Een samenvatting van hoofdstuk 3-7 uit Literair Mechaniek, Van Boven en Dorleijn (2015), aangevuld met relevante informatie uit de colleges gegeven aan de Hogeschool van Amsterdam ().
Clear. The information is right. Examples that have been covered. Sometimes very concise.
By: Pips • 3 year ago
By: michelloos1973 • 4 year ago
By: annatuinenburg • 4 year ago
Seller
Follow
mark-janzwart
Reviews received
Content preview
Samenvatting Poëzie-analyse
Een samenvatting van hoofdstuk 3-7 uit Literair Mechaniek, Van Boven en Dorleijn (2015), aangevuld
met relevante informatie uit de colleges gegeven aan de Hogeschool van Amsterdam (2018-2019).
,Hoofdstuk 3 – De poëtische functie van taalgebruik
• Proza → ongebonden
• Poëzie → gebonden aan extra ordeningen, bijvoorbeeld rijm, metrum, herhalingsfiguren,
beeldspraak.
- Geen sluitende definitie op grond van taalgebruik.
- Wel verschijnselen → speciaal effect → poëtische functie.
Taalfuncties
• Zender → boodschap → ontvanger
- Vorm
- Betekenis
- Semiotiek → teken
- Betekenaar (signifier), bijvoorbeeld paard.
- Betekende (signified), bijvoorbeeld concept paard.
• Tussen zender en ontvanger: code
- Zender encodeert.
- Ontvanger decodeert.
• Functies van taal
- Informatieve en referentiële functie → informeren.
- Emotieve of expressieve functie → uiten.
- Fatische functie → communicatiekanaal open houden.
- Appellatieve of directieve functie → appelleren.
- Metalinguale functie → reflecteren op code.
- Poëtische functie = wanneer taaluiting zich oriënteert op de vorm van de boodschap.
De poëtische functie
• Foregrounding = wijze waarop taaluiting is vormgegeven komt voorop te staan.
- Afwijking van normen taalsysteem
- Primaire systeem → gewone orde.
- Secundaire systeem → poëtische orde.
• Twee principes
- Deviatie = afwijking van taalregel.
- Equivalentie = herhaling van kenmerken (parallellie).
• Interne en externe foregrounding
- Extern = afwijking (deviatie) of versterking (equivalentie).
- Van de regels van het normale taalgebruik buiten de tekst.
- Van de geijkte regels van de secundaire, poëtische orde (literaire conventies).
- Van de regels die genres meebrengen.
- Intern = binnen de tekst afwijken van verwachtingspatroon dat in de tekst wordt gecreëerd.
, • Betekenisniveau = semantiek.
• Macrotekstueel niveau = overschrijden zinsgrens (discours).
• Pragmatisch niveau = taalhandelingen, conversatie.
• Grafisch of typografisch niveau = letters, typografisch wit
→ Deviatie en equivalentie zijn op al deze niveaus mogelijk.
• Voorbeelden van syntactische deviatie.
- Afwijkende woordvolgorde.
- Ellips = onvolledige zin → interpretatie.
- Stokregel = herhaalde regel.
- Overtreding combinatieregels, bijvoorbeeld intransitief werkwoord + lv.
- In elkaar geschoven constructies.
- Syntactische homonymie = verschillende syntactische verbindingsmogelijkheden.
- Spanning
- Zin als talige eenheid → zinseinde = punt.
- Versregel als poëtische eenheid → regeleinde = pauze.
- Enjambement = ambiguïteit die ontstaat door regelwisseling.
- Parallellie = herhalingsfiguren.
• Betekenis
- Betekeniskenmerk (notie, semantische feature).
- Bijvoorbeeld: meisje = +menselijk, +vrouwelijk, +jong.
- Semantische combinatieregel = semantische eisen waaraan voldaan moet worden om een
correctie combinatie te krijgen.
- Antithese → waargenomen op basis van een achterliggende gelijkheid.
- Chiasme = kruisstelling → omgekeerde parallellie.
Iconiciteit
• Iconiciteit = vorm van het teken drukt iets van de inhoud uit → semantisering van een
vormkenmerk.
- Semiotiek = studie naar aard en werking van tekens.
- ‘Buitenkant’ = signifier = betekenaar, bijvoorbeeld boom.
- ‘Binnenkant’ = signified = betekende, bijvoorbeeld concept boom.
- Relatie klank en betekenis conventioneel, taalteken is arbitrair.
- Niet arbitrair → teken = icoon.
- Onomatopee = klanknabootsing.
• Iconiciteitsverschijnsel, bijvoorbeeld: I like Ike.
- Klankherhaling → Ike gelijk aan like.
- Arbitraire orde lijkt op werkelijk bestaande, natuurlijke orde → vorm gesemantiseerd in
de interpretatie.
Intertekstualiteit
• Allusie = toespeling op andere tekst.
• Intertekstuele kennis nodig om doorbreking verwachtingspatroon (foregrounding) te herkennen.
Samenvatting Poëzie-analyse | Mark-Jan Zwart | 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mark-janzwart. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
