Moderne literatuur lesnotities
Vroege middeleeuwen:
Periode van verval
Overwinnaars van de gevechten hadden geen schrijfcultuur
Romeinen => samenleving als de onze
Alle kennis gaat verloren in het westen
Romeinse stammen => vooral een orale cultuur t.o.v Latijnse teksten
Uitzondering = Byzantium & Islam
Eerste tekenen van heropleving = rond 800 in de Karolingische Renaissance
Hoge middeleeuwen:
Vanaf 11de – 12de eeuw
Met 2 types van literatuur: aristocratisch (de troubadours) en de stedelijke en
burgerlijke cultuur
Late middeleeuwen:
Dante
Begin renaissance in Italië
Middeleeuws denken:
Geloof & kennis was religieus
Goddelijke orde = bepaald alles
Hebben een eenheidscultuur
Geraakt in verval op het einde van de late Middeleeuwen (soort van
individualisering)
Volgens Panofsky en Bourdieu: Habitus (vanzelfsprekende kennis en gedrag)
Oudgermaanse literatuur:
Alleen mondeling overgedragen
Tussen 700 en 1250
Hard beïnvloed door het christendom = aangezien deze verhalen jaren later werden
neergepend door monniken
Nibelungenlied:
Germaanse verhaalcultuur
Karolingische renaissance:
Het ontstaan van een eenheidscultuur
Het antieke cultuurideaal
Christelijke levensbeschouwing
Driedelig: ridderdam, geestelijkheid en boerenstand
, (zie Roelandslied)
Kennis clip Beowulf:
Oudgermaanse literatuur = de niet christelijke Germaanse cultuur
Korte samenvatting: moerasmonsters die worden uitgedaagd door Beowulf (held), hij
verslaat ook de draak, en offert zichzelf daarna op (geen happy ending zoals we nu wel vaak
zien)
Typisch verhaalschema
Dood = heeft een zuivere werking
Orale literaturen
Volkscultuur = zeer complex (veel ruzies en familieproblemen)
Viking gebied
Verhaal zelf: in Denemarken
Kennis clip Laxdaele Saga:
Oud Scandinavische literatuur
- Skaldenpoëzie
- Eddaliederen -> vooral heldenliederen en mythes
- Saga’s (prozagedichten) -> ca. 900, neergeschreven in 1200
Hele rijke schriftelijke cultuur, orale traditie
Hàvamàl = het lied van de Hoge
Hoog middeleeuwse literatuur
Aristocratische literatuur
Veel dieper
Stap voorwaarts
Bezig met de samenleving
Een hoofse cultuur
Meer aanbidding voor de vrouw
Materiële en fysieke verfijning
Emotionele verfijning
Hofdichters <-> jongleurs (altijd op tocht)
Bernard de Ventadour
- Één van de grootste troubadours
Vertekent beeld van liefde sinds de hoofse cultuur
Maria = vrij van zonde -> vaak gebruikt als spiegelbeeld voor de vrouwen in Ridderromans
Vrouwen = overwinning wordt aan hun opgedraagd
Paradoxale visie tegenover de vrouw
, Geen rechten, maar worden wel als superieur wezen gezien
Burgerlijke literatuur
- Vagantenlyriek
Laat middeleeuwse literatuur
14de/15de eeuw: laat middeleeuwen in Noord Europa, en renaissance in Italië en mengvorm
in Noord en Zuid
Dante
- Één van de grootste Italiaanse dichters
- Vroege 14de eeuw = Divina Commedia
- Firenze
La vita nuova (1292)
- Middeleeuwse elementen: hoofse liefdeslyriek, theologische proza
- Beschrijft zichzelf die als 9jarige jongen verliefd wordt op een meisje in de kerk, 3 jaar
later: passeert langs hem en ze groet hem, dan droomt hij de visioenen
Tragisch verhaal: Beatritcha sterft
Hij leert alles over zuiverheid wanneer ze sterf en ze hem dit aanleert
- Heel mystiek
Didactische werken:
- Over taal
- Over de staatsleer
- ‘encyclopedie’ van de toenmalige kennis
La Divina Commedia
- Existentiële boodschap
- Panter = onkuisheid, Leeuw = ijdelheid, Wolvin = hebzucht
- Verschillende lagen van de hel
- Verschil tussen zonde uit boosheid en zonde uit zwakheid
Lagen van de hel
, Purgatorio:
7 terassen van de louteringsberg (7 hoofdzonden)
1) Hoogmoedigen
2) Afgustigen
3) Toornigen
4) Tragen
5) Hebzuchtigen
6) Vraatzuchtigen
7) Wellustigen
Paradisio:
Van het Aardsparadijs naar het Hemelparadijs
Sterrenkundige model van Ptolemaens
Beatrice als gids
9 cirkels van de hemel
-7 hemellichamen: Maan, Mercurius, Venus, Zon, Mars, Jupiter, Saturnus
(hoofddeugden)
-hemel van vaste sterren
-kristallijnen hemel of primum mobile
Empyreum = gids Bernardus van Clairvaux
Dante als schrijver
Volkstaal
Mix van lagen en hoge stijl
Komisch = groteske omkeringen & happy end
Tragisch = zondigheid van de mens
Encyclopedische synthese van:
-wetenschap van de Oudheid
-moraal en politiek van de late 13de en vroege 14de eeuw
-religieuze levensbeschouwingen
Geïndividualiseerde aanpak van de Renaissance aankondigt: medelijden met
zondaars, existentieel uitgangspunt, onbereikbaarheid van perfectie
Villon (15de eeuw)
Middeleeuwse dichtvormen
Vernieuwend: taalgebruik: satire/kritiek (chanson), belijdenislyriek
Novelle
- Anekdotisch
- Burgerlijk-stedelijk
- Alledaagse thematiek en taal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller k25. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.58. You're not tied to anything after your purchase.