Hierbij een samenvatting van periode 3 fysiologie, met als hoofddoel 'pijn'. Hierin staat uitgelegd wat pijn is, wat voor soorten pijn je hebt, hoe pijn ontstaat en weggaat en de verwerking daarvan.
Pijn
Fysiologie, handboek over paramedische opleidingen
Definitie
Een onplezierige sensorische en emotionele ervaring, geassocieerd met actuele of potentiële
weefselschade, of beschreven in termen van dergelijke schade
Terminologie
Pijn kan onderverdeeld worden in acute en chronische pijn:
Acute pijn
o Ontstaan van weefselschade, nociceptieve pijn.
Chronische pijn
o Wanneer pijn langer dan 3 maanden aanhoudt. (aanhoudende weefselschade)
Wanneer de oorzaak van pijn in het zenuwstelsel ligt, spreekt men van neuropathische pijn.
Primaire en secundaire pijn
Bij acute pijn ontstaan er prikkels die door vrije zenuwuiteinden omgezet worden in actiepotentialen.
Vervolgens geven twee typen zenuwvezels de informatie door aan het centrale zenuwstelsel:
Aδ-vezelsvezels
o Snelle, dikke gemyeliniseerde vezels
o Primaire pijn
o Wordt gevoeld als een scherp en duidelijk gelokaliseerd
Ontstekingsmediatoren die vrijkomen uit de kapotte cellen, zorgen voor het prikkelen van andere
vrije zenuwuiteinden.
C-vezelsvezels
o Langzame, dunne, ongemyeliniseerde vezels
o Doffe, zeurende pijn
o Secundaire pijn
Je kunt minder pijn krijgen als je er niet bewust van bent maar als je bewust van de pijn bent gaat het
steeds meer pijnlijker aanvoelen.
Perifere sensitisatie
C-vezelsvezels geven vanuit hun distale uiteinden een speciale stof aan in het weefsel: substance-vezelsP (SP).
Deze stof zorgt ervoor dat je pijn niet alleen voelt op de plek van de schade, maar ook in het gebied
eromheen.
SP stimuleert namelijk het lokale ontstekingsproces in het beschadigde weefsel. Dit gebeurt op basis
van de zogenoemde axonreflex. Deze reflex zorgt ervoor dat de prikkel niet alleen naar het
ruggenmerg wordt geleid, maar ook via aftakkingen terug het weefsel in gaat, waar nog meer SP
wordt afgegeven. Hierdoor wordt het ontstekingsgebied uitgebreid.
, Perifere sensitisatie: SP zorgt voor een verlaging van de prikkeldrempel van C-vezelsvezels en stimuleert de
eigen C-vezelsvezels om zelf actiepotentialen op te wekken.
De lage prikkeldrempel van C-vezelsvezels veroorzaakt een verhoogde gevoeligheid voor pijn: hyperalgesie.
Ook worden door de uitbreiding van het ontstekingsgebied prikkels die normaal niet pijnlijk zijn als
pijnlijk ervaren: allodynie.
Verwerking op ruggenmergniveau
Aδ-vezels en C-vezelsvezels treden via de achterwortel het ruggenmerg binnen en schakelen daar over op
interneuronen. Aδ-vezelsvezels schakelen maar één keer over, de C-vezelsvezels meerdere keren.
Poorttheorie
Interneuronen in het ruggenmerg kunnen de pijnprikkels naar de hersenen remmen
(inhiberen)
C-vezelsvezels schakelen over op de interneuronen en zorgen voor minder inhibitie. Daardoor staat
de poort voor pijnprikkels als het ware wijd open.
Andere zenuwvezels die op deze inhiberende neuronen overschakelen, zoals de dikke
tastvezels, zorgen juist voor meer inhibitie. De poort voor pijn wordt zo dicht(er) gedaan.
Wanneer tast-vezels en pijninformatie tegelijk het ruggenmerg bereiken, zal er dus minder pijn
worden gevoeld.
Wrijven over een pijnlijke plek zorgt voor pijndemping.
Wind up
Pijnprikkels in het ruggenmergniveau kunnen naast demping ook worden versterkt. Er zijn
interneuronen in het ruggenmerg die bij herhaalde prikkeling steeds gevoeliger kunnen worden.
(wind up). Dit wordt de WDR-vezelsneuronen genoemd. Deze neuronen reageren op sterke of snel achter
elkaar komende pijnprikkels via de C-vezelsvezels. Hierdoor worden WDR-vezelsneuronen gevoeliger en geven
steeds een sterker signaal af naar de hersenen. Tegelijk zorgt de activatie van de WDR-vezelsneuronen voor
het vrijkomen van SP in het ruggenmerg. Hierdoor wordt de pijnprikkel verspreid naar andere delen
van het lichaam en wordt de pijn in een groter gebied van het lichaam gevoeld.
Dit wordt centrale sensitisatie genoemd.
Ascenderende verbindingen met hogere hersencentra
Sensibele informatie uit het lichaam loopt via twee baansystemen vanuit het ruggenmerg via de
thalamus naar de hersenen:
De gnostische (fijne tast en houdings-vezels en bewegingszin) achter in het ruggenmerg, in de
achterstrengbanen.
De vitale sensibiliteit aan de voor-vezels en zijkant van het ruggenmerg, in de tractus
spinothalamicus.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yorickbusio. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
