Summary
Samenvatting Skills / Adviseren; ontwikkel jou eigen adviesstijl
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Skills / Adviseren; ontwikkel jou eigen adviesstijl, 2010. Bevat hoofdstuk 1, 2, 3, 4 en 5.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
4 reviews
By: meryemjabry • 5 year ago
By: rayanham • 6 year ago
By: tcpvanwoesik • 6 year ago
By: Gravemade • 9 year ago
Seller
Follow
Hyuga
Reviews received
Content preview
AdviserenOntwikkel jouw eigen adviesstijl
Hoofdstuk 1, 2, 3, 4, 5
Andrew David en Ton van Pelt
ISBN 978 90 430 1798 5
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 – Adviseren ......................................................................................................................... 3
1.1 Wat is adviseren? .......................................................................................................................... 3
1.2 Het communicatieproces .............................................................................................................. 3
1.3 De rollen van adviseur ................................................................................................................... 4
1.4 Kerncompetenties van de adviseur ............................................................................................... 5
Hoofdstuk 2 – De stappen in het adviesproces ....................................................................................... 6
2.1 Het adviesproces volgens de wet van Maier ................................................................................. 6
2.2 Overzicht van de adviesmodellen ................................................................................................. 6
2.3 Het expertmodel ........................................................................................................................... 7
2.4 Het adviesmodel ............................................................................................................................ 8
2.5 Het coachmodel ............................................................................................................................ 9
2.6 De Appreciative Inquiry-methode ............................................................................................... 10
2.7 Werken met het levenswiel......................................................................................................... 11
Hoofdstuk 3 – De gereedschappen voor een gedegen inhoud ............................................................. 13
3.1 Vakkennis .................................................................................................................................... 13
3.2 Onderzoeksvaardigheden............................................................................................................ 13
3.3 Creatief denken ........................................................................................................................... 15
3.4 Schematiseren ............................................................................................................................. 17
3.5 Presenteren van het advies ......................................................................................................... 19
Hoofdstuk 4 – De beleving van adviseur en geadviseerde.................................................................... 20
4.1 Zelfsturing en assertiviteit ........................................................................................................... 20
4.2 Feedback ontvangen ................................................................................................................... 20
4.3 Omgaan met emoties en weerstanden ....................................................................................... 21
4.4 Non-verbaal gedrag ..................................................................................................................... 22
4.5 Feedback geven ........................................................................................................................... 22
Hoofdstuk 5 – Beroepshouding, integriteit en omgaan met morele dilemma’s .................................. 24
5.1 Beroephouding en integriteit ...................................................................................................... 24
5.2 Deugden, normen en waarden ................................................................................................... 24
5.3 Omgaan met morele kwesties en dilemma’s .............................................................................. 24
5.4 Congruent handelen .................................................................................................................... 25
2
,Hoofdstuk 1 – Adviseren
1.1 Wat is adviseren?
Adviseren betekent iemand helpen door raad te geven. Het woord is afgeleid van waarnemen,
beschouwen, zien. Een professioneel adviseur moet twee dongen kunnen: goed zien en datgene wat
gezien wordt goed overbrengen.
Modeltraject van adviseren
De verbinding tussen adviseur en advies kenmerkt zich door probleemanalyse en probleemoplossing.
In de verbinding tussen adviseur en adviesvrager is er sprake van overtuigingskracht, instemming en
vertrouwen. In de verbinding tussen adviesvrager en het advies gaat het om acceptatie en
implementatie van het advies.
1.2 Het communicatieproces
Communicatie betekent verbinden. Het communicatiemodel bestaat uit vier elementen:
Element Uitleg Consequenties voor de
adviseur
A Inhoud Datgene wat er gezegd wordt. Communicatiedeskundigen
Waar het gesprek over gaat: geven aan dat de inhoud maar
het onderwerp of thema. 10-15% uitmaakt van de
communicatie. Reden temeer
om verhoudingsgewijs meer
aandacht aan de andere
onderdelen te schenken: die
bepalen immers de overige 85-
90%.
B Relatie Diegenen die aan het In de adviesrelatie kunnen we
communiceren zijn, maar verschillende rollen
vooral de manier waarop zij onderscheiden. Als een
zich met elkaar verbinden en persoon in de relatie een
het type relatie dat wordt bepaalde rol kiest wordt de
aangegaan. ander daardoor ook in een
bepaalde rol gedwongen.
C proces De wijze waarop de inhoud We spreken hier over het
wordt gecommuniceerd en wat adviesproces. Hoe het proces
er met die inhoud beoogd of van adviseren of advies vragen
gedaan wordt. verloopt.
D Beleving Hoe de communicatie wordt De adviseur zal op de hoogte
beleefd. Niet wat er gezegd moeten zijn van de emoties en
wordt, maar hoe het beleefd de achterliggende behoeften
wordt. Welke emotie er speelt die een rol spelen in het
in de communicatie. adviesproces.
A Inhoud
Als adviseur kan je informatie van de adviesvrager op twee manieren verwerken:
Systematische manier; als je precies en met inspanning nadenkt. Het denkproces is actief, creatief en
alert, je gebruikt een logische manier van denken.
Heuristische manier; je denkt globaal en kijkt je ideeën vluchtig. Je sluit je vooral aan op de beleving
die de situatie oproept. Het gaat om een bepaald gevoel op roepen.
3
,B Relatie
Ook wel betrekkingsniveau genoemd. Op het moment dat je met iemand communiceert, kies je in
die communicatie een bepaalde rol. Er zijn drie rollen: de rol van de expert, de rol van adviseur en de
rol van coach.
C Proces
Je kiest een bepaalde methode waarmee het advies wordt overgebracht en het doel voor de
geadviseerde wordt bereikt. De manier waarop de inhoud wordt gecommuniceerd en wat er met die
inhoud beoogd of gedaan wordt.
D Beleving
Hoe iets gezegd en beleefd wordt. Welke emotie er speelt in de communicatie tussen adviseur en
adviesvrager en wat de achterliggende behoefte daarbij is. Omgaan met emoties en met
weerstanden is van essentieel belang in het adviesgesprek.
1.3 De rollen van adviseur
Wie bepaalt het advies (inhoud) en wie bepaalt wat er met het advies uiteindelijk gedaan wordt
(proces)?
Relatie expert <--> leek
De adviseur is de deskundige op het gebied van de inhoud en op het gebied van het proces bepaalt.
De expert onderzoekt wat het probleem (inhoud) is en geeft ook aan hoe de oplossing moet worden
gerealiseerd (proces). De expert weet de oplossing en de leek wordt geïnstrueerd. Er is sprake van
top-downrelatie.
Relatie adviseur <--> adviesvrager
Adviseur is verantwoordelijk voor de inhoud; hij geeft raad of advies en heeft over het gevraagde de
kennis in huis. De adviesvrager bepaalt of hij wel of niet iets met die kennis gaat doen. De adviseur
doet een voorstel, maar het is de adviesvrager die beslist en eventueel uitvoering.
Relatie coach <--> gecoachte
De verantwoordelijkheid voor zowel de inhoud als het proces wordt geheel bij de gecoachte gelegd.
De coach stimuleert en motiveert de gecoachte om zelfstandig beslissingen te nemen. De gecoachte
bepaalt wat het gespreksthema (inhoud) is en hoe hiermee omgegaan wordt (proces).
ROL TYPE RELATIE TOELICHTING
Expert Relatie is top-down en wordt Leek is afhankelijk van de
bepaalt inhoud en proces door expert bepaald. expert.
Adviseur In deze relatie is de adviseur Adviesvrager bepaalt proces
bepaalt inhoud (het wat) verantwoordelijk voor de (wat er met die inhoud gedaan
inhoud en de geadviseerde wordt).
voor de uitvoering; er is sprake
van een gedeelde
verantwoordelijkheid.
Coach Relatie is gelijkwaardig. Inhoud en proces wordt door
richt zich op acceptatie van het gecoachte bepaald.
advies door de gecoachte en is
niet verantwoordelijk voor de
inhoud en het proces
4
,1.4 Kerncompetenties van de adviseur
Competentie = het geheel van kennis, vaardigheden en gedrags- en houdingselementen die een
beroepsbeoefenaar nodig heeft om succesvol te zijn.
Een competentie is dat wat iemand succesvol maakt in een bepaalde functie of rol. Het bestaat uit
vier elementen:
Weten Kunnen
Kennis Vaardigheden
Persoonskenmerken Motivatie
Zijn Willen
1. Het onderdeel kennis vraagt om de gewenste vakinhoudelijke kennis. Wat je al weet en geleerd
hebt, door die functie.
2. Het onderdeel persoonskenmerken bestaat vooral uit gewenste kwaliteiten in die functie.
Kwaliteiten zijn onze meest eigen eigenschappen. Kwaliteiten zijn aangeboren en zijn moeilijk aan te
leren. Een kwaliteit is een positieve eigenschap, een eigenschap kan ook negatief zijn.
3. Vaardigheden verwijst naar wat je moet doen en kunnen. Deze zijn aan te leren en zijn
kennisafhankelijk: om een bepaalde vaardigheden aan te leren, moet je er ook iets van weten. Er
bestaat een duidelijke relatie tussen kwaliteiten en vaardigheden: als je een bepaalde kwaliteit bezit,
vormt dat een goede voedingsbodem voor het aanleren van de bij die kwaliteit behorende
vaardigheden.
4. Motivatie gaat over gewenste drijfveren in die specifieke functie. Motivatie is de wil om bepaalde
doelen in en voor die functie te realiseren en taken uit te voeren.
Voor alle rollen van de adviseur zijn competenties op de volgende gebieden van belang:
communicatie
probleemanalyse en –oplossing
besluitvorming
omgaan met informatie
resultaatgerichtheid
presenteren, overtuigingskracht
klantgerichtheid
flexibiliteit
assertiviteit
feedback
onderhandelen
samenwerken, netwerken
coachen, motiveren, stimuleren
Op elk van deze gebieden zijn de competenties onder te verdelen in kennis, vaardigheden,
eigenschappen en motivatie.
5
,Hoofdstuk 2 – De stappen in het adviesproces
2.1 Het adviesproces volgens de wet van Maier
De wet van Maier is een algemene beschrijving van de elementen die de effectiviteit van een advies
bepalen. De elementen die aan je effectiviteit bij kunnen dragen hebben te maken met je
competenties: je vakinhoudelijke kennis, je persoonlijke kwaliteiten, je attitude, opvattingen en jouw
beïnvloedingsstijlen als adviseur. Het adviesproces laat zich volgens Maier in de volgende formule
vangen:
E=KxAxM
De effectiviteit (E) van een advies is een functie van drie zaken:
de vakinhoudelijke kwaliteit van dat advies (Kwaliteit);
de mate waarin het advies door de geadviseerde betrokkenen wordt geaccepteerd
(Acceptatie);
de mate waarin de implementatie van het advies wordt gemanaged c.q. uitgevoerd
(Management).
Kwaliteit hangt voornamelijk af van je inhoudelijke deskundigheid: heb je genoeg expertise in huis
om een optimale oplossing te formuleren voor het probleem van je opdrachtgever?
Acceptatie is door de adviseur zelf te beïnvloeden. De beste acceptatie krijg je als je de adviesvrager
actief betrekt bij het formuleren van zijn problemen en het bedenken van de oplossing. Ben je ook
betrokken bij de implementatie van je advies (management), dan is het van belang dat je
duidelijkheid creëert over de verwachtingen over jouw rol hierin en over de rol van de adviesvrager.
2.2 Overzicht van de adviesmodellen
Rolonduidelijkheid betekent dat de adviseur niet duidelijk is welke rol er eigenlijk van hem verwacht
wordt. Dit kan drie oorzaken hebben:
verwachtingen over de rol zijn niet gecommuniceerd;
de adviseur heeft de communicatie niet begrepen;
er bestaan geen verwachtingen.
De elementen per rol beschreven
EXPERTMODEL ADVIESMODEL COACHMODEL
Relatie A is deskundig, actief, A is deskundig m.b.t. A is deskundig in het
A: Adviseur sturend. technische aspecten. bewegen van mensen.
B: Adviesvrager B is ontwetend, B heeft kennis van B ervaart situatie op
passief, afhankelijk. eigen situatie. eigen wijze, alleen hij
De expert bepaalt de De adviseur bepaalt de kan zeggen wat het
inhoud en het proces. inhoud. De probleem is.
adviesvrager bepaalt De gecoachte bepaalt
de toepassing van de inhoud en proces.
inhoud (proces).
Indicatie Het expertmodel In het adviesmodel Het coachmodel wordt
wordt toegepast bij spelen zowel toegepast bij
tekort aan kennis. Het kennistekort als persoonlijke en
gaat om inhoudelijke belevingsaspecten een professionele
en technische zaken. rol. ontwikkeling, waarbij
de gecoachte
zelfstandig zijn weg
zoekt.
6
,Accent/Waarden Hoge Kwaliteit (K) Hoge Effectiviteit (E) Hoge Acceptatie (A)
E=KxAxM
Informatie verzamelen A is sturend. Gerichte A is afwisselend B is leidend.
vragen leiden tot volgend en sturend. A is volgend;
diagnose. B wordt actief functioneert als
B is passief, betrokken bij de klankbord. De vragen
afwachtend. formulering van de zijn gericht op
vraagstelling. verhelderen en
bereiken van de
gewenste situatie.
Adviesproces A biedt kant-en-klaar A en B zoekt samen A helpt B in beweging
recept. Het advies naar acceptabele en te komen en om
heeft de vorm van een realistische aanpak. zelfinzicht en overzicht
uitleg, mededeling, A creëert opties en te krijgen.
voorlichting. keuzes.
Fasering - probleem aangeven - probleem - gewenste situatie
- voorstel doen - inventariseren verkennen
- reactie afwachten - grenzen aangeven - motieven bespreken
- argumenten - mogelijkheden naast - probleem
- consequentie elkaar zetten herformuleren
schetsen - voors en tegens - keuze begeleiden
- afronden bespreken - toetsen van
- keuze optimale acceptatie
aanpak
- evaluatie
E=KxAxM
Valkuilen Let op weerstand bij B, Kost tijd. Mogelijk Tekort aan inbreng van
want B moet volgen wordt het advies niet de deskundigheid van
(Ja,maar…) opgevolgd. A.
Deskundigheidsval:”U B bepaalt alles,met het
bent de specialist. risico op vaagheid en
besluiteloosheid.
2.3 Het expertmodel
In het expertmodel ligt de nadruk op de kwaliteit van de inhoud van het advies. Het proces van
adviseren is vooral gericht op probleeminventarisatie en probleemoplossing. De expert bepaalt in het
advies wat het probleem is en wat er gedaan moet worden om het probleem te verhelpen. De
stappen in het expertmodel zijn:
1. Probleem aangeven
Je bent op de hoogte van mogelijke problemen en de mogelijke oplossingen. Vakinhoudelijke kennis
tot je beschikking. Je kunt het probleem herkennen en omschrijven
2. Voorstel doen
Op basis van je kennis en van het probleem van de geadviseerde maak je een voorstel.
3. Reactie afwachten
Nadat je jouw advies hebt uitgebracht is het afwachten wat de geadviseerde hiermee wil doen. Pas
als er een reactie is gegeven kun je reageren. Als adviseur kun je nu niet veel doen.
4. Argumenteren
Op basis van de reactie lever je inhoudelijke argumenten, om zo mogelijke bezwaren bij de
geadviseerde weg te nemen.
7
, 5. Consequenties schetsen
De nadruk ligt op de gevolgen van het aannemen van het advies. De expert heeft een sturende rol.
Adviseur benoemt de gevolgen van het wel of niet opvolgen van het advies.
6. Afronden
Er worden afspraken nog eens concreet op een rij gezet.
2.4 Het adviesmodel
Het adviesmodel bestaat uit zes stappen:
1. informeren
Wat zijn de verwachtingen? Wat is de vraag van de geadviseerde? Informatie wordt uitgewisseld
over de wederzijdse verwachtingen, het doel en het kader van het gesprek en de vraag van de
adviseerde. Bij het informeren geldt:
stellen van kaders;
inventariseren van aanwezige problematiek;
geven van voorlichting over de te volgen procedures;
schetsen van de rol van de adviseur.
o de procedure (tijdpad)
o de verwachtingen van de geadviseerde en van de adviseur
o het belang van actie (argumenten, perspectief)
o de consequenties van het wel of niet opvolgen van het advies
o de faciliteiten waarvan de geadviseerde gebruik kan maken
Aandachtspunten zijn duidelijkheid, het samenvatten van de informatie en het checken of de
geadviseerde het begrepen heeft.
2. motiveren
Het betekent letterlijk in beweging brengen, heeft als doel actie. De geadviseerde wordt
gestimuleerd om de gewenste situatie of oplossing te bereiken. De fase wordt afgerond met
concrete afspraken over de acties die de geadviseerde zal ondernemen. Je kunt de geadviseerde
motiveren door:
de wensen van de geadviseerde te spiegelen aan de mogelijkheden;
de geadviseerde ondersteunen bij het verkrijgen van inzicht in zijn mogelijkheden;
daar waar nodig alternatieven aan te bieden;
actief hulpmiddelen aan te bieden;
gerichte opdrachten mee te geven.
Aandachtspunten zijn het stellen van vragen en het positief benaderen van de gewenste situatie. Een
aantal zaken die een rol spelen:
inzicht verkrijgen in de oplossingsbereidheid;
ruimte geven aan emotie;
samen afspraken maken over te ondernemen acties;
toelichten en benadrukken van eigen verantwoordelijkheid;
aanzetten tot actief meewerken en aanspreken op eigen kracht;
toelichten van de consequenties en het perspectief bij niets doen versus actief stappen
zetten.
Motiveren: dwingen of overtuigen?
Bij het begeleiden van mensen worden vier stijlen onderscheiden, waarvan de effectiviteit wordt
bepaald door enerzijds de bekwaamheid en anderzijds de bereidheid van iemand om een bepaalde
actie uit te voeren. Bij lage bekwaamheid en bereidheid hoort een meer sturende benadering. Je
geeft uitleg en instructies of je reikt oplossingen aan. Bij hoge bereidheid past een steunende
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hyuga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now