Class notes
Hoorcollege-aantekeningen Ethische en Juridische kwesties
- Course
- Institution
Hoorcollege-aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak Ethische en Juridische kwesties.
[Show more]
4 reviews
By: Emyloon • 5 year ago
By: Tara2992 • 5 year ago
By: manonkroneman • 5 year ago
By: immeditzel • 5 year ago
Seller
Follow
k2908
Reviews received
Content preview
Hoorcollege aantekeningen Ethische en Juridische KwestiesHoorcollege 1 Inleiding Nederlands recht & Personen- en
familierecht 05-02-2019
Ethische en juridische kwesties zijn dagelijkse kost. Bijvoorbeeld: Kinderpardon (gaat over migratierecht).
Vanuit de orthopedagogiek moet je kijken naar de impact die het heeft op kinderen. Andere voorbeelden
vanuit de actualiteit:
- Rectoren die kinderen toestemming geven om te spijbelen, omdat zij dit in het belang van de kinderen
vonden.
- Kiezen van namen (achternaam van vader en moeder).
Tentamen: kennis die je tijdens het vak opdoet, kunnen toepassen op de actualiteit.
Onderwijskunde, pedagogiek, ethiek en recht
Orthopedagoog 2 delen:
- Pedagoog = opvoedkundige;
- Ortho Griekse woord ‘orthos’= recht of juist morele opvattingen ethiek
Hoe hebben de orthopedagoog en onderwijskundige met het recht en ethiek te maken? Bijvoorbeeld:
uithuisplaatsing, leerplicht, grenzen aan je werk (ethiek), etc.
II. Inleiding: recht(vaardig) en/of ethiek
Wat is recht?
Definitie recht: het recht is het geheel van rechtsregels dat de samenleving ordent.
Definitie jeugdrecht: geheel van rechtsregels dat de positie van kinderen regelt. Het jeugdrecht is erg breed.
Definitie rechtsregel: gedragsvoorschriften over hoe het recht moeten worden toegepast door bijvoorbeeld
wetgevers, rechters en ambtenaren.
Functies van het recht
Functies van het recht:
- Ordeningsfunctie: voorkomen van conflicten, bijvoorbeeld hoe het zit met de omgang als ouders gaan
scheiden;
- Reactiefunctie: oplossen van conflicten, bijvoorbeeld bij het oneens zijn over omgangsregeling;
- Inrichtingsfunctie: toedelen van bevoegdheden, bijvoorbeeld dat kinderrechter er aan te pas komt;
- Regelingsfunctie: verdeling van goederen, bijvoorbeeld de hoeveelheid alimentatie;
- Controlefunctie: toezicht, dus controle op de mensen die de rechtsregels toepassen.
Bronnen van het recht
Rechtsbronnen:
- Wetten: democratisch proces, geldend recht;
- Jurisprudentie: uitspraken van rechters; uitleg van rechters wordt zelf ook weer recht;
- Gewoonte: bestendig en rechtsnorm (algemeen geaccepteerd in de maatschappij);
- Verdragen: afspraken tussen landen.
Indelingen van het recht
Indelingen:
- Nationaal recht vs. internationaal recht;
- Materieel (Wetboek van Strafrecht; inhoud) vs. formeel (Wetboek van Strafvordering; hoe het recht
wordt toegepast) recht;
- Publiek recht (hoe overheid zich verhoudt t.o.v. de burger) vs. privaatrecht (verhoudingen burgers
onderling).
1
,Hoorcollege aantekeningen Ethische en Juridische Kwesties
Indeling in afbeelding:
Privaat of burgerlijk recht staat grotendeels in Burgerlijk Wetboek.
Belangrijkste wetboek van publiek recht: Grondwet met artikel 1 als belangrijkste (discriminatie is verboden en
iedereen moet gelijk behandeld worden.
Wat is rechtvaardigheid?
Leiden ‘recht’ en ‘rechtvaardigheid’ tot dezelfde uitkomsten?
Nee, het kan bijvoorbeeld voor kinderen niet rechtvaardig zijn om het land uit te moeten, terwijl het wel
volgens het migratierecht is gedaan. Echter, zou in strijd kunnen zijn met de Kinderrechten. Telt dit dan
zwaarder dan het migratierecht?
Ander voorbeeld is de verdeling van bezittingen. Ene mens heeft meer dan de ander en dit kan niet
rechtvaardig zijn, terwijl het wel volgens het recht is verkregen.
Ander voorbeeld is dat buurman zijn buurmeisje aanrand. Bewijs zijn alleen de verklaringen van deze twee
personen. Rechter vindt dit niet voldoende als bewijs en spreekt buurman vrij terwijl hij het wel echt heeft
gedaan. Dit voelt dan niet rechtvaardig, maar is wel volgens de wet. Eén getuigenis is niet voldoende, hoe
onrechtvaardig ook.
Wat is rechtvaardigheid? – Rawls
Theorie van Rawls (boek Theory of Justice):
1. Alle rechten voor alle mensen;
2. Ongelijke voorzieningen om ongelijke positie op te lossen.
The Veil of Ignorance filmpje
Wat is rechtvaardigheid? – Ethiek
Recht = systeem van rechtsregels gebaseerd op waarden.
Rechtvaardigheid = waarde.
Rechtsregel = norm.
Rechtvaardig handelen = deugd.
Waarde, norm en deugd vormen de ethiek.
III. Kinderen en hun ouders
Kind – ouder – gezag
Juridische taal vs. dagelijks taalgebruik.
Kind = minderjarige = mens tot 18 jaar (boek: jeugdige). Op hen is het Kinderrechtenverdrag van toepassing.
Ouders in alle soorten en maten
Ouder:
2
,Hoorcollege aantekeningen Ethische en Juridische Kwesties
- Biologisch;
- Juridisch;
- Met of zonder gezag;
- Sociaal.
Eén persoon kan alle 4 de rollen hebben, maar alle 4 de rollen zouden ook door verschillende personen
uitgeoefend kunnen worden. Hier moet je een voorbeeld van kunnen bedenken!
Biologisch en/of juridisch ouderschap
Biologische ouder: genetisch materiaal doorgegeven.
Juridische moeder: vrouw die kind heeft:
1. Gebaard of
2. Geadopteerd.
Bij baarmoeder is zij de juridische moeder, dus de wensmoeder moet dan juridische stappen ondernemen om
de juridische moeder te worden.
Juridische vader/duomoeder (dus waar staat vader; wordt ook duomoeder bedoeld in het vervolg):
1. Echtgenoot/geregistreerd partner (waar staat huwelijk; geldt ook geregistreerd partnerschap);
2. Erkenning (vrijwillig);
3. Vaststelling ouderschap door rechter (onvrijwillig);
4. Adoptie.
Je kan één juridische ouder hebben, maar meer dan twee kan niet. Is tegenwoordig wel discussie over.
Juridisch vaderschap door erkenning
Dit kan alleen als er geen juridische vader is/geweest.
Toestemming nodig:
- 12-: moeder;
- ≥12<16: moeder + kind;
- 16-17: kind;
- Uitzondering vervangende toestemming door rechter (als moeder en/of kind geen toestemming
geven): verwekker+ (moet biologische vader zijn en iets betekenen in het leven van het kind)
rechter: belang van het kind + moeder toetsen.
Juridisch vaderschap door vaststelling
Dit kan alleen als er geen juridische vader is/geweest.
Als verwekker niet wil erkennen.
Verzoek vaststelling vaderschap door rechter van:
- 12-: moeder;
- ≥12<16: moeder + kind;
- 16-17: kind.
Als je ouder bent dan 18 jaar, kan je ook nog juridisch vaderschap laten vaststellen. Dit geldt ook voor
erkenning. Dit is bijvoorbeeld het geval als je er dan pas achter komt wie je biologische vader is. Dit moet je dan
wel binnen drie jaar regelen.
Adoptie
Adoptie = juridisch ouderschap uitzondering op de levenslange band.
Voorwaarden:
- Belang van het kind + geen perspectief biologische ouders;
- Kind < 18 jaar + geen bezwaar (> 12 jaar);
- Geen bezwaar biologische ouders + moeder > 16 jaar;
- Adoptief ouders > 18 < 42 jaar + < 40 jaar verschil met kind + 3 jaar samenwonen + 1 jaar voor kind
gezorgd (alleenstaande adoptief ouder: 3 jaar voor kind gezorgd).
3
, Hoorcollege aantekeningen Ethische en Juridische Kwesties
Draagmoederschap moet via adoptie. Stel draagmoeder krijgt spijt, dat kan want ze is juridische ouder. Rechter
gaat dan belang van de ouders afwegen. Meestal weegt belang van de juridische ouder zwaarder.
Grootouders mogen niet adopteren.
Discussie: interlandelijke adoptie: in het belang van het kind?
Filmpje adoptiebedrog (Zembla) (oefenen met reflecteren).
Soms erg moeilijk om biologische ouders vast te stellen of te vinden; hoe weet je dan of ze geen bezwaar
hebben?
Brief op Nestor: normatief kader wordt geschetst voor niemand die betrokken is bij de adoptie mag er
financieel gewin zijn.
Gevolgen juridisch ouderschap
RECAP: manieren om juridisch ouderschap te krijgen: geboorte, huwelijk, erkenning, gerechtelijke vaststelling,
adoptie.
Juridische ouder algemene gevolgen:
- Gezag: opvoeding en zeggenschap;
- Omgang: elkaar zien;
- Onderhoudsplicht: kosten van de verzorging < 21;
- Achternaam: keuze die van moeder of vader;
- Wettelijk erfgenaam;
- Positie in rechtszaken.
NB: uitzonderingen bestaan!
Gezag over kinderen
Gezag staat niet gelijk aan juridisch ouderschap. Gezag kan je verliezen, juridische ouderschap is er altijd.
Gezag =
- Opvoeden en verzorgen: ontwikkeling persoonlijkheid + geen geweld + band met andere ouder
bevorderen + kind houdt rekening met wensen ouders;
- Beheer van vermogen (geld + bezit). Maar niet voor kosten opvoeding!;
- Verrichten van juridische handelingen (want kinderen zijn handelingsonbekwaam).
Gezag: ouderlijk gezag of voogdij.
Wie heeft gezag?
Van rechtswege (automatisch): geboorte (moeder) + echtgeno(o)t(e).
Partner van moeder:
- Erkenning;
- Inschrijven in Centraal gezagsregister.
Na scheiding: in beginsel gezamenlijk gezag voortgezet. Uitzondering: klemcriterium (kans is erg groot dat het
kind verloren raakt als beide ouders het gezag houden. Belang van het kind is hierbij het belangrijkste).
Na overlijden: overlevende ouder eenhoofdig gezag.
IV. Kinderen en scheiding
Scheiding van kind en ouder(s)
Scheiding door:
- Echtscheiding;
- Na samenwonen;
- Internationale kinderontvoering.
Gezag na scheiding
Gezamenlijk gezag voor en na de scheiding. NB: gezag: band met de andere ouder bevorderen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller k2908. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now