Summary
Samenvatting Recht 19/20
- Course
- Institution
Ik verkoop mijn samenvatting van het vak Recht. Ik behaalde een 39/40 op het examen.
[Show more]
1 review
By: siennadehouck1 • 3 months ago
Seller
Follow
anthonissenmyrthe
Reviews received
Content preview
RECHTDeel 1: Enkele basisbeginselen uit het recht
Hoofdstuk 1: Zijn regels noodzakelijk?
regels om te kunnen samenleven:
- gesproken/ onuitgesproken
- geschreven/ ongeschreven
vb. afspraken over loyaliteit, wetten, bedtijd,...
kenmerken regels:
- regels zijn dynamisch: ze worden opgesteld en bijgeschaafd
- ideale situatie: regels zijn billijk en rechtvaardig MAAR dit is niet zo
- WEL: consensus voor mensenrechten
vb. geen foltering, verbod op genocide, slavernij,...
!! Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens = UVRM ⇒ verschillende
interpretaties van de regels
- regels op micro- meso- en macroniveau beïnvloeden het denken van de cliënt
Hoofdstuk 2: Het ontstaan en de ontwikkeling van recht
tijd plaats wat?
ca 3500 v.C. Nabije Oosten uitvinding van het schrift:
regels w schriftelijk
vastgelegd
tussen 2100 en Mesopotamische Rijk kleitabletten + het ‘wetboek’
1700 v.Chr. van koning
Hammoerabi op een zuil
Na Wereldoorlog II hele wereld samenkomst op
internationaal niveau
vb. ontstaan mensenrechten
!! recht ⇒ van goddelijke oorsprong ‘Gods wil, is wet’: farao’s, koningen keizers,
tsaren, sultans schreven hoe de onderdanen met elkaar moesten omgaan
● gewoonterecht = ongeschreven regels die van generatie op generatie werden
overgedragen
functie regels: het samenleven geordend laten verlopen
⇒ ontstaan van politieke, administratieve en gerechtelijke instellingen met als
taak: rechtsregels formuleren, uit te voeren, toe te passen, te handhaven en
eventueel af te dwingen
Recht nu:
- dynamisch, maar complex
‘een juridisering van de samenleving’ = een samenleving waarin het belang van recht en
regels alsmaar toeneemt.
1
,‘een juridisering van de zorg- en hulpverleningssector = er bestaat een toenemende
regulering van maatschappelijke verhoudingen
Nadeel juridisering:
- er wordt abstractie gemaakt van concrete omstandigheden
Voordelen juridisering:
- rechtsbescherming
- mogelijkheid tot emancipatie
- ongelijke machtsverhoudingen kunnen worden bestreden
Verschil/ verhouding tussen recht en Godsdienst:
- Regels in godsdienst → van goddelijke oorsprong
- Regels van recht → door overheidswege opgesteld
- godsdienst: regels zijn datgene dat God wil (vb. Tien geboden)
- godsdienst: omvat voorschriften over de verhouding tussen mensen onderling en
tussen de mens en God
⇒ niet naleven voorschriften?
een sanctie vanwege het religieus gezag en van een ultieme goddelijke rechtvaardigheid
Onze samenleving: Belgisch recht → secularisatie
(niet absoluut → voorzien in belangrijke financiering van de erkende erediensten)
6 erediensten erkend door de overheid:
- katholieke
- protestantse
- israëlitische
- anglicaanse
- islamitische
- orthodoxe
(binnenkort mss ook boeddhisme)
+ de niet-confessionele levensbeschouwing = vrijzinnig humanisme
● secularisatie = de scheiding tussen kerk en staat
Verhouding tussen recht en moraal:
- rechtsnorm geldt voor alle burgers, is algemeen
- morele norm kan algemeen zijn, maar is louter persoonlijk-individueel
- bron moraal ⇒ de mens zelf
- bron recht ⇒ de overheid
- sanctie moraal ⇒ bestaat vaak niet (of in de vorm van schuldgevoel/
wroeging)
- sanctie recht ⇒ duidelijk en omschreven in wetteksten
Onze samenleving: ethisch pluralisme
vb. verschillende opvattingen over euthanasie, abortus,...
!! kan misschien niet overeenkomen met iemands moraal, maar staat wel in de wet
vb. euthanasie, abortus,...
!! kan een burger verplichten tot wat hij immoreel vindt
2
,vb. belastingen betalen
Hoofdstuk 3: Een definitie van recht
! geen universele definitie: elk land heeft verschillende vormen van recht
recht is het product van een samenlevingsverband in een bepaalde gemeenschap.
- omschrijving
- functie
⇒ verschillen van land tot land
● Recht = een geheel van bindende regels, opgesteld door de samenleving, waardoor
de belangen van de enkelingen die in de gemeenschap leven, geordend worden,
door middel van sociale dwang.
3.1 Een geheel van bindende regels
⇒ geschreven en ongeschreven regels
⇒ nationale en internationale regels
rechtsregels:
- formuleren een verbod, een gebod of laten een handeling
- worden afgedwongen door een georganiseerde instanties die maatregelen en
sancties kunnen opleggen
- kunnen nooit een moreel verwerpelijke gedachte sanctioneren zolang dat deze
gedachte niet veruitwendigd wordt in een handeling of gedrag
morele regels:
- georganiseerde structuur ontbreekt om regels af te dwingen
3.2 Opgesteld door de samenleving
⇒ een systeem van vrije verkiezingen waardoor de regels opgesteld worden door
vertegenwoordigers van de samenleving
De Staat (rechtsgemeenschap bij uitstek):
Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht
de Staat maakt nieuwe de Staat maakt de de Staat past de
rechtsregels via wetgeving toepassing van de rechtsregels toe
rechtsregels mogelijk = ⇒ rechtbanken:
dagelijks bestuur beslechting van
geschillen
Parlement Regering Rechtbank
Creatie van recht:
de Staat + andere rechtsgemeenschappen (Vlaams, Waals, Brussels niveau) + lokale
besturen (provincies, gemeenten,...)
● kiesrecht = laat burgers toe om te stemmen, laat burgers deelnemen aan het
staatsbestuur en de creatie van recht.
3
, ● opkomstplicht = iedereen vanaf 18 jaar moet verplicht gaan stellen als hij aan de
andere voorwaarden voldoet.
Geschiedenis van kiesrecht:
- enkel rijke klassen mochten stemmen
- algemeen stemrecht bij mannelijke bevolking
● algemeen stemrecht = één man, één stem
- 1947: ook algemeen stemrecht voor vrouwen (hiervoor geen politieke participatie)
België ⇒ democratie:
- wetgevend orgaan
= rechtsregels formuleren + aan gewijzigde omstandigheden aanpassen
= parlement
- uitvoerend orgaan
= wetten uitvoeren = dagelijks bestuur
⇒ rechtsregels zijn de wil van de maatschappij.
3.3 Het doel en functies van het recht
doel van recht:
- datgene dat het samenleven van de mens met andere mensen moet leiden
- er is een nood aan organisatie in een complexe samenleving
- verzekerd een evenwicht tussen onze conflicterende belangen
geen regels ⇒ chaos, rebellie, anarchie,...
● ‘natuurtoestand’ = een ‘gevaarlijke’ toestand waarin de mens terechtkomt (volgens
filosofen) wanneer de samenleving zonder regels valt.
! niet gevaarlijk wanneer we ervan uitgaan dat mensen van nature welwillend zijn en zonder
instituties kunnen samenleven.
● ‘maatschappelijk verdrag of sociaal contract’ = volgens filosofen een idee van
samenleven waarin een samenleving enkel tot stand kan worden gebracht door
onderlinge afspraken waarvan de collectieve beslissing om zich aan de regels te
onderwerpen de meest fundamentele is.
!! ⇒ levert de legitimatie van de overheid op
WIL van de burgers:
➔ regels die evenwicht garanderen
➔ duidelijke regels
➔ rechtszekerheid
Kwaliteitsvereisten van recht:
- de regels moeten rechtszekerheid bieden
- de regels moeten rechtvaardig en doeltreffend zijn
!! rechtvaardigheid valt te bediscussiëren
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anthonissenmyrthe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now