Dit document bevat de leerdoelen van het vak Persoonlijkheidsstoornissen voor Deeltentamen 1 uitgewerkt. De leerdoelen zijn de kernpunten die geleerd moeten worden voor dit tentamen en zijn dus een goede ondersteuning voor een goede voorbereiding.
Leerdoelen persoonlijkheidsstoornissen
Deeltentamen 1
Jaar 2018/2019
,Hoorcollege 1
De criteria voor een persoonlijkheidsstoornis kunnen benoemen.
PS = Een rigide, inflexibel patroon van denken, voelen, handelen en impulsregulatie.
Criteria PS:
1. Uit zich op minimaal 2/4 domeinen: cognitie, affect, interpersoonlijk functioneren, impulscontrole
2. Pervasief: over de meeste situaties (en inflexibel)
3. Pathologisch: veroorzaakt lijden/beperking in functioneren/komt niet overeen wat er in de
cultuur wordt verwacht
4. Persistent: stabiel vanaf jonge volwassenheid
Exclusies: beter begrijpen vanuit syndroomstoornis / t.g.v. somatische oorzaak.
De veranderbaarheid en stabiliteit van de normale persoonlijkheid en van
persoonlijkheidsstoornissen kunnen beschrijven.
Veranderbaarheid en stabiliteit van normale persoonlijkheid
Vroeger dacht men dat persoonlijkheid stabiel was over situaties heen en dat het gevormd zou zijn rond
18 jaar.
Nu weten we dat persoonlijkheid verschillend is in situaties en dat het verandert tot aan 60 – 65 jaar. Het
verandert in de richting van betere adaptie. Verklaringen hiervoor zijn:
PS zijn aan de persoonlijkheid gebonden psychopathologie. Het maakt deel uit van het karakter
(=egosyntoon). Hierdoor is het moeilijk te veranderen en vrij stabiel.
De diagnostische classificatiemethode van persoonlijkheidsstoornissen volgens de DSM-5
kunnen beschrijven.
De DSM-5 maakt gebruik van polythetische diagnostiek = er moet aan een minimumaantal criteria uit een
grotere set worden voldaan.
Dit i.t.t. monothethische diagnostiek: er moet aan alle criteria worden voldaan.
De DSM-5 is ook categorieel (je hebt wel/geen stoornis)
Echter komt uit onderzoek naar voren dat de meeste stoornissen dimensioneel zijn. Het
diagnostische afkappunt is arbitrair.
Echter is dimensionele diagnostiek lastig:
- We denken makkelijker in categorieën
- Verzekeraars willen alleen een behandeling van ’echte stoornissen’ vergoeden.
, De diagnostische criteria van persoonlijkheidsstoornissen kunnen benoemen en toepassen op
een casus.
Het ontstaan (etiologie), de epidemiologie, co-morbiditeit en het beloop van
persoonlijkheidsstoornissen kunnen beschrijven.
Etiologie PS
Biologische modellen:
- Genetisch onderzoek: genen niet te identificeren
- Neurotransmittersystemen:
o Dopamine (cognitieve problemen, cluster-A)
o Serotonine (woede, impulscontrole)
o MAO (breekt neurotransmitters af agressie)
- Hersengebieden
o Gebrek aan frontale corticale controle op impulsen en emoties (midden-brein)
o Midden-brein disfunctioneren (hyper-emotionaliteit respons onder-emotionaliteit)
BPS kent erfelijkheid coëfficiënt van 50%. Dit daalt tot 0 als je het effect van extreme scores op normale
persoonlijkheidsdimensies eruit haalt (BIG-5: neuroticisme en agreeableness). De kwetsbaarheid van BPS
is dus 50% (i.p.v. symptomen BPS)
Unieke omgevingsfactoren veroorzaken dus BPS bij kwetsbare mensen.
- Genetische kwetsbaarheid in combinatie met ongunstige omgeving leidt tot pathologie
- Sommige studies vinden aanwijzingen: polymorfismen x kindermisbruik/slechte opvoeding
o Probleem met replicatie
- Borderline: seksueel, emotioneel misbruik en emotionele verwaarlozing
- Antisociaal: fysiek misbruik
- Cluster-C: emotioneel misbruik
- Hoe meer problematisch oudergedrag hoe groter kans op PS (hoe liever ouders minder
grote kans)
- Gebrek aan affectie geassocieerd met 7 PS: BPS, ASPS, PPS, SPS, OPS, Depressieve PS, SCPS
Psychodynamische modellen
- Drifttheorie (Freud): fixatie in ontwikkelingsstadium
o Oraal – afhankelijk
o Anaal – dwangmatig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nelissss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
