Een duidelijke samenvatting van de belangrijkste stof uit het boek 'rechtvaardigheid' voor het vak ethics van Economics and Business economics aan de VU.
Utilisme (Bentham en Mill)= maximaliseren algehele utiliteit van de grootste groep, geluk door handelen
afwegen tegen pijn door handelen, rede = alleen instrumentele rede om te bepalen hoe geluk te
maximaliseren, rechtvaardigheid = maximaliseren geluk grootste groep.
Neoliberalisme = zelfbeschikking, persoonlijke keuzevrijheid, minimale staat en geen sociaal vangnet,
recht op eigen arbeid product en lichaam dus belasting is vorm van slavernij, rechtvaardigheid = vrijheid.
Immanuel Kant = rede, logica, universele mensenrechten, mensen zijn geen middel en moeten met
respect worden behandeld als een doel
Vrijheid: Reageren op verlangens en vermijden van pijn is geen vrijheid omdat deze buiten ons
gegeven zijn, vrijheid is autonoom handelen, handelen in overeenstemming met een wet die
iemand zelf heeft gesteld, er is alleen sprake van morele verantwoordelijkheid als iemand
autonoom handelt, autonoom vs heteronoom.
Moraliteit: wordt bepaald vanuit intentie van handelen, beweegredenen uit neiging (slecht),
beweegredenen van de plicht (goed), plicht vs neiging.
Rede: hypothetisch = als je X wilt doe dan Y. categorisch = zelf bepaalde regel, onvoorwaardelijk,
altijd van toepassing, heeft betrekking op de intentie van handelen categorische vs
hypothetische imperatieve.
Standpunt: zintuigelijk domein = ondergeschikt aan de wetten van de natuur (heteronomie),
intelligibel domein = ondergeschikt aan wetten gebaseerd op de rede (autonomie), intelligibel
VS zintuiglijk domein.
John Rawls = hypothetisch sociaal contract gebaseerd op twee principes van rechtvaardigheid namelijk:
gelijke fundamentele vrijheden (vrijheid van meningsuiting en godsdienst bijv.) En het tweede is sociale
en economische gelijkheid.
Moraliteit van contracten = autonomie in instemming met contract en reciprociteit.
Gedachte-experiment: sluier van onwetendheid garandeert gelijkheid in macht en kennis in
sociaal contract.
Het experiment levert 2 principes van rechtvaardigheid op:
1. Gelijke fundamentele mensenrechten
Men kiest niet voor utilitarisme, want men weet positie in de samenleving niet en bij
utilitarisme kan misbruik worden gemaakt van hun mensenrechten voor het grotere
goed.
2. Verschilbeginsel: alleen ongelijkheden laten toestaan die in het voordeel van de
minstbedeelden van de samenleving werken (bijv. progressief belastingstelsel)
De vrijemarkteconomie en het neoliberale systeem is onrechtvaardig in de zin van dat ze de
verdeling van welvaart toelaat aan factoren die vanuit moreel oogpunt toevallig zijn.
Een gelijke meristocratie (welvaart op basis van verdiensten ‘merites’) is wenselijker, waarbij
iedereen vanaf hetzelfde sociale/economische punt kan beginnen en de mensen die goed
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Elmar1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.