Samenvatting H3 - Leren veranderen - Handboek voor de veranderkundige
Denken over veranderen in vijf kleuren
‘Veranderen’ is een containerbegrip.
● Je kan een scala van begrippen tegenkomen als je opzoek gaat naar de
achterliggende waarden en betekenissen van het woord.
● VB: het woord veranderen wordt gebruikt om een uitkomst te omschrijven of het
proces te beschrijven.
● Daarnaast worden strategieën, benaderingen of aanpakken van verandering
gesuggereerd en beschreven.
○ veel verschillen in de achterliggende veronderstellingen, opvattingen en
overtuigingen.
○ iedere veranderaar/bedrijf gebruikt een andere strategie, op basis wat hij/zij is
gewend of bekend mee is.
Opleidingen voor managers zijn vaak beperkt, nadruk ligt op enkele beschikbare strategieën.
● Nadruk op rationele aspecten in bedrijfsprocessen, analyserend gedrag en op
strategie als driver voor organisaties.
● Terwijl sociale relaties en politieke processen maar weinig aandacht krijgen.
○ Impliciete norm is dan dat veranderen bij voorkeur een rationeel, analytisch,
topdown, strategisch proces zou moeten zijn en die eenzijdig versmalt je
opties als veranderaar.
Conceptuele helderheid gewenst om de volgende redenen:
● De communicatie tussen mensen wordt makkelijker.
○ Onze taal is ‘vervuild’. Bij één definitie kan er zoveel concepten/betekenissen
worden bedoeld.
○ ‘Projecten, zelfsturing en ondernemend gedrag’ zijn voorbeelden van
woorden die vaak verschillend worden begrepen/bedoeld.
● Mensen denken vaak vanuit veronderstellingen of paradigma’s als zij praten over
gewenste veranderingen/veranderaanpak. - Verschillende invalshoeken.
● Bewust kiezen welke aanpak bij welke situatie past.
● Je kunt je eigen veronderstellingen onderkennen en je daarmee bewust worden van
je eigen consequenties bij het sturen van veranderingen.
3.1. Veranderingsstrategieën en benaderingen
Bennis, Benne en Chin 1979/1985: drie hoofdstrategieën;
● Machtsdwang: een verandering wordt vanuit een machtspositie doorgedrukt.
● Rationeel-empirisch: een verandering wordt ingezet als medewerkers overtuigd zijn
van nut/noodzaak van die verandering.
● Normatief-reëducatief: mensen worden tot veranderingen aangezet via
leerbenaderingen en via zelf gegenereerde verbeteringsvoorstellen.
, ● gebruiken van procedures
● beïnvloeden van cultuur(elementen)
● uitoefenen van macht
Van der Zee 1995
● Diffusiebenadering:
○ ontwikkelen van de oplossing wordt gescheiden van het in brede kring ter
beschikking stellen van de oplossing (selling the idea)
● Directe benadering:
○ veranderaar heeft een welomschreven eindsituatie voor ogen en zet alle
zeilen bij om de bestemming te bereiken.
● Interactieve benadering:
○ betrokkenen geven hun eigen betekenis aan initiatieven voor verandering.
● Ontwikkelingsgerichte benadering:
○ verandering komt van binnen uit want mensen willen zelf iets aan de
problemen doen. Gericht op meta-cognitieve kwaliteiten (leren te leren)
3.2 Vijf gekleurde betekenissen van het woord veranderen
De vijf manieren van denken verschillen sterk in de veronderstellingen die men heeft over
hoe en waarom mensen veranderen.
Geeldruk - dingen/mensen zullen veranderen, als je:
● belangen bij elkaar brengt
● ze kunt overhalen tot het innemen van bepaalde standpunten/meningen
● win-win situaties / coalities
● de voordelen kunt laten zien van bepaalde opvattingen (macht, status, invloed)
● de neuzen kunt richten van de mensen die ‘ertoe doen’
● ze in een onderhandelingsproces krijgt
Voorbeelden geeldruk denken:
● “Ik verander het beleid.”
● “Individuele belangen zijn veranderd in een groepsbelang.”
● “Onder druk zijn ze er samen uitgekomen”.
Men verandert pas als je rekening houdt met hun eigen belang of als je hen kan dwingen om
te geloven in iets anders. Symbool van macht en van aard van de coalitievorming.
Blauwdruk - dingen/mensen zullen veranderen, als je:
● van te voren een duidelijk doel/resultaat formuleert
● stappenplan van A > B
● keuzes baseert op inhoudelijke expertise en empirische bewijzen
● de stappen goed monitort en op basis daarvan bijstuurt
● alles zoveel mogelijk stabiel houdt/beheerst
● de omgevingscomplexiteit zoveel mogelijk reduceert.
Voorbeelden blauwdruk denken:
● “Ik verander het gebouw.”
● “De productiestraat is veranderd conform de eisen.”
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hhsgebruiker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.