Dit is een samenvatting van probleem 3, blok 3.6: neuropsychologie. Deze samenvatting bevat boekhoofdstukken van het boek van Kolb en Wishaw (H16, en H22, bladzijdes 607-625) McDonald, Wright, Ziino en Michel. Deze samenvatting is geupdate na de werkgroep.
Test Bank for Fundamentals of Human Neuropsychology 8th Edition By Bryan Kolb, Ian Whishaw All Chapter | Complete Guide | Grade A+.
Test Bank for Fundamentals of Human Neuropsychology 8th Edition By Bryan Kolb, Ian Whishaw All Chapter | Complete Guide | Grade A+.
Test Bank for Fundamentals of Human Neuropsychology 8th Edition By Bryan Kolb, Ian Whishaw All Chapter | Complete A+ Guide
All for this textbook (22)
Written for
Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Psychologie
Neuropsychology (FSWP3089K)
All documents for this subject (12)
Seller
Follow
studentepsychologie
Reviews received
Content preview
Probleem 3
Who’s in control?
Executive dysfunction following traumatic brain injury: neural substrates and treatment
strategies, McDonald, Flashman & Saykin
Problemen in executief functioneren komt vaak voor als gevolg van (milde) hersenschade en
heeft significante associaties met kritieke levensuitkomsten. Vaak zit de schade in de
frontale subcorticale systemen. Dit artikel geeft mogelijkheden die er zijn vanwege executief
functioneren, onderliggende anatomische en neuro chemische structuren, strategieën voor
beoordeling executieve functies, huidige behandeling en recente onderzoek ontwikkelingen.
Definitie executieve functies
Zou 4 componenten bevatten: wil (plannen maken en doel bereiken), plannen, doelbewuste
actie en effectieve prestatie. Aandacht en het kunnen produceren van nieuwe ideeën.
Mensen met TBI (traumatic brain injury) hebben moeite met switchen van plan en respons
in nieuwe situaties en het kunnen gebruiken van feedback uit de omgeving, moeilijkheden in
vooruit denken en het anticiperen van problemen. Ook zouden ze wel plannen kunnen
produceren maar niet uitvoeren. Ten slotte zouden er ook moeilijkheden in sociale
bewustzijn kunnen zijn. Er kunnen meerdere problemen tegelijk voorkomen. Deze
problemen zorgen voor een verminderd dagelijks functioneren.
Neuroanatomie en neurochemie van executief functioneren
De frontale kwabben van de cerebrale cortex zorgen voor cognitieve functies.
De persoon van het vignet is Phineas Gage. Executieve functies zijn gevoelig voor schade aan
de frontale kwabben en structuren van de PFC. Ook gebieden die connecties bieden aan de
frontale kwabben, zoals cerebellum, basale ganglia en de thalamus.
De frontale kwabben zouden zijn voor het coördineren van informatie van
verschillende gebieden en zouden daar veel connecties mee hebben. De frontale kwabben
bevatten Brodmann’s gebied, premotor, primaire motor en PFC.
Er zou vooral effect zijn bij de mesial en anterieure gebieden, vooral de linker mesial
PFC en de middle en anterior cingulate gyri. Ook bij de linker frontobasale regio en bilaterale
dorsolaterale prefrontale regio’s. Schade aan de frontale-subcorticale regio’s verstoort de
systemen van de neurotransmitters. Problemen met noradrenaline en acetylcholine zouden
zorgen voor problemen met arousal, aandacht en opwinding. Choline zou zorgen voor
problemen in geheugen, gedrag en motorgebreken. Dopamine zou zorgen voor plannen,
organiseren en beginnen van gedrag.
Relaties van gebreken in executief functioneren aan het letselprofiel in TBI
Vaak schade aan de frontale en temporale kwabben wat zorgt voor gebreken in executief
functioneren. De effecten hoeven niet gelijk voor te komen, kan ook na een bepaalde tijd
daarna ontstaat: secondary injury.
Beoordeling van gebreken in executief functioneren in mensen met TBI
Kan door neuropsychologische evaluatie, maar hierdoor kan je gebreken missen. Aspecten
zoals mentale flexibiliteit, behouden cognitieve sets en verdeelde aandacht zouden het wel
1
,aantonen. Ze zouden slecht scoren op de TMT, controlled oral word association test en
testen met tijd. Ook zouden ze slecht scoren op testen die fonemische en semantische
verbale vlotheid meten, zoals de WCST. De gebreken zouden ook naar voren komen bij
mensen met milde TBI. Gebreken zouden ook naar voren komen in interviews met de
persoon en familieleden. Deze testen laten schade zien die waarschijnlijk minder erg is dan
dat het in het dagelijks leven is.
Behandeling van executieve gebreken na TBI
Cognitieve rehabilitatie: is de meest voorkomende behandeling en wordt vaak één
op één gegeven. Het zou een systematische, functionele georiënteerde service van
therapeutische activiteiten zijn die gebaseerd is op de beoordeling en het begrip van
de gebreken van de patiënt zijn hersenen en gedrag. Het zou gaan over het
verbeteren van de gebreken en het aanleren van compenserende strategieën. Het
zou vooral helpen als er componenten van probleem-oplossen in verwerkt worden,
waarbij de effecten ook bleven bestaan op lange termijn (6 maanden). Het zou
minder effectief zijn bij geheugen. Het trainen op een taak van een onderdeel van
executief functioneren zou ook helpen en zou ook generaliseren naar het dagelijks
leven. Een specifiek programma voor de persoon is effectiever dan een globaal
programma. De therapie heeft goede uitkomsten.
Medicijnen: neuroleptische medicijnen zouden helpen tegen ongeorganiseerd
gedrag door stress, dopamine zou helpen bij niet-motiverende symptomen en
dopamine en noradrenaline zouden helpen bij motorrusteloosheid. Tricylische
antidepressiva zou helpen om arousal en wil om te handelen te verbeteren. SSRI’s,
antidepressiva en stemmingsstabilisatoren zouden ook helpen bij impulscontrole en
regulatie. In het begin van het herstel zouden stimulansen ook helpen voor geheugen
en aandacht. Soms zijn de bijwerkingen erger dan het positieve effect.
Nieuwe fysieke en farmaceutische behandelingen: neurogenesis zou veelbelovend
zijn: de groei van nieuwe neuronen in de hersenen wat ook nog bij volwassenen
gebeurd, vooral in de hippocampus. Hier kunnen medicijnen en therapieën op
inspelen. Ook zou niet alle schade gelijk na TBI ontstaan, waar ook een veelbelovend
gebied ligt.
Conclusie
Bij TBI komt vooral schade voor aan de frontale gebieden waardoor er vaak problemen
ontstaan met executief functioneren. Dit heeft effecten op het dagelijks functioneren.
Testen voor executief functioneren zouden deze gebreken op kunnen sporen, net als schalen
en interviews. Behandelen bestaan vaak op cognitieve en gedragsmatige rehabilitatie die
focussen op plannen, probleem-oplossen en zelf-monitorende vaardigheden. Medicijnen
zouden hier ook bij kunnen helpen.
2
, Impulse-control disorders in Gilles de la Tourette Syndrome, Wright, Rickards & Eugenio
Cavanna
Gilles de la tourette (GTS): een neuro-ontwikkelingsstoornis gekarakteriseerd door
meerdere chronische motor tics en een of meer vocale/fonologische tics met een begin voor
18 jaar. Er is ook veel comorbiditeit met anderen stoornissen (90%), vaak met ADHD en OCD.
Anders symptomen zijn antisociaal en agressief gedrag, ontoepasselijke seksuele activiteit,
exhibitionisme, problemen met discipline, slaapverstoringen en zelfbeschadigend gedrag.
Deze symptomen zouden ook te maken hebben met slechte impulscontrole.
Impulsiviteit: het falen om impulsen, drive of verleiding te weerstaan die mogelijk schadelijk
is voor jezelf of anderen. Impulscontrolestoornissen (ICD) staan in het DSM. Ze worden
gekarakteriseerd door 5 gedragsmatige fases:
1. Impuls 4. Verlichting van de neiging
2. Verleiding 5. Schuldgevoel
3. Plezier bij het reageren erop
Dit artikel kijkt naar explosief, zelfbeschadigend en impulsief gedrag in GTS. Ze onderzochten
57 artikelen.
GTS en intermitted explosive disorder (IED)
Bij IED kan je agressieve impulsen niet onderdrukken. De reactie is niet in proportie met de
stimulus. 23-40% van mensen met Gilles de la Tourette hebben dit. Bij kinderen met GTS zou
64% woedeaanvallen hebben, maar in andere studies 34.8% gevonden. De prevalentie zou
wel verhogen wanneer ADHD aanwezig was, en helemaal bij een combinatie van ADHD en
OCD. De woedeaanvallen zouden heviger zijn bij kinderen. Neurologische kwetsbaarheid en
blootstelling aan een stressvolle en verstorende omgeving dragen bij aan het ontwikkelen
van gedragsproblemen. Vaak komen de woedeaanvallen wanneer er verteld wordt dat ze
fout zitten, wanneer ze het idee hebben dat ze gefaald hebben en wanneer er een kans wat
dat routine of het schema omgegooid zou worden.
GTS en zelfbeschadigend gedrag (SIB)
Gedrag wat te maken heeft met hoofdbewegingen, zoals knarsen van tanden en bijten op
tong en lippen komt voor. De prevalentie van SIB in GTS zou 14.8% zijn, maar niet een heel
betrouwbaar onderzoek. Prevalentie zou hoger zijn bij comorbide ADHD en binnen deze
groep zou het erger worden met leeftijd en zou een eerder begin hebben. SIB zou een
prevalentie van 29% hebben wanneer GTS comorbide zou gaan met andere stoornissen. De
5 meest voorkomende gedragingen zijn: bewegen met het hoofd, slaan of stompen op het
lichaam, slaan of stompen op het hoofd, het hoofd op een object bonken en het prikken van
scherpe objecten in het lichaam. Compulsief aaien of aanraken komt ook vaak voor, wat een
link aan kan geven tussen GTS en ontoepasselijk seksueel gedrag.
GTS en andere ICD’s
Trichotillomania (TTM): wanneer je (bijna) dagelijks je eigen haren uittrekt. Het komt
voor in 2.6% van de GTS subjecten. Er is wel een geslachtsverschil: TTM komt voor in
2% van de mannen en 12% van de vrouwen, maar alleen in combinatie met GTS.
Zonder GTS zou er geen geslachtsverschil zijn.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentepsychologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
