Een samenvatting voor het vak strafrecht
Het hele boek wordt in deze samenvatting behandeld
Deze samenvatting is een duidelijk en begrijpelijke versie van het boek
het boek.
Het boek: strafrecht
In het strafrecht gaat het over verboden gedragingen. Wie zich schuldig maakt aan dit verboden
gedrag, is strafbaar. Politie doet een onderzoek naar dit strafbare feit. Uiteindelijk de taak van de
rechter om te bepalen of de verdachte schuldig is en straf op te leggen.
De inhoud van het strafrecht
Het strafrecht omschrijft:
Verboden gedragingen
De bevoegdheden van politie en justitie
De gang van zaken tijdens een rechtszaak
De straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd
Doel van het strafrecht is de bescherming van de rechtsorde
Het bijzonder aan het strafrecht
Het bijzondere aan het strafrecht is dat het strafbepalingen bevat, dus het strafrecht bevat verboden
en geboden gedrag waarop een straf staat bij niet naleving
Strafbepalingen: verboden en geboden met een straf voor wie zich niet er niet aan houdt. De
overheid mag inbreuk maken op de vrijheid van de burgers.
Het strafrecht wordt gehandhaafd door een opsporingsapparaat
> de overheid komt bij een vermoeden van een strafbaar feit in actie om de rechtsorde te
handhaven, overtreders worden zo nodig opgespoord door de politie, zodat de rechter ze kan
berechten.
Wanneer een strafbepaling?
Dus welk gedrag is verboden
Bepaalde gedragingen vormen zo’n bedreiging voor de rust en orde in de samenleving dat de
overheid regels heeft opgesteld waaraan de burgers zich moeten houden.
Ook wel genoemd Gedragingen die onze rechtsorde schenden. Zoals diefstal, vernielingen, doodstraf,
mishandeling
Bescherming van art 1. Sr
Taak van de overheid:
Erop toezien dat burgers en bedrijven zich aan de regels van het strafrecht houden
Het strafrecht kan veel invloed hebben op het leven van burgers. De rechter kan iemand die een
strafbepaling overtreedt een straf opleggen. Ook hebben de politie en justitie bevoegdheden om de
vrijheid van burgers te beperken.
Vanwege de inbreuk die het strafrecht op de vrijheid van burgers kan maken, biedt het strafrecht ook
bescherming aan burgers. De belangrijkste vormen is art. 16 van de grondwet (GW) en ook art. 1 Sr.
(Legaliteitsbeginsel)
1
,Art. 1 Sr noemen we ook wel het legaliteitsbeginsel.
Legaliteitsbeginsel = ieder strafbaar feit moet gebaseerd zijn op een wet in formele zin
Art. 1 Sr biedt op twee manieren bescherming aan burgers:
Geen terugwerkende kracht
Art. 1 sr verbiedt terugwerkende kracht, dit wil zeggen dat een bepaalde gedraging op alleen
strafbaar kan zij als deze gedraging op het moment van de daad al strafbaar was.
Als de wet veranderd dan blijft in principe die regel gelden dat er gekeken wordt naar de wet hoe die
was op moment van de daad. Tenzij de nieuwe wet in voordeel is voor de verdachte.
Strafbaarstelling alleen bij wet
Art.1 Sr biedt ook als bescherming dat alleen een wet gedrag strafbaar kan stellen. Gedragingen
kunnen niet op grond van gewoonte of op grond van het ongeschreven recht strafbaar zijn. De
rechter kan dus alleen iemand veroordelen als in het wetboek staat dat het gedrag strafbaar is. De
rechter heeft niet de vrijheid om de strafbepaling uit te breiden.
Het strafrecht kun je weer verdelen in:
Materieel strafrecht > inhoud
Formeel strafrecht > bevoegdheden, procedures.
Materieel strafrecht, (het Sr)
Het materiele strafrecht bestaat uit de strafbepalingen en de straffen en maatregelen die kunnen
worden opgelegd.
Formeel strafrecht, (het Sv)
Het formeel strafrecht beschrijft de bevoegdheden van politie en justitie, de rechten van een
verdachte, de gang van zaken tijdens de terechtzitting, en de rechtsmiddelen.
Rechtsmiddel = middel om je recht te krijgen via de rechter.
De rechtbank (hoger beroep), gerechtshof (in cassatie), de hoge raad
Het formeel strafrecht beschrijft dus op welke wijze het materiele strafrecht wordt gehandhaafd.
De rechtsbronnen van het strafrecht zijn
De wetten
Voor strafrecht zijn dit:
Wetboek van strafrecht (sr) > materieel
Wetboek van strafvordering (Sv) > formeel
Bijzondere wetten > meestal formeel en materieel
vb. wet wapens en munitie, Wegenverkeerswet, Opiumwet
Algemene maatregelen van bestuur (moet wel in een formele wet zijn vastgelegd)
Verordeningen (mogen strafbepalingen bevatten, maar de hoogte van de straf
hiervoor staat in de wet)
Jurisprudentie (alle uitspraken van alle rechters)
Internationale verdragen
Vb. van belangrijk verdrag: Europees verdrag ter bescherming van de rechten de mens en de
fundamentele vrijheden, internationale uitleveringsverdragen, verdragen over internationale
opsporing.
2
,Het wetboek van strafrecht is opgedeeld in 3 delen
Boek 1 > algemene bepalingen
Boek 2 > misdrijven
Boek 3 > overtredingen
Je kunt zien of het om een misdrijf of overtreding gaat door de artikelnummers
Vanaf art. 421 Sr zijn het overtredingen, daarvoor zijn het misdrijven.
Wet in formele zin en wet in materiele zin
inhoud: algemene werking, elke
wet in materiele zin
maatregel die de burger bindt.
wet
vorm: wijze van totstandkoming.
wet in formele zin elke regeling van regering en
parlement
Een wet in formele zin:
Met een wet in formele zin wordt bedoeld een regeling die afkomstig is van onze hoogste wetgever.
Dat zijn de regering en de eerste en tweede kamer samen.
> dus een wet in formele zin is een regeling afkomstig van de regering en de beide kamers
Bij een wet in formele zin kijk je naar de makers, als dat de regering en beide kamers zijn is er sprake
van een wet in formele zin.
Een wet in materiele zin:
Een wet in materiële zin is een algemene geldende regeling afkomstig van een overheidsorgaan.
Zoals een gemeente verordening of een algemene maatregel van bestuur zijn beide materiele wetten
want ze zijn gemaakt door een overheidsorgaan en beide algemeen geldend.
Bij een wet in materiele zin kijk je naar de algemene werking.
Maar het kan ook allebei zijn, zoals het wetboek van strafrecht en strafvordering zijn beide, namelijk
formeel, want is gemaakt door de regering en parlement, en materieel, want is algemeen geldend.
Hoofdstuk 2 wetboek van strafrecht
Het wetboek van strafrecht bevat vooral veel materieel strafrecht
Het wetboek van strafrecht bestaat uit 3 boeken (delen)
Boek 1 > algemene bepalingen
Algemene regels die van toepassing zijn op de strafbepalingen, redenen waarom iemand niet
strafbaar is, overzicht straffen en maatregelen.
Ook van toepassing op de bijzondere wetten!
Boek 2 > misdrijven
De strafbepalingen die als misdrijf worden gekwalificeerd zijn de zwaardere strafbare feiten Vb.
diefstal, moord, vernieling
Boek 3 > overtredingen
De strafbepalingen die als overtreding worden gekwalificeerd, de wat lichtere strafbare feiten Vb.
vals naam opgeven, verkeersovertredingen
3
, Misdrijven en overtredingen
Er zijn 2 soorten strafbepalingen namelijk misdrijven en overtredingen. Het verschil zit vooral in de
ernst van het feit. Misdrijven zijn de zwaardere strafbare feiten en overtredingen zijn over het
algemeen wat lichter
Bij een misdrijf > boek 2 > rechtsorde geschonden
Bij een overtreding > boek 3 > strafrechtelijke regel is overtreden
De wetgever bepaalt of een strafbepaling een misdrijf of een overtreding is:
Onderscheid in wetboek van strafrecht
In het wetboek van strafrecht is het verschil tussen misdrijf en overtreding goed te
zien, ze zijn opgedeeld in 2 soorten boeken
Onderscheid in de bijzondere wetten
In de bijzondere wetten zijn er geen speciale boeken of afdelingen voor
overtredingen en misdrijven. Daarom wordt in een bijzonder wet in de strafbepaling
aangegeven f het gaat om een misdrijf of overtreding.
Alleen overtredingen in provinciale en gemeentelijke verordeningen
Gemeenteraden en provinciale staten mogen alleen maar verordeningen voor overtredingen maken
Ze hebben niet de bevoegdheid om een strafbepaling aan te merken als een misdrijf. Daarom zijn alle
strafbepalingen in verordeningen van ‘lagere’ overheden overtredingen.
Belang van het onderscheid tussen misdrijven en overtredingen
Het is van belang te weten of het om een misdrijf of een overtreding betreft, omdat de wet
verschillende gevolgen verbindt aan een overtreding of een misdrijf.
Strafbare poging
Een poging om een misdrijf te plegen is strafbaar, een poging om een overtreding te begaan niet
Medeplichtigheid strafbaar
Hulp bieden, dat wil zeggen medeplichtig aan, een misdrijf is strafbaar, medeplichtigheid aan een
overtreding niet
Gevangenisstraf of hechtenis
Op een misdrijf staat als vrijheidsstraf een gevangenisstraf die wordt doorgebracht in een
gevangenis. Op een overtreding staat als vrijheidsstraf hechtenis, die wordt doorgebracht in een huis
van bewaring.
Strafkamer rechtbank of kantonrechter
Misdrijven worden berecht door de strafkamer van de rechtbank. Overtredingen worden behandeld
door de kantonrechter van de rechtbank.
Wat is de straf?
Misdrijf Overtreding
Poging tot Strafbaar Niet strafbaar
Medeplichtigheid aan Strafbaar Niet strafbaar
Straf Gevangenisstraf Hechtenis
Behandeld door Strafkamer rechtbank Kantonrechter
(Politierechter of meervoudige
kamer)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dooo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.46. You're not tied to anything after your purchase.
