HC 3: Confucianisme, communisme &
kapitalisme in China
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht? (1842-
1911)
Het Chinese keizerrijk heeft eeuwenlang de gedachten van Confucius als basis gehad. Het
confucianisme was niet gebaseerd op godsdienst, maar traditie. Het gaat over levenswijsheid,
het was bijna poëtisch. Het ging over het gevoel en dingen die dicht bij de natuur liggen. Het
draait om gemeenschap (familie, samenleving of vaderland). In deze gemeenschap moest je je
fatsoenlijk gedragen.
Een eeuw na de dood van Confucius werd het confucianisme de officiële staatsleer van China.
Als burgers bestuursambtenaar wilden worden, moesten ze hele lange examens maken met de
uitspraken van Confucius. De keizers dachten dat als ze zich niet gedroegen volgens deze
regels, dat ze dan gestraft zouden worden door de hemel. In China ging alles heel goed, dus
dachten ze dat alles van buiten minderwaardig was. Dit is ook kenmerkend voor de Chinese
muur, die alles buiten hield.
Europese landen kregen een ingang door de Industriële Revolutie. Japan nam de westerse
cultuur snel over en werd hierdoor een bedreiging voor China. In tegenstelling tot China
hadden westerse landen wél belangstelling voor Chinese producten. De westersen zagen in dat
opium wel gevraagd werd in China en dat begonnen ze te ruilen. Nadat grote delen van het
Chinese volk hieraan verslaafd raakte, wilde China deze import stoppen. Hier werd echter
slecht op gereageerd, namelijk met een militaire confrontatie door de Engelsen en Fransen.
Dit resulteerde in twee opiumoorlogen. Het doel was om toegang tot de Chinese markt te
krijgen. De V.S., Engeland en Frankrijk hadden invloedssferen in verschillende gebieden en
er werden ongelijke verdragen gesloten. De zeggenschap en inkomsten gingen naar de
westerse landen, terwijl in China de armoede toenam. Verder kwamen grote delen van het
keizerrijk in handen van Japan, Frankrijk en Duitsland, die de overheid helemaal overnamen.
Het volk begon zich te verzetten tegen de Qing-dynastie die faalde zich te verzetten tegen de
buitenlandse mogendheden. Dit zorgde voor twee opstanden:
De Taiping-opstand: Een emancipatiebeweging voor de afschaffing van
confucianisme + het “hemelse koninkrijk” met de hoofdstad Nanjing.
Nian-opstand: Opstand van arme + hongerende boeren na overstroming. Tegen de leeg
rakende geldpot van China door de ongelijke verdragen.
Beide opstanden werden onderdrukt door het samenwerken van de westerse mogendheden
met een keizerlijk leger van de Qing-dynastie.
China moest moderniseren om weerstand te bieden aan Japan en het westen. Dit werd gedaan
door een zelfversterkingsbeweging: het bestuur werd gemoderniseerd, de
ambtenarenexamens stopten en er werd een grondwet geschreven. Deze ideeën waren echter
ondoordacht, dus was deze beweging onsuccesvol.
Van 1899-1901 was de Bokseropstand, een nationalistische beweging die zich keerde tegen
de buitenlanders met steun van keizer weduwe Cixi. Acht westerse landen sloegen de opstand
neer, waardoor het keizerlijke bestuur nog zwakker werd. In 1911 was de Chineze Revolutie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariaschmidt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.37. You're not tied to anything after your purchase.