Summary
Samenvatting Stralingsdeskundigheid jaar 1
- Course
- Institution
Samenvatting Stralingsdeskundigheid met alle informatie die gedeeld is in de hoorcolleges en practica in jaar 1.
[Show more]
Seller
Follow
aimeevanbovene
Content preview
StralingsdeskundigheidSamenvatting
1
,Inhoudsopgave
Semester 1
Nucliden-notatie en indeling nuclidenkaart ..................................................................................................... 4
Radioactief verval: .............................................................................................................................................. 4
Energie / golven / massa-decriment ................................................................................................................. 6
Ontstaan röntgenstraling (kV – mAs) ............................................................................................................... 7
Remstraling ........................................................................................................................................................ 7
Karakteristieke straling ...................................................................................................................................... 7
Radioactiviteit .................................................................................................................................................. 8
Interactie van fotonen met materie ................................................................................................................. 9
Interactie van geladen deeltjes met materie .................................................................................................. 17
Deeltjesstraling (corpusculaire straling): .......................................................................................................... 17
Interactie van geladen deeltjes met materie .................................................................................................... 18
Specifieke ionisatie en dracht ........................................................................................................................... 19
Specifieke ionisatie van α-straling: .............................................................................................................. 19
Dracht van alfastraling:................................................................................................................................ 20
Dracht van bèta’s/elektronen: .................................................................................................................... 21
Afscherming van bèta-stralers:.................................................................................................................... 22
Detectie van straling met behulp van ............................................................................................................. 23
Gasgevulde detectoren..................................................................................................................................... 23
• Ionisatiekamer: .................................................................................................................................. 23
• Proportionaalteller: ............................................................................................................................ 24
• Geiger-Müller teller: .......................................................................................................................... 25
Direct en indirect ioniserende straling: ....................................................................................................... 26
Bruto- en netto teltempo ............................................................................................................................ 27
Energie afhankelijkheid: .............................................................................................................................. 27
Dode tijd: ..................................................................................................................................................... 27
Bepalen werkelijk teltempo:........................................................................................................................ 27
Vaste stof detectoren ....................................................................................................................................... 28
Scintillatie detector ..................................................................................................................................... 28
Speciale halfgeleider detector .................................................................................................................... 32
Detectoren met behulp van vloeistoffen .......................................................................................................... 33
Cherenkov .................................................................................................................................................... 33
Vloeistof scintillatie detector....................................................................................................................... 33
Dosimetrie: .................................................................................................................................................... 34
Energie overdracht: .......................................................................................................................................... 34
Geladen deeltjes evenwicht: ............................................................................................................................. 34
Exposie:............................................................................................................................................................. 35
KERMA: ............................................................................................................................................................. 35
(Geabsorbeerde) dosis: ..................................................................................................................................... 35
2
, Biologisch effect: .............................................................................................................................................. 37
Equivalente dosis: ............................................................................................................................................. 37
Effectieve dosis: ................................................................................................................................................ 37
Theorie pratica ............................................................................................................................................... 39
Omgekeerde kwadratenwet ............................................................................................................................. 39
Halveringsdikte/hetero-en homogeniteitsgraad .............................................................................................. 40
DOP – dosis oppervlakte product ..................................................................................................................... 41
Verbanden tussen DOP en afstand / mAs / kV .......................................................................................... 41
Verbanden tussen strooistraling en veldgrootte / stralenkwaliteit / verstrooiingshoek .................................. 42
Buildup-factor en transmissie bij smalle en brede fotonenbundels .................................................................. 43
Radioactieve evenwichten ............................................................................................................................. 44
Natuurlijke radioactiviteit .............................................................................................................................. 48
Kunstmatige radioactiviteit ............................................................................................................................ 48
Radiobiologie basis ........................................................................................................................................ 49
Cellulaire radiobiologie .................................................................................................................................. 52
Dosis effect relatie ............................................................................................................................................ 52
Celoverlevingscurven ........................................................................................................................................ 53
Deterministische effecten .............................................................................................................................. 58
Stochastische effecten ................................................................................................................................... 61
Wetgeving ...................................................................................................................................................... 66
Algemeen.......................................................................................................................................................... 66
Dosislimieten en classificatie van medewerkers en stralingsruimten .............................................................. 69
Kwaliteitsborging ............................................................................................................................................. 71
Risico’s bij het werken met radioactieve stoffen ............................................................................................ 71
3
,Nucliden-notatie en indeling nuclidenkaart
Radionucliden = instabiele kernen (nucliden) die spontaan deeltjes en-of e.m.-straling
uitzenden.
De verandering van de kern (als iets vervalt) noemen ze desintegratie of transformatie.
Radioactief verval:
De n/p-verhouding is te groot:
(Bij ß-straling; dus elektronen of positronen; komen uit de schil)
→ Er zijn dus te veel neutronen voor het aan protonen.
→ Een neutron wordt omgevormd tot proton.
Resultaat:
De n/p-verhouding wordt kleiner.
Totale energie-inhoud van de kern wordt kleiner.
Er wordt energie meegegeven aan ß- en … → = anti-neutrino.
Formule:
P+ → n0 + ß- + v
Voorbeeld:
32 32
P → 16 S + ß- + …
15
32 32
P en 16 S liggen op de nuclidenkaart diagonaal van elkaar.
15
De n/p-verhouding is te klein:
(Bij ß-straling; dus elektronen of positronen; komen uit de schil)
→ Er zijn dus te weinig neutronen voor het aan protonen.
→ Een proton wordt omgevormd tot neutron.
Resultaat:
De n/p-verhouding wordt groter.
Totale energie-inhoud van de kern wordt kleiner.
Er wordt energie meegegeven aan ß+ en … → = neutrino.
Formule:
P+ → n0 + ß+ + v
Voorbeeld:
22 22
Na → Ne + ß+ + …
11 10
22 22
11
Na en 10 Ne liggen op de nuclidenkaart diagonaal van elkaar.
4
, Uitzondering:
Sommige kernen hebben te weinig energie om een ß+ deeltje weg te sturen.
→ Alternatief voor ß+-emissie = elektron-vangst (EC of K-vangst).
→ Jatten is makkelijker dan verdienen.
Resultaat:
Het kost minder energie.
Het elektron dat wordt weggetrokken uit de k-schil laat een open plek achter. Deze plek
wordt opgevuld door karakteristieke röntgenstraling.
Formule:
P+ + e- → n0 + v
Voorbeeld:
49 49
V + e- → 22 Ti
23
De n/p-verhouding is te klein bij nucliden met een te hoge Z (atoomnummer):
(Bij α-straling; dus helium; komen uit de schil)
Deeltje is te groot, waardoor i.p.v. één proton of neutron een ‘brokje’ wordt weggestuurd.
→ Deze bestaat uit twee protonen en twee neutronen.
4
→Dit is altijd helium (2 He)
Resultaat:
De n/p-verhouding wordt behoorlijk groter.
Totale energie-inhoud van de kern wordt kleiner.
Er wordt energie meegegeven aan ß+ en … → = neutrino.
Formule:
𝑀 𝑀−4 4
Nx → 𝑍−2 Ny + 2 He
𝑍
Voorbeeld:
226 222 4
Ra → Rn + He
88 86 2
Na verval is er nog energie over:
(Bij γ-straling; dus fotonen; komen uit de kern)
99 99m 99
Mo → Tc (→ 42 Tc )
42 43
99 99m
Mo → Tc + ß- + …
42 43
99m 99
Tc → 43 Tc + γ
43
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aimeevanbovene. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now