Summary
Samenvatting Burke, wat is cultuurgeschiedenis?
- Course
- Institution
- Book
In deze samenvatting is het boek van Peter Burke "Wat is cultuurgeschiedenis" volledig samengevat in nog geen 30 pagina's.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
samenvatting 'What is Cultural History' Peter Burke
-
Summary 'What is Cultural History' by Peter Burke
3 reviews
By: rutgerloof • 4 year ago
By: soumiaaboulakil1 • 4 year ago
By: thomasvz • 4 year ago
Seller
Follow
annejet86
Reviews received
Content preview
Samenvatting Burke: Wat iscultuurgeschiedenis?
Inleiding
Cultuurgeschiedenis altijd enigszins verwaarloosd maar in de jaren 70 herontdekt. Doel van
het boek is deze herontdekking gedetailleerder te bekijken en beschrijven wat
cultuurgeschiedenis inhoud en cultuurhistorici doen. Er worden twee benadering gebruikt,
die van binnenuit en buitenaf.
Interne perspectief: cultuurhistorici proberen aspecten aan het licht te brengen waar
traditionele historici geen raad mee wisten. De nadruk die hierbij op culturen wordt
gelegd was een remedie tegen de verbrokkeling van de geschiedwetenschap.
Externe perspectief: mogelijk verband leggen tussen de opkomst van
cultuurgeschiedenis en de bredere culturele omslag in andere wetenschappen.
Uitgangspunt is veranderd en er is meer aandacht voor veranderlijke waarden en
opvattingen.
Aanwijzingen culturele ommezwaai:
Huntington fundamentelere botsing der beschavingen, geen internationaal
machtsconflict.
Recente internationale succes van culturele studies.
Een ongrijpbaar onderwerp
Culturele wending ook nu nog sprake van. Hangt samen met een verschuiving in de
waarneming van de werkelijkheid. Sinds Karl Lamprecht probeerde cultuur te definiëren nog
geen antwoord gevonden. Grenzen van de discipline zijn sindsdien wel verlegd. Aandacht
moet misschien verlegd worden naar onderzoeksmethoden. Ook hier weer grote
verscheidenheid en tegenstellingen.
Tradities en stromingen
De gemeenschappelijke basis kan beschreven worden als gerichtheid en interpreteren van
de symboliek. Maar ook dit is slechts een methode. Af en toe focust het boek zich op de
cultuurgeschiedenis van cultuurgeschiedenis. Is belangrijk omdat het voortdurend in
beweging en aanpassing onderhevig is. Duitse, nu uitgebloeide, culturele traditie 18 e eeuw
van groot belang. Nederlandse traditie bloeiende zijtak daarvan. Engelse traditie zowel
interesse als verzet tegen cultuur. Noord-Amerikanen hebben vooral de Duitse traditie
voortgezet, tot iets nieuws. Franse traditie vooral rond de Annales bijdragen geleverd. Wel
verzet tegen Nederlandse en Duitse stijl, maar wel in afnemende mate.
Stromingen binnen de cultuurgeschiedenis komen vaak aan een abrupt einde. Komt omdat
ze vervangen worden door nieuwe trends.
Hoofdstuk 1: De grote traditie
Vanaf 1780 wordt er een meer integrale geschiedschrijving zichtbaar. Voor de ontwikkeling
van het begrip cultuur en voor het ontstaan van cultuurgeschiedenis is het belangrijk om
naar de 19e eeuw te kijken.
,De geschiedenis van cultuurgeschiedenis op te delen in 4 fasen. Hierbij moet wel rekening
gehouden worden met grenzen die nu duidelijk zijn, maar dat toen niet waren:
Klassieke fase (19e en begin 20e eeuw).
Sociale kunstgeschiedenis (jaren 30 van de 20e eeuw).
De geschiedenis van de volkscultuur (jaren 60 van de 20e eeuw).
Nieuwe cultuurgeschiedenis.
De klassieke cultuurgeschiedenis
Van 1800 tot 1950 kan aangeduid worden als de klassieke cultuurgeschiedenis, grote
traditie. Burckhardt en Huizinga grote namen, probeerden beeld van een tijdperk te
schilderen. Tijd waarin cultuurhistorici zich beperkten tot de klassieke oudheid, die canon.
Richten zich vooral op verbanden tussen verschillende kunsten, zit Zeitgeist aan verbonden.
Daarom ook wel Geistesgeschichte genoemd. Zij verbreedden het idee van de
hermeneutiek. Von Ranke stelde dat cultuurgeschiedenis amateuristisch was, had niks te
maken met staatsvorming.
Jacob Burckhardt
Voorkeur voor alomvattend perspectief op het verleden, beeld van de gehele cultuur
oproepen. Legde de nadruk op de terugkerende, constante en kenmerkende elementen in
die cultuur. Zag een complex van individualisme, concurrentievermogen, zelfbewustzijn en
moderniteit in de kunst, in de literatuur, in de filosofie en de politiek (Die Kultur der
Renaissance in Italien). Nadruk op spanning tussen halsstarrig individualisme en de hang
naar roem aan de ene kant en eis als individu ondergeschikt te zijn aan de staat aan de
andere kant (Griechische Kulturgeschichte).
Johan Huizinga
Zowel kritisch als aanhanger van Burckhardt z’n methode. Ziet geschiedkundig belang in
levensidealen, ofwel geestelijke vormen die structuur aan een tijdperk geven. Stelt dat het
voornaamste doel van de cultuurhistoricus een beeld van cultuurpatronen geven is. Deze
zouden worden blootgelegd door thema’s, symbolen, sentimenten en vormen. Vond dat de
gepassioneerde en gewelddadige tijdsgeest van de late Middeleeuwen een structuur van
formele omgangsvormen nodig had. Elke gebeurtenis en activiteit was nog ingebed in
expressieve en plechtige vormen, waardoor ze een waardigheid van een ritueel kregen. Hij
richtte zijn aandacht zowel op de stijl van een gehele cultuur als op de stijl van individuele
schilderijen en gedichten.
Van sociologie tot kunstgeschiedenis
Max Weber
Ten grondslag van zijn betoog lag de poging om te komen tot een culturele verklaring voor
economische verandering, met nadruk op de rol van het protestantse waardensysteem voor
de accumulatie van kapitaal en voor de opkomst van de grootschalige handel. Volgens
Weber was religie afwijzend tegenover kapitalisme.
Norbert Elias
In bepaalde opzichten een volgeling van Weber. Bouwde voort op Freud en Huizinga. Legde
het verband tussen enerzijds de sociale druk om zelfbeheersing te tonen, nam toe tussen de
15e en 18e eeuw, en anderzijds de centralisering van de staat en de beteugeling of
, onderwerping van de militaire adel. Leverde een belangrijke bijdrage aan de cultuur van
zelfbeheersing met zijn civilisatieproceswerk.
Aby Warburg
Eén van de invloedrijkste voormannen van de cultuurgeschiedenis. Zijn doel was een
bijdrage leveren aan een algemene Kulturwissenschaft, waarbij hij wat hij zag als de
grenspolitie die de scheidingslijnen tussen de wetenschappelijke disciplines bewaakte, wilde
vermijden. Bewonderaar van Burckhardt. Overtuigd dat god in de details schuilde. Richtte
zich op culturele schema’s, formules en rituelen.
Het concept van vaste culturele schema’s en patronen bij het interpreteren van menselijk
gedrag in heden en verleden is zeer inspirerend gebleken voor cultuurhistorici. Popper en
Gadamer stellen dan ook dat vaste schema’s noodzakelijk zijn voor verklaren. Curtius ziet
belang in steeds weer opduikende vaste formules en gemeenplaatsen. Gombrich ziet een
relatie tussen waarheid en stereotype. Culturele vernieuwing is uiteindelijk vaak meer
groepswerk dan individualistisch werk.
Erwin Panofsky
Ontwikkelde een visuele hermeneutiek die een onderscheid maakte tussen iconografie en
iconologie. Had de waarneming dat de gotische architectuur en de scholastische filosofie
rondom Thomas van Aquino in dezelfde tijd opkwamen. Wilde aantonen dat er een dieper
verband bestond tussen de twee verschijnselen. Sprak van verspreiding van een
geestesgesteldheid vanuit de filosofie naar de architectuur.
De grote diaspora
De Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg was in de ogen van de nazi’s verdacht en
daarom verkaste de instelling naar London, Warbug Institute. Enkelen van de leden
vertrokken ook naar de VS. Had grote gevolgen voor beide gastlanden.
Begin 20e eeuw meer sprake van beschaving dan cultuur, in de VS. Ook op onderzoeksniveau
weinig sprake van cultuurgeschiedenis. Zal allemaal ingrijpend veranderend als gevolg van
de diaspora en de toestroom van Europese cultuurhistorici.
In GB situatie verglijkbaar. Enkele werken over intellectuele en culturele geschiedenis maar
doorgaans buiten de geschiedenisfaculteiten om. Diaspora van belang voor de opkomst van
cultuurgeschiedenis in GB, maar ook voor de kunstgeschiedenis, sociologie en deels filosofie.
Marxisten maakten ook deel uit van de diaspora. Hielden zich bezig met relatie tussen
cultuur en de inrichting van de samenleving.
Cultuur en maatschappij
Er was in de VS en GB wel degelijk belangstelling voor de relatie tussen cultuur en
maatschappijvormen. Beard komt hierbij kijken met zijn economische en sociale
interpretatie van culturele veranderingen. Open werden echt geopend door de gevluchte
wetenschappers uit Midden-Europa.
Mannheim was een bewonderaar van Marx en had vooral interesse in de sociologie van
kennis. Had een historische benaderingswijze. Antal beschouwde in zijn werk cultuur als een
uitdrukkingsvorm of zelfs een reflectie van de maatschappij. Vond Hogarth interessant.
Klingender, Blunt en Berger waren zijn leerlingen. Hauser was een traditionele marxist. Zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annejet86. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now