Anatomie en fysiologie, met MyLab NL toegangscode 6e editie
Dit zijn de keypoints van hoofdstuk 8: het zenuwstelsel in de opleiding Vroedkunde aan Vives Kortrijk. De keypoints zijn ingevuld aan de hand van de lessen en powerpoints + het boek.
HOOFDSTUK 8: HET ZENUWSTELSEL
KEYPOINTS VAN DIT HOOFDSTUK
ALGEMEEN
Teken een schema van de algemene structuur van het zenuwstelsel en bespreek de functie van elke
onderdeel.
Het centrale zenuwstelsel (CZS): hersenen & ruggenmerg
o Integreert en coördineert de verwerking van sensorische informatie en het doorgeven
van impulsen naar de spieren
o Hier zetelen ook de hogere functies: intelligentie, het geheugen en emoties
Het perifere zenuwstelsel (PZS): communicatie tussen het CZS en de rest van het lichaam,
omvat al het zenuwweefsel buiten het CZS
o Afferente deel: geleiding van sensorische informatie vanuit receptoren (detectie van
veranderingen in de interne of externe omgeving) in weefsels en organen naar het CZS
Somatische zintuigen -> Afferente deel PZS -> CZS
Viscerale zintuigen -> Afferente deel PZS -> CZS
Efferente deel: geleiding van motorische opdrachten vanuit het CZS naar spieren en klieren,
deze doelorganen en weefsels reageren door iets te doen, ze worden effectoren genoemd
o Somatische zenuwstelsel (SZS) reguleert skeletspiercontracties
Willekeurige contracties (CZS -> Efferente deel PZS: SZS -> skeletspier)
o Autonome zenuwstelsel (AZS) = vegetatieve zenuwstelsel reguleert automatisch het
gladde spierweefsel, hartspierweefsel, kliersecretie en vetweefsel op onbewust niveau
Sympatisch gedeelte (CZS -> Efferente deel PZS: AZS -> gladde spier/ hartspier/
klieren/ vetweefsel)
Parasympathisch gedeelte (CZS -> Efferente deel PZS: AZS -> gladde spier/
hartspier/ klieren)
1
,Teken en bespreek de bouw van:
Motorisch neuron
o Geleiden efferente impulsen doorheen het CZS en het PZS naar andere weefsels, organen of
orgaanstelsels. Deze perifere doelcellen waarmee ze in verbinding staan worden effectoren
genoemd. (CZS -> PZS -> effectoren)
o Bouw:
- Cellichaam (1) met grote, rond celkern met een opvallend kernlichaampje, het
plasmamembraan is gevoelig voor chemische, mechanische of elektrische prikkeling.
Vaak zijn er geen centriolen aanwezig waardoor de meeste neuronen zich niet kunnen
delen.
- Verschillende vertakte, gevoelige dendrieten (2): opvangen van binnenkomende
signalen, het plasmamembraan is gevoelig voor chemische, mechanische of elektrische
prikkeling
- Één lang axion (3): een lange uitloper die uitgaande signalen geleidt in de richting van
een of meer synapsknoppen
- Synapsknoppen (4) (axonuiteinden) die deel uitmaken van een synaps, een plaats waar
een neuron met een andere cel communiceert
Sensorisch neuron
o Ontvangen prikkels van zintuigcellen die het uitwendige en inwendige milieu waarnemen en
vervoeren deze afferente prikkels doorheen het PZS en het CZS (zintuigen -> PZS -> CZS).
o Bouw:
- Cellichaam aan een zijde van het axon
- Dendriet
- Axon
- Synapsknoppen
PRIKKELS EN PRIKKELGELEIDING
Wat is een rustpotentiaal, en hoe ontstaat die?
Een rustpotentiaal is een potentiaalverschil, een elektrische spanning over de celwand heen, bij een cel
die niet geprikkeld wordt (= in rust). Deze rustpotentiaal ontstaat door de werking van de Natrium-
Kaliumpomp.
2
, De Natrium-Kaliumpomp is één van de transportmechanismen doorheen de celmembraan:
o Heeft energie nodig
- Verbruikt ATP actief transport
- Pompt Na-ionen en K-ionen tegen de concentratiegradient in van lage naar hoge
concentratie
o NA-K-pomp is een uitwisselingspomp
- Brengt op hetzelfde moment Na-ionen van binnen de cel naar buiten de cel & K-ionen van
buiten de cel naar binnen de cel
o 2 gevolgen voor de celwand
- Chemisch gevolg
o 3 Na+ v binnen nr buiten => concentratie Na + buiten cel groter dan binnen
o 2 K+ v buiten nr binnen => concentratie K + binnen cel groter dan buiten
- Elektromagnetisch gevolg
o Per molecule ATP 3 kationen (Na+) v binnen nr buiten de cel en slechts 2
kationen (K+) v buiten de cel nr binnen de cel
o Netto verplaatsing van 1 kation v binnen nr buiten de cel per molecule ATP
o Meer kationen buiten cel dan binnen cel => polarisatie van de celwand = wordt
positief aan buitenkant en negatief aan binnenkant
o Deze elektrische spanning van -70 mV over celwand heen = rustpotentiaal
o Bij een cel in rust werken steeds de Na-K-pompen => dient om de rustpotentiaal te
bewaren
Wat is een actiepotentiaal, en hoe ontstaat die?
Actiepotentialen zijn zich voortplantende veranderingen in de membraanpotentiaal. Wanneer heel
plots de leak channels voor Natrium-ionen en Kalium-ionen zich gaan openen:
- komen Natrium-ionen massaal de cel binnen o.i.v. diffusie
- gaan Kalium-ionen o.i.v. diffusie massal de cel uit
dan valt het rustpotentiaal weg en ontstaat een actiepotentiaal.
- Chemisch gevolg: de concentratie Na+ en K+ binnen en buiten de cel is gelijk.
- Elektromagnetisch gevolg: de polarisatie verdwijnt = depolarisatie (over de celwand
heen is er geen spanningsverschil meer).
Van zodra de leak channels (van Na+ en K+ ) zich terug gaan sluiten gaat de Natrium-Kalium-pomp terug
efficient werken en worden Natrium-ionen opnieuw van binnen de cel naar buiten gebracht en Kalium-
ionen van buiten de cel naar binnen. De cel krijgt terug 2 polen = repolarisatie tot de rustpotentiaal
terug bereikt is.
Zowel de depolarisatie als de repolarisatie schieten iets te ver door.
- De depolarisatie gaat over de 0 mV
- De repolarisatie gaat over de -70 mV (= hyperpolarisatie)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittpolfliet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.
