PERSONEN EN FAMILIERECHT
INLEIDING
Hoofdstuk 1 situering
- Personenrecht: statuut van personen en positie in maatschappij. Vb. Bekwaamheid van
iemand, de naam van iemand.
- Familierecht: verhouding met partner, kinderen en verwanten. Vb. Relatie tss ouders en
kinderen.
Hoofdstuk 2 ontwikkelingen en actuele tendensen
§ 1 familierecht al spiegel van maatschappelijke waarden
- Is sterk cultureel gekleurd
- Vroeger: vertrekken vanuit traditioneel huwelijk
- Nu: meer en meer vrijheid om persoonlijk leven zelf in te vullen
De evolutie van de maatschappij weerspiegelt zich in de personen en familierecht. In de andere cultuur
en maatschappij zal dezelfde recht anderd uitzien. Vb. In saudi arabia en rol van een vrouw in een
gezin is anders dan hier in Belgie. Er is enorme evolutie in de maatchappij geweest.
Vb. Homohuwelijk, vroeger was dat strafbaar. De recht verandert samen met de maatschappij.
Vb. De naam, als vrouw een deel van je naam aan je kind geven was niet mogelijk en het was
automatisch de naam van de vader. Maar nu is dat geëvalueerd tot keuzerecht en dubbele naam is
mogelijk. Maar dat wordt bijna nooit gedaan.
§ 2 Ontwikkelingen
A. Ancien régime voor de franse revolutie
- Huwelijk is sacrament
- Echtscheiding verboden en een vrouw die trouwde werd onderworpen aan een man een een
vrouw was eigenlijk onbekwaam, man beslisste alles over financien over als vrouw mocht
werken.
- Man is hoofd van het gezin
B. 19e Eeuw tot eerste helft 20 ste eeuw napoleon zei dat ze kerk moesten weg houden van recht
- Invoeren van burg huw in 1804, maar dat blijft basis voor relaties, kinderen en dergerlijke meer.
Het is een stap verder maar verandert niet veel.
- Geen erkenning van buitenhuwelijkse relaties
C. Na de tweede wereldoorlog
1. Inleiding Waarom was het zo belangrijk? Omdat er veel mannen gestorven waren en vrouwen
moesten alles overnemen die door de man was gedaan. Dus het heeft de gevolgen zich
meegebracht. De vraag was – moest het huwelijk de basis blijven in ons samenleving? Er komen
1
, meer andere soorten relaties en niet noodzakkelijk tussen man en vrouw. Het is maar eind
jaren 50 dat vrouwen dezelfde bekwaamheid krijgen dan mannen. Het feit dat in 1948 de
vrouwen mogelijkheid krijgen om financieleen jurdische handelingen te stellen dus daarvan dat
vrouw ook mocht zelfstandig gaan werken en eigen inkomen hebben.
2. Huwelijk tss man en vrouw: hoeksteen van het gezin?
3. Emancipatie van vrouwn en veranderende rolpatronen in gezin ook dat heeft invloed op onze
maatschappij.
4. Kinderen als kern van gezin, ook daar een belangrijke evolutie is. Nu zijn de kinderen een
hoeksteen en basis van het gezin, ook dan bliven de kinderen bestaan. Namelijk bij
echtscheiding blijven de ouders verplicht voor onderhoud en beslissing moet genomen worden
in het belang van de kinderen.
5. Impact van medisch begeleide voortplanting op afstamming en ouderschap – een juridische
regeling getroffen die door voortplanting geboren worden. Er zijn vershchillende manieren om
kind te krijgen als het niet kan op een natuurlijke wijze. Vroeger gingen wij altijd uit van een
bloedband en hier spreken wij van geen bloedband met een of beide ouders. Met deze regeling
houden wij toch een band tussen ouders en kinderen.
6. Nadruk op autonomie van het individu en zelfbeschikking – abortus, euthanasie hebben ook
invloed op personen en familierecht.
7. Toenemende internationale mobiliteit van individuen en families – meer en meer is
internationale mobiliteit. Er worden internationale kinderen geboren en het is een deel omdat
de nationaliteit een juridisch statuut is in onze maatschappij.
Hoofdstuk 3 Bronnen van het personen-en familierecht
§ 1 Nationale bronnen
A. Burgerlijk Wetboek = Belangrijkste bron
B. Gerechtelijk Wetboek
▪ Voor deel van procesrecht is dit het belangrijkste deel
▪ Rb: familie-en jeugdrechtbank
o Familierechtbank
o jeugdrechtbank
▪ Vrederechter
▪ Opm: feitelijk samenwonenden
Vb. Als het gaat over de mensen die onbekwaam zijn en onder bewind worden gezet die procedure
hoe het verloopt gaan wij in Ger. W vinden.
Tot voor 2014 was pers. En familie recht veel complexer. Vb. Onderhoudsgeld als je partner wou
niet meer betalen moest je naar de vrederechter stappen. Maar als er een echtscheidingsprocedure
2
,was en gevraagd waas de oderhoudsgeld moest je naar de rechtbank van eerste aanleg. Als de
echtscheiding gedaan was moest je terug naar de vrederechter voor onderhoudsgeld.
Nu heeft men binnen rechtbank van eerste aanleg heeft familie en jeugdrechtbank gemaakt.
Jeugdrechtbank – voor minderjarigen. Vrederechter blijft bevoegd toch voor een aantal zakken,
bijvoorbeeld mensen onder bewind. Maar het blijft moeilijk omdat wij ook feitelijk
samenwonenden hebben en ze hebben geen juridische band. Hier gaan wij kijken naar een soort
geschil en afhankelijk van conflict tot conflict gaat men kijken welke rechtbank bevoegd is.
▪ Bemiddeling
meer en meer ook Binnen familierechtbank in familiezaken. Vroeger als koppel uit elkaar gingen
rechter moest alles beslissen over de kinderen en onderhoudsgeld. Nu gaat de rechter meer
initiatief geven aan de partijen om zelf te beslissen en de rechter gaat deze beslissing bekrachtigen.
Voordelen: beperking van kosten en voorkomen van een procedure
C. Specifieke wetten en decreten
Aantaal bepalingen die invloed hebben. Vb. Over minderjarigen, aantaal regels over jeugdrecht.
Vb. Een van de regels van OCMW is dals mensen niet kunnen bejaardenhuis betalen ocmw kan de
kinderen aanspreken om te betalen.
D. Grondwet
belang van art 10 en 11GW; Gelijkheidsbeginse en non-discriminatie heeft groot invloed de laatste
jaren. Vb. In jaren 1980 kwam een wet die mannen en vrouwen meer gelijk wou maken. En een van
de dingen was dat de man een kind kon erkenen en zelfs tot de geboorte. Maar wetgever zei dat hij
het kind maar mocht erkenen als hij de toestemming had van een moeder. Omgekeerd als een
moeder een kind wou erkenen moest hij geen toestemming vragen aan de vader volgens de wet.
De mannen waren gediscrimineerd,vervolgens werd de wet aangepast en nu omgekeerd de
mannen ook toestemming moeten geven.
§2 Internationale normen
A. Overzicht = EVRM en IVRK zijn belangrijk
B. EVRM
- Art 8 (bescherming privé-leven)
- Art 12 Recht om te huwen en gezin te stichten
Wij kennen dat vooral in België door arrest Marckx. De kinderen die geboren waren buiten
huwelijk werden gediscrimmineerd. Dus die arrest markx was een evolutie in onze amilierecht.
Ondertussen is men meer en meer EVRM gaat interpreteren in rechtspraak. Een kind van de
ongehuwde partners vallen onder art. 8 en art.12, dus niet alleen tss gehuwden en kinderen maar
ook bij ongehuwden van toepassing. art 8 zeer ruim geinterpreteerd.
C. IVRK
3
, Het kind wordt als een « vol »persoon beschouwd. Als een eigen individu met opsomming van een
aantal rechten en ze hangen niet meer af van het huwelijk of van de ouders.
Sommige bepalingen hebben directe werking van de rechten van het kind.
D. Unierecht
- Art 81 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie( justitiële samenwerking in
burg.zaken met grensoverschrijdende gevolgen)= soort van IPR voor familierecht, een van de
hoekstenen is dat de uitspraak van Belgie moet geresprecteerd worden in Italie. Of IPR zal
zeggen naar welke rechtbank moet je gaan. Probleem? Binnen EU was het probleem
grotendeels opgelost maar stel je bent met iemand van saudi arabia en jullie scheiden en die
man neemt het kind mee naar saudi arabia. Die vrouw kan niets meer doen buiten europa toch
probeert EU altijd voordelige overeenkomsten te sluiten.
- Handvest van de grondrechten van de europese Unie( beperkte gevolgen voor P&F)
§ 3 Rechtspraak en rechtsleer
A. Rechtspraak
B. Rechtsleer
DEEL I AFSTAMMING EN ADOPTIE
HOOFDSTUK 1: Afstamming
§ 1 inleiding
- Wat is afstamming? = jur. Band tss ouders en kind waar rechten en verplichtingen uit
voortvloeien. Het Kind kan slechts van 2 personen afstammen, dus van vader en moeder, nu
kan ook in plaats van vader meemoeder zijn.
- Gebaseerd op bloedband maar ook andere elementen spelen rol, nl intentie
§ 2 terugblik en vooruitblik
A. BW
- Vroeger verschillende categorie Kinderen
wettig K
natuurlijk K
overspelig K
bloedschennig K
- Als resultaat Discriminatie erfrechterlijk gezien
B. Arrest Marckx
1979 strijdig met recht op gezinsleven en non-discriminatieprinc.
C. Afstammingswetten van 1987 en 2006
- In 1987: discriminatie tov natuurlijke kinderen gestopt
- In 2006: opnieuw wegwerken van discriminaties( vooral tss man-vrouw)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller makabasilashvili1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.