Prometheus Anatomische Atlas 3 - Hoofd, hals en neuroanatomie
In dit document vindt je een uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges uit dit blok, het bestaat uit afbeeldingen die in het hoorcollege getoond worden en daarnaast uitgebreid aantekeningen. Verder bevat het samenvattingen uit de leerboeken die gelezen moeten worden voor het maken van de zelfs...
De cel
- Strak georganiseerd
- Dynamisch
- Alle tools om zichzelf in leven te houden
- Vorm van de cel verraadt de functie van deze cel (rode bloedcellen kunnen veel O2 opnemen)
- Cellen kunnen bewegen
Prokaryote cel Eukaryote cel
Géén kern Wel een kern
Circulair DNA (simpel) Complex gevouwen DNA (‘chromosomen’
tijdens de celdeling)
Klein (1 – 10 μm, vaak 1 μm) Celdiameter: 10 – 50 μm (vaak 10 μm)
Géén celorganellen Wel specifieke celorganellen
Géén cytoskelet Wel cytoskelet:
- Actine
- Intermediair filament
- Microtubuli
Waarom is de cel zo belangrijk voor onze beroepsgroep? Omdat alle
ziektes voortkomen uit een fout mechanisme in de cellen.
Afbeelding 1.1 laat een leukocyt zien die gezond is (de bovenste) en
eentje die apoptose ondergaat.
Survival of the fittest
• Prokaryoten: kunnen zich snel vermenigvuldigen.
• Archaea: zijn aangepast aan extreme omstandigheden.
• Eukaryoten: kunnen goed samenwerken en kan zich
specialiseren.
In afbeelding 2.1.. zie je een voorbeeld van een eukaryote cel. Een Afbeelding 1.1
aantal celorganellen zullen benoemd worden hieronder:
- Kern = nucleus
- Nuclear pores: de poriën het
celmembraan
- Peroxisome: kleine blaasjes H2O2.
Hier speelt waterstofperoxide een
rol.
Afbeelding 2.1
1
,Cel onderdelen
Mitochondria (Afbeelding 3.1.)
- Synthese van ATP
- Buiten- en binnenmembraan. In het binnenmembraan is sprake van cristae; de vouwing van
het binnenmembraan.
- Intermembranaire ruimte: het compartiment tussen de buiten en binnenmembraan.
- Eigen DNA, dit is een kleine hoeveelheid dubbelstrengs circulair DNA, dat geen complexen
vormt met histonen.
- Vrouwelijk overgeërfd, via de eicel.
- 4 compartimenten
1. Eiwitten en moleculen tussen binnenmembraan
2. Eiwitten en moleculen in binnenmembraan
3. Eiwitten en moleculen tussen binnen- en buitenmembraan
4. Eiwitten en moleculen in buitenmembraan.
- Kunnen aanzienlijke vormveranderingen ondergaan, maar ook splitsen en fuseren.
- Mitochondriën kunnen zich op één plaats in het cytoplasma concentreren, daar waar veel
energie gebruikt wordt: in het apicale cytoplasma van de trilharen in de trachea, het
middensegment van spermatozoa of het basale cytoplasma van ionentransporterende cellen in
de nier.
- Cellen met hoge metabole activiteit (bijvoorbeeld hartspiercellen of cellen van de niertubuli)
hebben veel mitochondriën met dicht opeengepakte cristae, terwijl cellen met lage metabole
activiteit geringe mitochondria bezitten en weinig korte cristae bevatten.
N
Afbeelding 3.1
2
,Lysosomen
- Zitten ergens in cytoplasma
- Lysosomen bevatten een grote variatie aan hydrolasen met een zuur pH-optimum die een
grote serie macromoleculen kunnen verteren.
- Dragen bij aan de cel vernieuwing, middels autofagie (zie verderop).
- Afbraakproducten worden door lysosomen in het cytosol vrijgegeven, waar ze hergebruikt of
afgevoerd worden.
- Hebben hydrolytische enzymen (hydrolase), aangevoerd vanuit het Golgi-complex.
- Lysosomale enzymen worden gesynthetiseerd in het RER en in het golgiapparaat voorzien van
een lysosoomadressering met mannose-6-fosfaat. Deze adressering wordt herkend door
receptoren in het TGN. Transportvesikels, die nieuwe hydrolasen uit het RER aandragen,
hebben een bristle coating en verzorgen ook een pendeltransport tussen het Golgiapparaat en de
lysosomen. Op de terugweg vervoeren zij weer vrije receptoren terug naar golgi.
- Crinofagie: er wordt een overschot van secretieproduct uit de cel verwijderd.
- Autolyse: de cel vernietigd zichzelf. Als cel beschadigd raakt en hydrolasen door membraan
naar buiten gaan.
- Heterofagie en autofagie: zie endocytose.
Je onderscheidt verschillende soorten lysosomen:
1. Primaire (maagdelijke) lysosomen
2. Secundaire lysosomen, die een vertering hebben uitgevoerd
3. Autofage vacuolen die organellen verteren
4. Residual bodies, waar de enzymactiviteit door hun ouderdom sterk is gedaald.
3
, Cytoskelet (hoef je niet heel exact te kennen)
Filamenten: lange dunnen lijnen
1. Actine filamenten (Afbeelding 4.1)
- Actine komt in twee vormen voor:
1. G-actine (= globulair actine): ongepolymeriseerd
2. F-actine (=filamentair actine): gepolymeriseerd als microfilamenten. Deze kan tot een
dubbelstrengs helix polymeriseren en daarna weer depolymeriseren. Net als bij de
microtubuli is er een evenwicht tussen het aangroeien van een microfilament door
polymerisatie van monomeren aan de positieve zijde en het loslaten van monomeren aan de
andere kant, de negatieve zijde van het actinefilament.
- Cytochalasine B kan de polymerisatie van actine blokkeren. Daarmee kan het effect van
microfilamenten op bepaalde functies van de cel experimenteel worden onderzocht.
- Actine filamenten zijn dinamische polymeren en kunnen soms een functie vervullen bij
verplaatsingen van organellen in de cel, doordat aan één zijde van een filament monomeren
afvallen, terwijl aan de andere zijde aangroei plaatsvindt. Ze kunnen dus frequent
polymariseren en depolymariseren.
- Actine speelt een rol in de vorming van microvilli als uitsteeksel van het celoppervlak.
Afbeelding 4.1 Afbeelding 4.2
2. Intermediaire filamenten
- Diameter van ongeveer 15 nm
- Bij de deling worden intermediaire filamenten verdeeld over de dochtercellen.
- Stabieler dan actine- en tubulinepolymeren
- Geven steun aan de cel
3. Microtubuli (Afbeelding 4.2)
- Doorsnede van 24-25 nm
- Wanddikte van ongeveer 5 nm
- Zijn opgebouwd als dertien cilindrisch gerangschikte prot filamenten.
- De groei van microtubuli door polymerisatie vindt plaats aan de vrije uiteinden.
- Colchicine en vinblastine blokkeren de groei van microtubuli, omdat deze alkaloiden zich
specifiek aan tubulinedimeren bindt, zodat deze niet meer aan de polymerisatie kunnen
deelnemen. De microtubuli zal uiteindelijk verdwijnen.
4
, - Microtubuli vervullen een belangrijke rol bij het transport van organellen en vesikels in de cel.
Ook spelen ze een rol bij de verplaatsing van chromosomen tijdens de mitose.
- Microtubuli vormen tevens de bouwstenen voor:
o Centriolen: vóór de mitose delen de centriolen. Ze vormen dan twee centriolenparen
die aan beide polen van de microtubuli van de spelfiguur hechten.
o Ciliën (trilharen) en flagellen (zweepharen): zijn opgebouwd uit een combinatie van
microtubuli en bijkomende eiwitten en zijn omgeven door een membraan. Cliënen
voeren een slaande beweging uit, terwijl flagellen een kurkentrekker achtige beweging
uitvoeren.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukvanoverveld. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
