Ivan Boszormenyi Nagy = grondlegger van contextuele gedachtengoed (1920-
2007)
Principe: invloeden integreren uit psychoanalyse en gezinstherapie
Invloed van filosoof Martin Buber en psychotherapeute Virginia Satir
Meesterwerk ‘Tussen geven en nemen. Over contextuele therapie’
Begrip ‘therapeut’ in ruime zin
Gaf workshops (casuïstiek in algemeen welzijnswerk, vooral jeugdzorg)
=> Bruikbaar in elke hulpverlenings- of begeleidsrelatie
1. BASISBEGRIPPEN IN CONTEXTUEEL PERSPECTIEF
Existentiële context
= relaties van iemand binnen zijn grootfamilie van oorsprong/herkomst (ouders,
kinderen…) samen met belangrijke relaties die iemand daarnaast en later
aangaat (relatie, vrienden…)
• Menselijk individu = fundamenteel verbonden met existentiële context
• Relaties zijn existentieel = van essentieel belang voor mens-zijn
Zonder deze relaties bestaan we niet (‘ik’ wordt deels gevormd door
relaties)
• 3 generaties: dynamisch met elkaar verbonden
Relationele werkelijkheid is complex
• Levensverhaal is unieke aaneenschakeling van feiten en gebeurtenissen
= bagage
• Manier van beleving: individueel uniek
• Bagage beïnvloedt verwachtingen van leven + bepaalt verhouding tot
anderen en vv
• Geschiedenis bepaalt mee de toekomst en kleur van bestaan
• Contextueel gedachtengoed biedt kader om deze complexiteit te vatten
Context = de mens met al zijn verbanden in verleden, heden en
toekomst
, Belangrijkste uitgangspunt: werkelijkheid = relationeel
Mens krijgt betekenis in verbinding met de ander
De 4 dimensies van de relationele werkelijkheid
= 4 invalshoeken hoe facetten van complexe werkelijkheid op elkaar ingrijpen
1e dimensie: de objectiveerbare feiten
3 zaken binnen deze dimensie: lot, (on)recht en verschillen tussen mensen
- Lot = wat ons overkomt, met/zonder inmenging van anderen (loterij,
autopech …)
Kleine en grote voorvallen dagen ons bestaan uit
Voortdurend bezig met ermee om te gaan
- (On)Recht veroorzaakt door andere mensen/samenspel van beide
(echtscheiding, ziek …)
- Verschillen tussen mensen bepaald door leeftijd, geslacht, huidskleur,
afkomst, geloof, gezinssamenstelling, gezondheid, welzijn, SES, cultuur, IQ
…
Enkel wat we zeker weten over feiten komt in 1 e dimensie
2e dimensie: psychologie = hoe we alles beleven en verwerken
Subjectieve interpretatie van de feiten (wat is er + wat gebeurt er)
- Welke behoeften/gevoelens/gedachten zijn er?
- Hoe hebben we gebeurtenissen in ons leven verwerkt?
- Hoe gaan we om met verlies?
- Wat hebben we opgebouwd om ons psychisch te verdedigen tegen wat op
ons afkomt?
- Hoe is ons proces van hechting verlopen + welke gevolgen op onze
ontwikkeling?
- Welke invloed heeft dit op onze ik-sterkte en op ons basisvertrouwen?
- Zijn we ons bewust van het innerlijk beeld dat we hebben over onszelf en de
ander?
3e dimensie: interacties = communicatie, voertuig voor onze relaties
Hoe tonen we beleving van feiten aan + communicatie met buitenwereld
- Link met axioma 1 in Communicatietheorie van P. Watzlawick: je kan
niet niet-communiceren, alle gedrag is communicatie
- Focus: concrete interacties in het hier en nu + wat in verband brengen
met Structureel perspectief van S.Minuchin
- Verbale en non-verbale interacties
Alle opvallende aspecten uit communicatieaxioma’s
Zondebokmechanismen
Triadevorming
Rolverschillen
Machtsposities en hiërarchie
Regels/geheimen/mythes
, Feedback
4e dimensie: relationele ethiek = hoe rechtvaardig zijn onze relaties
Ethiek = aanspreekbaar zijn voor belang van ander (geen moraliserend
karakter)
- Mens: intrinsiek gedreven door rechtvaardigheidsbeginsel
Verantwoordelijkheid opnemen voor gevolgen van handelen in
relaties
- Recht op ontvangen binnen relatie + plicht om te geven aan de ander
Spel van wederkerigheid met solidariteit + gevoel voor
rechtvaardigheid
- Uitgangspunt: balans van geven en nemen/ontvangen
Beïnvloed door dimensies van feiten, psychologie en interacties
4 dimensie = overkoepelende dimensie
e
Balans van geven en nemen
Rechtvaardige relatie = relatie waarin evenwicht is tussen
wat we aan ander geven/investeren in relatie wat we van ander ontvangen
Rekening houdend voor wat ander nodig heeft + ander houdt rekening met
ons
Gevolg: vertrouwen in ander + zelf betrouwbaar voor ander
Vb: kind met betrouwbare omgeving = kind leert vertrouwen
o Belangrijk: ouders zien dat kind iets terugdoet (armen uitstrekken als
mama/papa komt, tekening maken, helpen bij opruimen …)
o Belangrijk: ouders laten merken dat ze deze gebaren zien (erkenning
geven)
o Gevolg: kind ontwikkelt recht om aan zijn ouders te geven
Verwerven van verdienste = aan ander geven = recht op zorg van ander
Nagy
ontwikkelt
Onrecht /lasten = tekortkoming in relaties (ander geeft niet gepast/zorgt niet
gepast voor ons)
Balans geven-nemen: tussen generaties (ouders, kinderen) + relaties (vrienden,
collega’s)
Dynamisch + voortdurend in beweging
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lientjeappelmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.