Summary
Samenvatting Wieger van Dalen - Ethiek de basis
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Ethiek de basis geschreven door Wieger van Dalen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followpriscillameijer
Reviews received
Content preview
Ethiek de basisHoofdstuk 1 – Moraal, een kwestie van oordelen
Het intuïtief moreel oordeel
Moreel oordeel: Een oordeel of waardering die gaat over het gedrag van mensen en over hoe
mensen met elkaar omgaan. Je spreekt uit hoe jij vind dat mensen met elkaar om moeten gaan.
Intuïtief moreel oordeel: Een moreel oordeel dat vanzelf komt. Je denkt hier vooraf niet over na. Het
gaat automatisch. Het ontstaat kant en klaar in je bewustzijn. Soms gebeurt het indirect in een
gesprek. Als een ander het niet met je eens is, ontstaat er vaak een gesprek of discussie over het
standpunt.
Er zijn drie te onderscheiden processen die zich in je bewustzijn afspelen:
1. Je oordeelt of iets goed of slecht is. Je vindt iets.
2. Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de ander. Je
leert je oordeel kennen als je het uitspreekt of iemand erop reageert. Je word je bewust van
je mening.
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een gevoel met zich mee.
Het verschil tussen kennen, oordelen en voelen
Objectiveren: Je plaatst wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft dit. Het resultaat is kennis van de
buitenwereld. Kennis is makkelijk over te dragen op anderen.
Subjectivering: Je richt je op wat er innerlijk met je gebeurt. Het resultaat is een gevoel in je
binnenwereld. Gevoelens zijn niet uitwisselbaar. Het speelt zich af in een persoonlijke binnenwereld
van een bepaald persoon.
Normeren: Je beoordeelt de wereld en richt je daarbij op het gedrag van mensen en wat jij ervan
vind. Je verbind jouw oordeel met het gedrag van iemand anders. Het resultaat is een verbinding van
jezelf met anderen, een tussenwereld. Het is beter uitwisselbaar dan gevoelens omdat het niet
persoonlijk is. Het is minder goed uitwisselbaar dan kennis omdat het wel persoonsgebonden is.
Waaraan herken je een moreel oordeel?
Vijf kenmerken van morele oordelen:
1. Gaat over menselijk gedrag.
2. Overstijgt het individuele: Een moreel oordeel is veralgemeniseerbaar. Als het voor één
iemand in een bepaalde situatie geldt dan zou het ook voor alle andere in dezelfde situatie
moeten gelden. Dit is het universaliteitsprincipe.
3. Is normatief: Het schrijft voor wat je moet doen en hoe je behoort te handelen.
4. Is gericht op het goede: Het is gericht op zaken die van zichzelf goed en nastrevenswaardig
zijn.
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken: Het kan een specifieke emotie bij mensen
losmaken. Deze verontwaardiging is een gevolg van het oordeel en niet her oordeel zelf.
Moreel uitgangspunt: Een omschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is in het
menselijke samenleven (vb. eerlijkheid, vriendschap, gezondheid).
, Moreel oordeel: Een waardering van het menselijke gedrag aan de hand van morele uitgangspunten.
Ethiek, moraal en het moreel vertoog
Moraal: Het geheel van gedeelde morele oordelen in een groep die ontstaan in een gesprek. Het
geheel van morele regels waaraan wij en anderen zich gehouden achten.
Ethiek: Wetenschap die de moraal bestudeerd en tracht deze verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Normen en waarden: Deze zijn universeel (vb. respect, vrede, vrijheid, rechtvaardigheid).
Moreel gesprek: Vanuit een moreel oordeel ontstaat al snel een gesprek door de morele
verontwaardiging en omdat een moreel oordeel zegt wat jij behoort te doen.
Moreel vertoog: Het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele oordelen en
moraal vormen en op elkaar afstemmen.
Professional: Elk beroep heeft een eigen morele kwesties die je moet kunnen oplossen.
Morele competenties
Redenen waarom oordelen met behulp van morele intuïtie tekort schiet in het functioneren als
professional:
1. Morele intuitie is niet uit te leggen aan anderen: Aangezien je niet over dit oordeel nadenkt
voordat het er is, is het moeilijk uit te leggen aan anderen. Als professional is het belangrijk
dat je goed samenwerkt. Dit kan alleen als je je keuzes uit kan leggen.
2. Je leert niet van een intuitief oordeel: Er is niet uit te leggen welk aspect in de situatie de
doorslag gaf voor het oordeel. Je weet daarom je oordeel in een iets andere situatie ook niet.
Er is geen mogelijkheid om je moreel functioneren systematisch te verbeteren.
3. Je intuitie bereidt je niet voor op nieuwe situaties: Het intuitieve oordeel wordt gevormd
door levenservaring. Je krijgt vaak ook taken waar je nog geen ervaring mee hebt. Om hierbij
een moreel oordeel te leren formuleren moet je goed oefenen met expliciet formuleren en
onderbouwen van een moreel oordeel.
Morele vraag: Een hulpmiddel om een proces waarin je je oordeel beter leert onderbouwen op gang
te krijgen. We formuleren een vraag en kijken of we goede argumenten kunnen vinden om tot een
antwoord te komen waar we achter staan.
Denkschema hoofdstuk 1:
1. Om onze morele competentie te verhogen moeten we onze morele oordelen beter
onderbouwen.
2. Hiervoor formuleren we een morele vraag waarop ons intuïtief moreel oordeel een
antwoord kan zijn.
3. Deze vraag gaan we systematisch beantwoorden.
4. In het proces van systematisch beantwoorden van de vraag komen vanzelf de relevante
morele argumenten bovendrijven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller priscillameijer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now