Summary
Samenvatting - Actualiteit in perspectief
- Course
- Institution
samenvatting van de lessen
[Show more]
Seller
Follow
kirstenvandaele
Content preview
Actualiteit in perspectief examen januari ’201. Filosofie in de westerse wereld
1.1 Wat is Westers filosofisch denken?
Grote uitvinder van filosofisch denken
Grieken -> rationeel en oplossingen zoeken /Mythologie-> ook oplossingen zoeken maar NIET
rationeel
VERWONDERING: zelf vraag stellen
Populisme= het volk wordt misleid, verleid. Het grote deel van het volk gelooft het door eenvoudig
dingen voor te stellen
Grieken kennen geen dictatuur-> meedenken
Kwamen in contact met totaal andere mensen (overzee)
- Willen de waarheid weten, typisch westers denken (bv. China niet)
- Zoektocht is nooit gestopt
- Goed- kwaad denken, eens je het goede weet er zo naar handelen
Filosofische traditie
3 pistes
- Traditie wordt voortgezet maar bijgebouwd
- Soms komt er iemand die helemaal anders denkt maar wel met flarden van het vorige
- Wij hebben heel veel critici hofnar (middeleeuwen) carnaval, met alles mag gelachen
worden) Alles kan afgebroken worden. Een andere piste: niet meer naar de waarheid
zoeken-> eens dood-> terug zoektocht naar de waarheid
Metafysica= pronkstuk, alle vragen met antwoorden bv. Plato
Typisch aan de westerse samenleving: alles in het belachelijke trekken, satire (Charlie Hebdo)
2. De westerse filosofie: van Thales tot Thomas
De oorsprong van de westerse rationaliteit- het kritisch denken
Mythologie Filosofie
Verhalen Rationele antwoorden-> uitgevonden
1 verhaal Mens moet zelf nadenken, kan kiezen
Wat hebben ze gewonnen: vrijheid te kiezen
wat je geloofd.
Mens is zoekende
2.1 hoe is het begonnen
Rationeel denken
Natuur-> geen mythologische verklaring maar rationeel (het eerste dat gedemythologiseerd werd)
2 pistes, natuurfilosofen
Wat ik fysisch kan vaststellen
- EMPIRISME: kleinste bestanddeel van de natuur
- RATIONALISME: grote wetmatigheden
Logos= inleidingprincipe van evenwicht/ ethiek inzicht leidt tot rust en geluk
Radicale critici
SOFISTEN: eerste dwarsliggers
- Ze zeggen allemaal iets anders
- Wat is nu dé waarheid? -> zoek er niet naar -> ze bestaat niet
- Ze vinden dat de waarheid subjectief is
1
,Subjectieve waarheid: sofisten, voor ‘mij’ is het wel waar
Objectieve waarheid: Thales, zo zeker dat ze voor iedereen geldt. Met feiten bewezen (wij hebben
een klimaatprobleem, ijskap op zoveel tijd gesmolten)
Absolute waarheid: het is onveranderlijk-> de aarde is rond
Relatieve waarheid: het kan veranderen
Moraal: de leer van goed en kwaad, subjectief en veranderlijk (vb. abortus, homofolie)
Sofisten: zien dat je uw waarheid verkocht krijgt= retoriek (overtuigingskracht)
->dan heb je gelijk (Boris Johnson, brexit)
->alles is relatief
Toepassing!
Phatos: publiek laten voelen dat je emotioneel betrokken bent
Logos: redelijke argumenten
Ethos: zelf geloofwaardig zijn, leven naar wat je verkondigd (hier ligt bij Trump het probleem)
2.2 Waarheid en rechtvaardigheid: Plato (427-347)
Demagoog= iemand die het volk kan verleiden nu misschien populisten
- Eenvoudig
- Heel polariserend
- Politieke extremen winnen aan populariteit
Vb. Obama met “yes we can”, Trump, Hitler: zo verwoorden dar ze hem gelijk geven
2.2.1 Plato
Zet op papier wat Socrates al dacht
Filosoof: idealisme
De ideeënwereld, heel dualistisch
Gewone wereld Ideeënwereld
Mooi landschap Die echt bestaat
Zintuigelijke werkelijkheid De echte schoonheid in al zijn pracht en praal
Concrete wereld Alles is perfect
Alles zijn ideeën (dé paarheid, dé goedheid
Er bestaan dus twee werelden voor hem:
- Onze concrete wereld
- Ideeënwereld, we zien ze niet maar het bestaat= transendent bv. God
Het grotverhaal van Plato
Ze leiden daar een objectief reeël bestaan, het is voor iedereen zo, de waarheid is onveranderlijk, er
bestaat echte schoonheid
Omdat de schoonheid echt bestaat zit ze in je hoofd
Dualistisch wereldbeeld
- Wereld van het zijn
- Wereld waar alles wordt
o Zeer rechtlijnig geen nuances, de ziel wil terug naar se echte waarheid-> wat als je
ziel dat niet wil? Plato zegt ‘je bent niet goed bezig-> slechtheid= afwezigheid van
goedheid
2
, Hoe komt dat wij zien wat mooi is, wat echt is?
- We leven in de concrete/ minderwaardige wereld
- De mens heeft een soort ziel, die uit de ideeënwereld komt, komt met de geboorte naar de
mens ‘gevlogen’
- Twee delen: lichaam en ziel, de ziel is het beste deel want heeft alles meegemaakt
o Geboorte= dus de bezieling van het lichaam, dat is traumatisch. Latente kennis=
aanwezig maar op de achtergrond
- Je taak: verzorg jen ontwikkel je geest/ ziel
Erodiel: komt van eros= oerverlangen van de ziel naar het goede pad
Moraal
- Absolute goedheid/ schoonheid
- Etisch objectivisme: wat moet je doen om de juiste keuzes te maken (leven) en dat telt voor
iedereen
- Transendentie van het absolute geluk
- Eros: passioneel verlangen naar het geluk
Metafysica: de ideeënwereld, om heel de wereld uiteindelijk te begrijpen
Analyse van de ziel (3delen)
- Redelijk->(verzorgen) wijsheid-> filosofen-> besturen (geeft de macht hier)
- Eerzuchtig-> dapper-> soldaten->beschermen
- Begerig-> matigheden-> boeren en handwerkers->dagelijkse voorzieningen
Niet iedereen heeft deze drie delen evenveel ontwikkelt
Bij ons in de 19de eeuw ook-> geef de macht aan die er iets van af weet (1% van de bevolking mocht
kiezen) geef geen macht aan mensen die er niets vanaf weten
De ideale staat:
- Filosofen regeren
- Soldaten: politieke taak
- Boeren/ hadnwerkers: dagelijkse voorzieningen
Besluit:
- Eén van de meest invloedrijke denkers uit de Westerse geschiedenis.
- Dé waarheid is gered: staat buiten de veranderende stoffelijke wereld.
- Verspreiding via neoplatonisme, wereldgodsdiensten
- Dualiteitsdenken drukt sterk op Westers, christelijk denken
Wanneer komt plato terug uit de kast?
Bij de opkomst van de barbaren, de bevolking heeft een vaste hand nodig
Neoplatonisme
- Onze wereld is door slecht (plato zei keer u af vzn deze wereld- eigenlijk was de wereld
gewoon minderwaardig
- Oergoede wereld, de ideeënwereld
- Lichaam van de mens: verwerpelijk, slecht maar verzorg je ziel geef je daar aan over
Zorgt voor extreme bewegingen
Kader van Plato heeft zich verder gezet op de 3 wereldgodsdiensten:
- Jodendom, neoplatonisme om het uit te leggen
- Christendom, neoplatonisme overwicht
- Islam, hier ook strekkingen die neoplatonisme
Heilige boeken werden uitgelegd in denkcategorieën van de tijd, neoplatonisme is kunnen bestaan
door godsdiensten
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kirstenvandaele. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now