Samenvatting voeding 2.3
Ondervoeding
Nutrition hoofdstuk 19
Ondervoeding in Amerika
Honger: de interne, psychologische stimulus om voedsel te vinden en te
consumeren. Honger wordt gezien als een negatief gevoel in tegenstelling tot
‘trek’. Hongergevoel kan leiden tot een onprettig gevoel en zelfs tot pijn. Honger
kan uiteindelijk leiden tot ondervoeding.
Ondervoeding: het niet binnenkrijgen van essentiële nutriënten wat kan leiden
tot het aantasten van de mentale en fysieke gezondheid. Het kan resulteren in
ernstige tekorten van essentiële macro- en micronutriënten.
Voedselonzekerheid: beperkte of onzekere beschikbaarheid van nutritioneel
toereikend en veilig voedsel, of beperkte vaardigheid om acceptabel voedsel op
sociaal aanvaardbare manieren te verkrijgen.
Voedselzekerheid: toegang tot genoeg voedsel voor een actieve leefstijl en de
toegang tot veilig voedsel en die op een sociaal aanvaardbare manier te kunnen
verkrijgen.
Ondervoeding is een heel groot probleem in ontwikkelingslanden maar ook in
welvarende landen als bijvoorbeeld de Verenigde Staten is ondervoeding wel
degelijk een probleem. Het komt vooral voor bij daklozen, kinderen, bejaarden,
werkende arme mensen en de mensen die arm op het platteland leven. Ook
kennen we zogenaamde ‘food deserts’ ofwel voedsel woestijnen. Dit zijn
gebieden die ver weg liggen van gezond, vers voedsel zoals granen, fruit en
groentes.
In Amerika komt bij mensen met een laag-inkomen vaker obesitas voor. Dit
omdat zij vooral calorierijke, goedkope producten kopen. Deze mensen hebben
ook vaak te maken met het gevoel van voedselonzekerheid.
In Amerika wordt ondervoeding aangepakt door een organisatie genaamd The
Food Research and Action Center (FRAC). Het is een nationale, non-profit
organisatie dat honger en ondervoeding tegengaat. In Amerika zijn er ook
verschillende programma’s voor verschillende risicogroepen. Bijvoorbeeld het
EBT-programma. Hierbij krijg je per gezin een soort van pinpas waarmee ze
gezond voedsel kunnen ‘kopen’.
Ondervoeding in ontwikkelingslanden
Goede voeding en gezondheid is een fundamenteel recht van de mens. Voeding
speelt een belangrijke rol om de wereldwijde last van ziektes te verlagen.
Honger, ondervoeding, obesitas en onveilig voedsel zijn oorzaken van ziektes en
betere voeding kan deze voorkomen. De FAO is een belangrijke speler in de
voedingsproblemen in de wereld.
,Food and Agriculture Organization (FAO): De Voedsel- en Landbouworganisatie
van de Verenigde Naties, is een gespecialiseerde organisatie van de VN die tot
doel heeft om de honger in de wereld te bestrijden.
Groei in inkomen, klimaatverandering, hoge energieprijzen, globalisering en
urbanisatie transformeren de voedselconsumptie.
Langetermijn oplossingen voor het tegengaan van honger zijn moeilijk. Ze
moeten economische, politieke en sociale verandering bevatten en ook
verbeteringen in de voeding, voedselproductie en van de milieuomstandigheden.
Sociale en economische factoren spelen ook een rol bij honger. Armoede,
overpopulatie en migratie naar te volle steden kunnen oorzaken van honger zijn.
Elke factor kan uiteindelijk leiden tot ondervoeding. Armoede, honger en
ondervoeding is een vicieuze cirkel.
Infecties en ziektes gaan ook soms samen met ondervoeding. De een maakt het
ander erger en andersom ook, zo kom je terecht in een neerwaartse spiraal van
infecties, ziektes en ondervoeding. HIV komt nog steeds veel voor in
ontwikkelingslanden en gaat samen met ondervoeding. HIV kan leiden tot AIDS
wat nog steeds een veelvoorkomende doodsoorzaak is.
Politieke verstoringen zoals oorlog, vluchtelingen, sancties/wetten en
natuurrampen kunnen ook allemaal leiden tot honger en dus tot ondervoeding.
De landbouw en het milieu of de omgeving is een lastige balans. De landbouw
kan wel voor een periode goeie producten leveren maar kan het bijvoorbeeld niet
aan om opeens een hele grote populatie te voorzien van voedsel. Ook is het
moeilijk om het platteland en de stad te behouden. Industrialisatie zorgt voor
meer huizen, fabrieken en gebouwen wat ten koste gaat van de landbouw. De
landbouw wil meer land en meer kunnen verbouwen terwijl dat weer ten koste
gaat van de industrialisatie. Het is dus een moeilijke balans.
Wanneer we het hebben over ondervoeding gaat het vooral om eiwit-energie
ondervoeding/ protein-energy malnutrition (PEM). Het is de meest dodelijke vorm
van ondervoeding en kinderen zijn de grootste risicogroep omdat die vol in de
groei zitten. Marasmus en kwashiorkor zijn dodelijke vormen van deze eiwit-
energie ondervoeding.
Jodiumdeficiëntie stoornissen
- Is de grootste oorzaak van hersenbeschadigingen en vertraagde cognitieve
ontwikkeling terwijl dit kan worden voorkomen door genoeg jodium.
Jodiumtekort richt de meeste schade aan tijdens een zwangerschap en
veroorzaakt abortussen, doodgeboortes en geboortedefecten zoals
cretinisme ofwel dwerggroei of geestelijke achterstanden.
Vitamine A deficiëntie
- Is de grootste oorzaak van (nacht)blindheid en verhoogd het risico op
ziektes en dood bij ernstige infecties. Bij zwangerschap verhoogt het het
risico op moedersterfte. Vitamine A is cruciaal voor moeders en kinderen.
Ook kan het leiden tot ernstige diarree en hierdoor tot eiwit-energie
ondervoeding.
, Ijzer deficiëntie/anemie
- Is de meest voorkomende voedingsstoornis in de wereld en veroorzaakt bij
kinderen vertraagde ontwikkeling. Bij andere leeftijden bijvoorbeeld
verlaagde werkcapaciteit, leercapaciteit en resistentie tegen een ziekte.
Het kan bij alle leeftijden vermoeidheid veroorzaken en bij ernstige anemie
kan het leiden tot de dood. Ziektes als malaria, HIV/AIDS maken de situatie
erger. Een ijzer-deficiëntie oplossen kan niet zomaar met een
vitaminesupplement want het bindt zich alleen aan bepaalde
voedingsmiddelen hiervoor is dan ook door de WHO een 3 stapsgewijze
aanpak opgesteld:
1. Verhoog de ijzer intake door supplementatie en ijzerrijke
voedingsmiddelen
2. Controleer de infectie door vaccinaties en controleprogramma’s tegen
malaria en wormen.
3. Verbeter de voedingsstatus door preventief te controleren op andere
tekorten zoals B12, foliumzuur en vitamine A.
Zink en calcium gaan vaak samen met andere deficiënties en spelen een rol bij
ziektes en dood gedurende een periode van groei. Selenium deficiëntie komt
weinig voor maar veroorzaakt de Keshan ziekte die het hartweefsel aantast.
Beriberi, pellagra en scheurbuik komen nog steeds voor bij de meest arme
mensen. Bij deze ziektes gaat het vaak om vitaminetekorten zoals thiamine (B1),
niacine (B3) en vitamine C.
Samengevat:
De meest kritieke voedingstekorten in de ontwikkelingslanden van vandaag zijn
tekorten aan eiwitten, calorieën, jodium, vitamine A en ijzer. Er zijn winsten
geboekt in het verminderen van de ernst en prevalentie van eiwit-energie
ondervoeding door middel van borstvoedingspromotie, voedingseducatie en
verbeteringen in de voedselvoorziening. Verrijkings- en suppletieprogramma's
vallen effectief jodium- en vitamine A-tekorten aan, maar hebben minder succes
gehad bij het overwinnen van ijzerdeficiëntie. Alle onderliggende oorzaken van
ondervoeding moeten worden aangepakt om deze en andere tekortkomingen te
verminderen en te elimineren.
Alternatieve voedingssystemen
Ons voedsel, deel 2 – vleesvervangers
Vleesvervangers worden gemaakt van verschillende basisgrondstoffen.
- Op basis van soja, gist- en schimmeleiwitten en melkeiwitten.
Tempe/tempeh is een sojaproduct dat gefermenteerd en geënt is met
schimmelsoorten. Het bevat 40% hoogwaardige eiwitten met alle essentiële
aminozuren, onverzadigde vetten, vitamine A, B, ijzer, calcium, zink, fosfor en
magnesium.
Tofu, tahoe of sojakaas is gestremde sojamelk. Tofu heeft een hoog eiwitgehalte,
weinig KH, maar wel veel mineralen en de vitamines B1, B2, B6 en B11.
Soja-vlees wordt gemaakt van ontvette sojabonen. Deze vleesvervanger lijkt qua
structuur, uiterlijk, smaak en voedingswaarde zoveel mogelijk op die van vlees.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsedegroot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
