
de arbeid
- Wetgeving op bescherming van het loon
- Collectief arbeidsrecht = relaties tussen vakbond en werkgever of
werkgeverorganisaties
- Arbeidsmarktrecht = regelt de toegang tot arbeidsmarktrecht
- Sociaal handhavingsrecht = bevat regelt ivm toezicht op de naleving van het
arbeidsrecht en de sancties ingeval van overtreding
Sociaal zekerheidsrecht
o Rijkdom herverdelen & risico’s dekken → zodat iedereen van levensonderhoud kon
voorzien
o Van toepassing op ambtenaren, zelfstandigen, werkgevers/nemers
o Vb. pensioenverzekering, gezinsbijslagen, ziekte- en invaliditeitsverzekering
o Bijstandsregelingen = minimum voorzieningen die worden uitgebouwd voor mensen
die door de mazen van het net van de SZ vielen
Vb. recht op maatschappelijke integratie, inkomensgarantie, tegemoetkoming voor
gehandicapten, …
2 ONTSTAAN VAN HET ARBEIDSRECHT
1789 → principes v/d franse revolutie
➢ Vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid
➢ 2 artikelen over arbeidsovereenkomst
➢ Werd gezien als een soort huur overeenkomst
➢ Onderling regelen van zaken zoals vb. loon, vakantie
1804 → Opstellen v/d Code Civil
➢ Principes van de Franse revolutie krijgen juridische vertaling
➢ Partijen kunnen obv gelijkheid in vrijheid een overeenkomst sluiten waarbij de ene
zijn diensten verhuurt aan de ander
➢ Liberalisme → overheid komt er niet tussen
1886 → keerpunt
➢ Grote stakingen tegen werkomstandigheden
➢ ‘Commissie voor Nijverheidsarbeid’
- Opgericht door Leopold II
- DOEL: arbeidsomstandigheden van de arbeiders te onderzoeken ter
verbeteringen van het lot van de werkende klassen
1885 → oprichting Belgische Werklieden Partij
➢ Socialistische partij ijverde voor het democratisch stemrecht
➢ Tegen het liberalisme
➢ Ijverde voor meer staatmenging
1891 → Rerum Novarum
➢ Pauselijke encycliek over slechte arbeidsomstandigheden van de arbeiders
➢ Waren bang dat de arbeiders anders in de socialistische/communistische zuil zouden
stappen
1894 → Algemeen meervoudig stemrecht
1895 → Eerste ministerie van Arbeid
➔ Eerste wetten ‘arbeidsrecht’
Loonbeschermingswet → verbod loon in natura te betalen
Arbeidsongevallenwetgeving
Invoering van de 8-urendag en 48-uren week
Opheffen coalitieverbod
➔ Meer omvattende wetten over statuur werknemers
1900 - Wet op de arbeidsovereenkomst voor arbeiders
1920 - Wet op de arbeidsovereenkomst voor bedienden
Verklaart onderscheid tussen arbeiders en bedienden
Na 1945
➢ Sociaal pact
➢ Doorbraak van sociale zekerheid
➢ Meer collectief overleg tussen werknemers en werkgeverorganisaties
,H2 – BRONNEN VAN HET ARBEIDSRECHT
• Recht is een geheel van regels
• Regels zijn terug te vinden in rechtsbronnen
• Belang → je moet weten welke regels je moet toepassen in een concrete situatie
• Rechtsbronnen zijn internationaal als nationaal
1 INTERNATIONALE RECHTSBRONNEN
⊲ Bilaterale verdragen = verdrag tussen 2 landen
⊲ Multilateraal verdrag = verdrag tussen meerdere landen
→Als een verdrag deel uitmaakt van een intern recht heeft het voorrang op nationale
rechtsbronnen
Totstandkoming verdragen / ratificatieprocedure
1) Onderhandelen
2) Ondertekenen
3) Goedkeuren door parement
4) Bekrachtigen – ratificatie door de uitvoerende macht
5) Publicatie in het staatsblad
6) Inwerkingtreding
DAN PAS van kracht in interne rechtsorde
Hebben soms directe werking, niet altijd
Kunnen opgezegd worden
, 1.1 De Verenigde Naties (VN)
Internationale vrede bewaren
Internationale samenwerking (sociaal, cultureel)
Bevorderen v/d rechten v/d mens
Belangrijke verdragen
- UVRM (Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens)
- BUPO (Internationaal verdrag inzake burgerlijke en politieke rechten)
- IVESC (Internationaal verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten)
1.2 Internationale Arbeidsorganisatie (I.A.O)
Instelling van de VN
Elke afvaardiging binnen de IAO is driedelig samengesteld (vertegenwoordigers v/d
regering, werkgevers, vakbonden)
Werkt dingen uit ter verbetering van de arbeidsvoorwaarden en bevordering v/d sociale
rechtvaardigheid
Verdragen v/d IAO hebben een internationale harmonisatie
Jaarlijkse internationale arbeidsconferentie
Stelt aanbevelingen of conventies op
→190 conventies (kinderarbeid) & 206 aanbevelingen (HIV, aids)
1.3 Organisaties voor economische samenwerking en
ontwikkeling
Samenwerkingsverband tussen 34 geïndustrialiseerde landen
Vooral invloed op algemeen sociaaleconomisch beleid van het land
Gedragscode multinationale ondernemingen
1.4 Raad van Europa
Opgericht in 1949
47 lidstaten
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens & fundamentele vrijheden waarborgen
EVRM (art. 11)
Op sociaal vlak is het belangrijk dat Europees Sociaal Handvest tot stand kwam (omvat
rechten zoals: vrijheid van organisatie, sociale zekerheid, recht van gezin op sociale)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller floorwouters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.41. You're not tied to anything after your purchase.