Van boefje tot crimineel. Dossieronderzoek naar minderjarige veelplegers in
Friesland – J. Drost en E. Hoogterp
De resultaten van het onderzoek tonen aan dat de Friese jeugdige veelplegers van het
mannelijke geslacht is en hoofdzakelijk van Nederlands afkomst zijn. Psychische problemen
en middelengebruik komt veel voor. Het eerste contact met de politie is tussen de tien en
vijftien jaar. Het gaat voornamelijk om vermogens- en geweldsdelicten. Er vinden problemen
plaats in de sociale context. Twee derde van de veelplegers is in een gebroken gezin
opgegroeid. Relationele problemen, financiële problemen en problematische
maatschappelijke positie komen vaak voor. De veelplegers hebben een risicovolle
vriendenkring. Vrije tijd besteden ze zowel binnen- als buitenhuis. Bij een derde van de
onderzochte veelplegers in Friesland is sprake van een licht verstandelijke beperking.
Aanleiding
40% van de veelplegers heeft een licht verstandelijke beperking en er is vaak spraken van
sociale, emotionele of psychiatrische problematiek in combinatie met een verslaving.
Huidige gedragsinterventie blijken onvoldoende toegerust te zijn op de problematiek van
veelplegers.
Doelstelling
Een kenmerkenlijst opstellen voor veelplegers aan de hand van literatuur. Dit wordt
gecontroleerd door middel van dossieronderzoek. Een kenmerken lijst zou kunnen worden
gebruikt op basisscholen in Friesland om risicovolle kinderen in een vroeg stadium onder de
aandacht te brengen.
Jeugdige veelpleger is een jongere in de leeftijd van twaalf tot en met zeventien jaar die in
het gehele criminele verleden meer dan vijf processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt,
waarvan ten minste één in het peiljaar. Het peiljaar is het jaar waarin iemand als veelpleger
is aangemerkt.
Onderzoeksmethode
Er is gebruik gemaakt van literatuur uit de jaren 1997 tot en met 2003. Bronnen uit 1997 zijn
alleen gebruik, wanneer ze extreem relevant waren. Er is gebruik gemaakt van verschillende
bronnen. Ook is er gebruik gemaakt van de sneeuwbalmethode = er is gezocht naar
referenties van reeds gebruikte literatuur.
De kenmerkenlijst is opgesteld aan de hand van de literatuur en CAP-J voor veelplegers in
het algemeen. Allereerst is gecontroleerd of de kenmerkenlijst volledig was. Dit is gedaan
door de lijst als raster op minimaal drie dossiers te leggen. De kenmerkenlijst bleek
gedetailleerd, maar nog niet volledig. Daarna is het dossieronderzoek uitgevoerd
In het onderzoek zijn dossiers (34) verkregen via het Openbaar Ministerie (strafrechtelijke
informatie) en Bureau Jeugdzorg Leeuwarden (informatie over persoonskenmerken en
sociale context).
De kenmerkenlijst bestaat uit drie categorieën: demografische gegevens,
persoonskenmerken en kenmerken van de sociale context.
, De CAP-J staat voor een classificatiesysteem voor de aard van de problematiek van cliënten
in de jeugdzorg. Het doel van de CAP-J is het geven van en duidelijk beschrijving van
problemen van kinderen, jongeren en hun ouders. De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid is
redelijk tot goed.
Verklaring van de literatuur
Criminaliteit staat voor gedrag dat bepaalde – in wetboeken vastgelegde- normen
overtreedt en waarop een straf staat. Criminaliteit is gebonden aan tijd en plaats. Crimineel
gedrag is intentioneel gedrag. Intentioneel houdt in dat het gedrag niet per ongeluk gebeurt
en dat er geen excuus voor is. Een crimineel moet weten wat hij/zij aan het doen was tijdens
het plegen van het delict en hij/zij moet weten dat het delict verkeerd was, dan pas kan
hij/zij verantwoordelijk worden gehouden. Er zijn volgens Loeber drie ontwikkelingstrajecten
die een jongere kan doorlopen en die kunnen leiden tot ernstig crimineel gedrag:
1. Een traject dat begint met openlijk probleemgedrag (agressie, oppositie)
2. Een traject dat begint met heimelijk probleemgedrag (diefstal, vernieling)
3. Een traject dat begint met autoriteitsconflicten voor het twaalfde jaar.
De kans op het meest ernstige niveau van crimineel gedrag is het grootst wanneer de
problemen bij de jongeren op vroege leeftijd beginnen. Een jongere kan een of meer
trajecten tegelijk bewandelen.
De bindingstheorie is een van de meest bekende theorieën ter verklaring van criminaliteit,
delinquentie en antisociaal gedrag. De kern van de theorie is dat mensen die sterke
bindingen hebben met sociale groepen als familie, school en vrienden minder snel tot
crimineel gedrag zullen komen. De meest effectieve manier om een crimineel tot inzicht te
laten komen, is als diegene ter verantwoording wordt geroepen door mensen met wie de
persoon een affectieve relatie heeft (braithwaite).
Jeugdcriminaliteit
Het overgrote deel van de jeugdcriminaliteit is leeftijdsgebonden. Wanneer de leeftijd van
een persoon toeneemt, zal het delinquente gedrag afnemen. De meeste delicten die door
adolescenten worden gepleegd vinden plaats in groepsverband. De harde kern jongeren
leert al op zes of zeven jarige leeftijd dat misdaad loont. Leeftijdsgenoten zijn de
belangrijkste sociale netwerkt tijdens de adolescentie. Het aantal delinquente vrienden dat
een jongere heeft, is een sterk voorspellende factor voor delinquent gedrag. Jongeren die
bevriend zijn met oudere jeugd maken zich vaker schuldig aan criminaliteit. Succes op school
en toegang tot een goed georganiseerde school met een inclusieve schoolregeling zijn
protectieve factoren. De sociale situatie van de leerling zoals peer group en de plaats van de
leerling zelf in de school zijn sterke voorspellers voor criminaliteit op school.
Definitie veelplegers
Jeugdige veelpleger is een jongere in de leeftijd van 12 t/m 17 jaar die in het gehele
criminele verleden meer dan 5 processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt, waarvan
tenminste 1 in het peiljaar. Is de definitie wel voldoende voor de complexe realiteit?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AnneKruit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.