Dit is mijn samenvatting van een deel van het boek Tekstanalyse van Joyce Karreman. Ik moest voor het vak Communicatie en cognitie hoofdstuk 2 en 6 leren, dus dat zijn de twee hoofdstukken die je in deze samenvatting vindt.
COMMUNICATIE EN COGNITIE
SAMENVATTING BOEK: TEKSTANALYSE
HOOFDSTUK 6: GENREANALYSE
Inleiding
• Een tekstgenre moet voldoen aan bepaalde tekstconventies om als zodanig herkenbaar te zijn
en geaccepteerd te worden
• Afwijkingen van genrespecifieke conventies zijn toelaatbaar, wanneer:
• De afwijkingen het doel van het genre niet veranderen
• De afwijkingen gebruikt worden voor originaliteit
• Regels van een genre gelden binnen een zekere periode en kunnen door de tijd heen
veranderen, zonder dat het genre zelf verloren gaat
• Genreanalyse kijkt naar: functie, inhoud, taalgebruik en vorm van de tekst
Achtergronden van de genreanalyse
Soorten redevoeringen klassieke retorica
1. Juridische redevoering: de rechters overtuigen van de schuld of onschuld
2. Politieke redevoering: het publiek overtuigen van nut of onnut van beleid
3. Gelegenheidsredevoering: lof of kritiek toezwaaien naar iemand
• Verschillende genres, want verschillend:
• Communicatief doel
• Beoogde doelgroep
• Toonzetting en structuur
Tekstgenre = wordt gevormd door een categorie teksten die zich kenmerken door overeenkomstige
conventies aangaande:
• Context en communicatief doel
• Inhoud en structuur
• Linguïstische kenmerken
• (Grafische vormgeving)
Prototype van Rosch
• Oorsprong in de cognitieve psychologie
• Ook wel omschreven als categorisatiemethode
• Categorieën zijn gestructureerd volgens een glijdende schaal van lidmaatschap. Iedere
categorie kent leden die meer of minder representatief zijn
o Dit komt omdat mensen intuïtief de behoefte hebben om waarnemingen in categorieën in
te delen
o Perifere leden = zorgen voor overlap en zijn moeilijk te duiden
• Het doel vormt de kerneigenschap van het genre
• De zender kan invloed uitoefenen op de inhoudelijke, structurele en linguïstische
eigenschappen
1
, Medium = drager van een tekst (krant, tijdschrift, twitter)
Registeranalyse = geeft betekenis aan linguïstische kenmerken door ze te koppelen aan de
gebruikssituatie van de tekst
Stijlanalyse = ziet linguïstische kenmerken als reflectie van esthetische voorkeuren
Genreanalyse = kijkt of linguïstische kenmerken van een complete tekst passen binnen de
taalgebruiksconventies en communicatiedoelen van specifieke tekstgenres
• Lezers hebben verwachtingen t.a.v. een tekst → gedeelde verwachtingen tussen zender en
ontvanger maken het begrip genre tot een samengesteld concept
Tradities binnen genreanalyse
• Systemic Functional Linguistics (SFL)
o Specifiek taalkundig georiënteerd
o Met welke linguïstische middelen wordt de sociale functie van het genre gerealiseerd,
rekening houdend met de situatie, het doel en de maatschappelijke relatie tussen zender
en ontvanger
o Grammaticale kenmerken onderscheidend voor genre → bleek niet zo te zijn
• New Rhetorics
o Context staat voorop, nadruk op de communicatieve functie van een tekst binnen de
sociale situatie
o Waarden, normen en attitudes
o Veranderingen in genrecontext → dynamische benadering
• English for Specific Purposes (ESP)
o Combinatie van SFL en New Rhetorics
o Tekstdoel en communicatieve context beïnvloeden de inhoudelijke en formele
eigenschappen van een tekst
Steen (2011): Bij herhaaldelijk gebruik van een tekst, wordt de kennis hierover in ons geheugen
geactiveerd en aangevuld. Ons geheugen bevat per genre een ander schema met specifieke kennis.
Sociaal constructivisme
• Op basis hiervan worden genrekenmerken gezien als de wisselwerking tussen de tekst en de
context→ dynamische benadering
• Veranderingen binnen genres worden ingegeven door veranderingen in de sociale werkelijkheid
• Noties uit het sociaal constructivisme met betrekking op genreanalyse
1. De context kan de inhoud van vorm van de tekst beïnvloeden
2. De tekst kan invloed hebben op de context
3. Een genre ontstaat door herhaaldelijk gebruik van een tekst met specifieke kenmerken in
een specifieke context
Stereotyperingsprincipe = participanten zijn verrast als in een context een ander soort tekst wordt
gebruikt dan verwacht
Regels voor communicatief gedrag zijn verschillend voor verschillende sociale culturen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saskiakluiters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.48. You're not tied to anything after your purchase.
