2.1 Misvattingen over luisteren.
1. Horen en luisteren in hetzelfde.
Horen is als geluidstrillingen ons trommelvlies in beweging brengen en zo signalen afgeven
aan onze hersenen. Het is een passief proces. Bij luisteren is het een actief proces. Signalen
worden bewerkt en geïnterpreteerd tot een betekenisvol geheel. Luisteren is een
inspannende bezigheid. Er is namelijk ook sprake van fysiologische veranderingen: hartslag
neemt toe, versnelde ademhaling en verhoogde lichaamstemperatuur.
2. Boodschappen hebben een eenduidige betekenis.
Boodschappen hebben op zichzelf geen betekenis, maar de betekenis van een boodschap
komt tot stand doordat de luisteraar de uitgezonden signalen bewerkt en interpreteert.
2.2 Slechte luistergewoonten.
Een aantal slechte luistergewoonten:
Defensief luisteren
Doordat mensen onzeker zijn, worden opmerkingen van andere mensen soms snel als een
aanval op ons eigen gedrag gezien. Zelfs onnozele opmerkingen worden in dit geval opgevat
als een persoonlijke aanval.
Afgeleid door ruis
Als iemand jou iets verteld, terwijl jij over de schouder van die persoon iets ziet wat jouw
aandacht trekt, luister je vaak niet of niet goed naar wat de ander jou aan het vertellen is.
Dit wordt afleiding door ruis genoemd. Dit doet de luisteraar vaak niet expres.
Selectief luisteren
Hiervan is sprake wanneer iemand tijdens het luisteren naar het verhaal van een ander
alleen de signalen oppikt die voor de luisteraar interessant zijn. De luisteraar is in dit geval te
veel met zichzelf bezig
Leemten opvullen
Mensen hebben de neiging om gaten in het verhaal van de ander zelf op te vullen. Zij maken
zelf het verhaal compleet of verzinnen er zelf ontbrekende details bij. Dit doen mensen
omdat zij van logisch afgeronde en zinvolle verhalen houden. Dit hoeft niet expres te
gebeuren want mensen doen dit, niet met opzet. Voorkomen: doorvragen of checken bij de
verteller.
Assimilatie van boodschappen
De boodschappen van anderen te assimileren: het interpreteren in termen van ervaringen
en kennis die we zelf op hebben gedaan (=referentiekader). Dit is een probleem als de
boodschappen van anderen hierdoor verminkt, vereenvoudigd of verdraaid worden.
, Te veel met onszelf bezig zijn
Een slechte luistergewoonte is dat je tijdens het luisteren niet met de ander maar met jezelf
bezig bent. Zo kan je met iemand praten tijdens het uitvoeren van een bezigheid waardoor
je niet voor honderd procent jouw aandacht bij het gesprek kunt hebben. Ook kan het gaan
om gedachten, wanneer jij tijdens een gesprek met een ander in je hoofd aan andere dingen
denkt. Dit kan zonder of met opzet gebeuren.
2.3 Enkele belangrijke luistervaardigheden.
De volgende luistervaardigheden:
Aandachtgeven gedrag.
Vragen stellen.
Parafraseren van de inhoud.
Reflecteren van gevoelens.
Samenvatten.
Aandachtgevend gedrag
Hieronder verstaan we de verbale en non-verbale gedragingen die de ander stimuleren om
zijn verhaal te vertellen.
Onder non-verbaal aandachtgevend gedrag:
Oogcontact.
Een ontspannen lichaamshouding.
Stimulerende gebaren (zoals een hoofdknik, handgebaren en andere non-verbale
signalen).
Onder verbaal aandachtgevend gedrag:
Kleine aanmoedigingen: ‘hmhm’, ‘jaja’, ‘en toen?’. Let op de timing. Te vroeg of
lukraak aanmoedigingen kunnen irriteren of afleiden: premature acknowledgement =
premack.
Omgaan met stiltes. Beheerste en onbeheerste stiltes.
Hummen.
Vragen stellen
Open vragen: Geven de verteller de kans om naar inhoud en vorm te antwoorden.
Open vragen beginnen meestal met ‘Hoe’, ‘Wat’ of ‘Kunt u iets vertellen over…’.
Gesloten vragen: Ze impliceren een bepaald type antwoord. Ze kunnen beantwoord
worden met een eenvoudige bevestiging, ontkenning of door feitelijke informatie.
Nadeel: de hoge mate van suggestiviteit, ze kunnen ervoor zorgen dat de vertellen
steeds kortere antwoorden gaat geven. De luisteraar moet steeds sneller nieuwe
vragen bedenken om het gesprek op gang te houden.
Doorvragen: Hiermee kun je het gesprek op gang houden en intensiveren.
Voornamelijk als zaken niet duidelijk zijn of nader geconcretiseerd moeten worden.
Ook voor meer diepgang in het gesprek. Bijv. hoe bedoelt u, kunt je iets meer
vertellen, zoals wat etc.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rinskevdberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
