Nederlands mondelinge
taalvaardigheid
Inhoudsopgave
Fonetisch transcriberen.....................................................................................................................2
Het nut van fonetische transcripties...................................................................................................2
Fonetisch schrift in de praktijk............................................................................................................2
Consonanten....................................................................................................................................................................2
Vocalen, diftongen en semidiftongen...............................................................................................................................2
Diakritische tekens...........................................................................................................................................................2
Bijzonderheden van fonetische transcripties...................................................................................................................2
Het spraakorgaan..............................................................................................................................3
Vocalen en consonanten in het Nederlands......................................................................................3
Vocalen in het Nederlands..................................................................................................................3
Drie parameters om klinkers te beschrijven.....................................................................................................................3
Korte, halflange, lange en bijtonige klinkers.....................................................................................................................3
Consonanten in het Nederlands.........................................................................................................4
Articulatiewijze................................................................................................................................................................. 4
Articulatieplaats...............................................................................................................................................................4
Stem................................................................................................................................................................................. 4
Fonologische processen: wat er met klanken kan gebeuren..............................................................5
Coarticulatie.......................................................................................................................................5
Assimilatie..........................................................................................................................................5
Soorten assimilatie........................................................................................................................................................... 5
Assimilatie van stem.........................................................................................................................................................5
Assimilatie van plaats.......................................................................................................................................................5
Verscherping.......................................................................................................................................6
Deletie................................................................................................................................................6
Deletie van de tussen- en eind-n van het [ən]-cluster......................................................................................................6
H-deletie...........................................................................................................................................................................6
T-deletie...........................................................................................................................................................................6
Deletie van andere consonanten......................................................................................................................................6
Epenthese of insertie..........................................................................................................................6
Enkele uitspraakvalkuilen: vaak gemaakte fouten.............................................................................6
1
, Fonetisch transcriberen
Het nut van fonetische transcripties
In het Nederlandse spellingsysteem zijn er minder lettertekens of grafemen ter beschikking dan dat
er klanken zijn. Er is dus geen een-op-eenrelatie tussen grafeem en klank. Door die ontbrekende een-
op-eenrelatie tussen grafeem en klank, kunnen er homografen ontstaan. Dat zijn woorden die op
exact dezelfde manier geschreven worden, maar verschillen in uitspraak.
Door de kennis van het fonetisch schrift…
Kan je interpreteren hoe je eigen uitspraak klinkt;
Kan je weergeven hoe iemands uitspraak klinkt;
Kan je op een eenvoudige manier soms ingewikkelde klankprocessen beschrijven.
Omdat in fonetisch schrift met elke klank een afzonderlijk letterteken of symbool correspondeert,
zijn fonetische transcripties taalonafhankelijk.
Fonetisch schrift in de praktijk
Consonanten
Vocalen, diftongen en semidiftongen
Behalve de vocalen die eigen zijn aan het Nederlands, zijn er ook enkele vocalen die voorkomen in
leenwoorden. Er zijn ook echte tweeklanken of diftongen. Die bestaan uit een basisvocaal die
verglijdt in een tweede vocaal. Klanken die veel weg hebben van tweeklanken, maar het eigenlijk niet
zijn, worden semidiftongen genoemd.
Diakritische tekens
Accent
Klemtoon
Tilde
Nasaliteit
Punt
Halflange vocaal
Dubbele punt
Lange vocaal
Bijzonderheden van fonetische transcripties
Om te beginnen zet je fonetische transcripties altijd tussen vierkante haakjes.
Vierkante haakjes
Fonetische transcripties
Schuine strepen
Fonemen: de kleinste betekenisonderscheidende deeltjes in taal. Een systematische manier om na
te gaan of twee klanken verschillende fonemen zijn, is de minimaleparentest.
Hoekige haakjes
Grafemen: lettercombinaties die in spelling worden gebruikt om fonemen op te schrijven.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiliennenatens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.