1 Celleer
Inleiding
Cytologie= leer van de cellen
Cel= kleinste levende(anatomische & fysiologische) eenheid in menselijk lichaam(±10.000
miljard in lichaam)
-Functies: metabolisme(stofwisseling), reageren op prikkels, reproductie(voorplanting)
-Cellen gevormd door deling van reeds bestaande cellen
-homeostase(in evenwicht houden)!
-= bouwstenen van dieren & planten
Algemene bouw van cel
Celmembraan / plasmamembraan(1)
celsap / cytoplasma(2)
celkern / nucleus (3)
Celmembraan
= dun , bevat vetten, eiwitten & koolhydraten
Functies
Fysieke grens(=isolatie/barrière): scheidt binnenkant van de cel (intracellulair milieu ) van
omringende extracellulaire(milieu) vloeistof homeostase (evenwicht)!
structuur: celinhoud vasthouden stabiliteit van weefsels
transport: ionen & voedingsstoffen binnen én afvalstoffen verwijderen & klierproducten afgeven
-passief transport: geen extra energie nodig
o diffusie: beweging van deeltjes in vloeistof met concentratieverschil/ - gradiënt mee door
permeabel membraan(voll. doorlaatbaar).
Gelijke (evenredige) verspreiding van moleculen over beschikbare ruimte(van hoge
lage concentratie) bij permeabel (voll. doorlaatbaar) membraan: O2, CO2, ureum(in nier)
o Osmose: diffusie van water door semi-permeabel membraan naar kant met hoogste
osmotische waarde(=aantal opgeloste deeltjes per volume-eenheid: Water door semi-
permeabele membraan naar oplossing met hoogste concentratie opgeloste deeltjes.)
Semi-permeabel (selectief permeabel) membraan vrij doorlaatbaar voor water (alleen
watertransport door membraan), maar niet voor opgeloste deeltjes(gat in membraan te
klein voor doorlaten van andere stoffen).
o Filtratie: water & opgeloste stoffen doorheen membraan, afh. hydrostatische druk(=druk
die door water wordt uitgeoefend) (zie lymfe & urineproductie) ‘ik ben water’ik ben water’
-Actief transport: energie (ATP: adenosinetrifosfaat) nodig, vesiculair transport: stoffen in
blaasjes, ontstaan bij plasmamembraan, versmelten met membraan & in / uit cel verplaatsen
o endocytose: buiten binnen
-fagocytose: vast deeltje(celeten)
-pino-cytose: vloeistof(celdrinken)
o exocytose: binnen buiten
Prikkelbaarheid/ gevoeligheid: reageren op veranderingen van extracecellulair milieu, oa op
celmembraan: cel herkent specifieke molecule erop reageren (weefselleer, spiercontractie)
communicatie tussen cellen (vb. desmosomen)
Bouw van celmembraan (= fosfolipide dubbellaag)
dubbele laag fosfolipiden: vetoplosbaar (hydrofoob) deel(=staart) wijzen naar elkaar toe &
fosforgroep (=kop)aan buitenzijde (hydrofiel & barrière voor wateroplosbare stoffen)
cholesterol-moleculen tussen vetzuurstaarten bepalen vloeibaarheid van celmembraan
eiwitklompjes:
-volle/ halve breedte van membraan
-als ijsbergen in zee: drijven van ene naar andere plaats langs oppervlakte
-receptoren(=ontvangers): extracellulaire stoffen die zich aan EW binden activiteiten wijzigen
-transport-proteïnen: binden aan opgeloste stoffen & vervoeren door membraan(soms E nodig)
-celporiën(=kanaaleiwit): water, ionen & opgeloste stoffen door vetgedeelte van membraan
Suikers aan buitenzijde van celmembraan maken celmembraan herkenbaar(!immuunsysteem)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jumiel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.