Samenvatting Gezond leven. Toegepaste Psychologie; Hogeschool Leiden; Jaar 1; Periode 1. Samenvatting van de lessen aan de hand van het boek en de PowerPoints. Gebruik gemaakt van ondersteunende afbeeldingen voor extra duidelijkheid zonder grote lappen tekst.
Succes met leren!
Gezond leven
Week 1 - Gezondheid, Preventie, Model, Fase 1
H1 + H2 (t/m 2.4)
Definitie van gezondheid
Gezondheidspsychologie combineert gezondheid en ziekte met menselijk gedrag
Rol van TP'er = het bevorderen van gezond gedrag, bijvoorbeeld door het geven van een voorlichting
of het ontwikkelen van een campagne
1. Wat gezond is, wil je aanwakkeren/bevorderen
2. Wat ongezond is, wil je afleren/ontmoedigen
Voorlichting
--> kern = gedrag veranderen
Vb: Stephen Hawking (ALS)
Wat is gezond?
• Wel of niet fysiek?
• Altijd of nooit bang? (vb: sociopaat)
o Tip: doe niet wat je niet wilt
• Dikke buik of bodybuilder?
• Down syndroom of blind?
"Mensen worden heel ongezond door de percepties die we elkaar willen opleggen"
Verschillende gezondheidsdefinities
Positieve gezondheid = het vermogen om zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van
de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (Huber, 2011)
WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) 1948: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk,
geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk
gebreken
--> de definitie van gezond zijn = ook gewoon een afspraak
3 vormen van preventie
1. Primaire preventie
• Voorkomen van een ziekte, gezondheidsproblemen of aandoeningen
• Vb: vaccinatie, rij-examen (ter voorkoming van een ongeluk)
2. Secundaire preventie
• Vroegtijdige opsporing
• Mensen in een voorstadium (risicogroepen)/ vroeg stadium van ziekte identificeren om erger
te voorkomen
3. Tertiaire preventie
• Je hebt al een opsporing
• Dan ga je kijken of je het nog kunt genezen
• Beheersen van handicap/ziekte om verdere invalidering te voorkomen --> mensen zijn al ziek
1
,Gezond leven
Voorbeelden --> het gaat om de argumentatie!
Hier krijg je minstens 2 of 3 vragen over!
1. Het nemen van antibiotica bij een keelontsteking = 3
2. Elk jaar mammografie als borstkanker in de familie voorkomt = 2
3. Stoppen met roken voorlichting (doel: voorkomen hart- en vaatziekten) = 1
4. Met medische klachten naar dokter = 2/3
5. Vaccinatie van griep bij ouderen = 1
6. Gordels dragen in auto = 1
7. Praatgroep o.l.v. psycholoog voor mensen waarbij kanker is geconstateerd = 1/2/3
8. Regelmatig onderzoeken van baby's op het consultatiegroep = 2
9. Reumapatiënt die oefeningen doet en medicijnen inneemt om de ontstekingen tegen te gaan =
3
Model voor planmatige gezondheidsvoorlichting en
gedragsverandering
Dit model moet je uit je hoofd kennen!
<-- Fase 1: Analyse van gezondheidsproblemen
<-- Fase 2: Analyse van gedrag
Fase 6: <-- Fase 3: Analyse van determinanten (bepalende
evaluatie factoren) van gedrag
<-- Fase 4: Interventie(maatregel)ontwikkeling
<-- Fase 5: Interventie-implementatie (ingevoerd) en -
disseminatie (verspreid)
Vb: (on)gezond eten bij kinderen
1. Analyse van gezondheidsproblemen: Het aantal kinderen dat dit probleem heeft, hoeveel geld
het kost, hoe groot het probleem is etc.
2. Analyse van gedrag: Weinig lichaamsbeweging, leefstijl, slecht eten etc.
3. Analyse van determinanten van gedrag
a. Persoonlijke factoren: families waar veel stress is
b. Situationele factoren: armere buurten (barst van ongezonde winkels), voorlichting op
scholen
4. Interventieontwikkeling: posters, afspraak dat je aan het begin van de dag gaat wandelen, er
ligt fruit in de klas, ouders worden uitgenodigd om ander eten te halen
5. Interventie-implementatie en -disseminatie --> komt later in de module!
6. Evaluatie
3 procent slaagt van de voorlichtingen!
Omdat iedereen zich ermee bemoeit!
2
, Gezond leven
Fase 1: analyse van de gezondheidsproblemen
Belangrijke vraag: Wat is het probleem en hoe groot is dat probleem?
In fase 1: onderzoek o.b.v. een aantal begrippen/ kwantitatieve maten
• Algemene gezondheid
o Levensverwachting = tot welk jaar leef je, gemiddeld aantal jaren dat mensen leven,
gebaseerd op sterftecijfers
o Gezonde levensverwachting = tot welk jaar blijf je gezond, gemiddeld aantal jaren dat
mensen leven in goede gezondheid, gemeten met enquêtes die bepaalde indicatoren
meten
o QALY = voor kwaliteit gewogen levensjaar
• Het optreden van aandoeningen
o Prevalentie = aantal zieken dat op een bepaald moment aan de ziekte lijdt. Hoeveel
mensen lijden aan een specifieke ziekte?
o Incidentie = aantal mensen in een bepaalde periode dat aan de ziekte gaat meedoen
(jaarlijks, wekelijks, dagelijks). Hoeveel nieuwe gevallen komen er (jaarlijks) bij?
o Sterftecijfer = aantal mensen dat doodgaat aan een aandoening per 100.000. hoeveel
mensen overlijden er aan deze ziekte?
• Het belang van aandoeningen
o Verloren levensjaren (YLL) = aantal levensjaren dat verloren gaat door een aandoening,
impact van sterfte = gemiddelde levensverwachting is 80 jaar, 60 jaar dood --> 20
verloren levensjaren
o Ziektejaren (YLD) = impact van prevalentie = aantal jaren dat je ziek bent/geleefd met
een aandoening
o DALY = ziektelast = maat voor totale last die ontstaat door ziekte (combinatie van
verloren levensjaren en ziektejaren) --> wordt gebruikt om aandoeningen met elkaar te
vergelijken
Waarschijnlijk is stress de grootste doodsoorzaak van vroegtijdig sterven
TIP: zing/dans aan het begin van de dag
Voorbeeld
Hoge incidentie --> komen er Lage incidentie --> komen er
veel bij weinig bij
Hoge Diabetes Ziektegevallen door kernramp
prevalentie
Lage Ernstige vormen van kanker Zeldzame ziektes
prevalentie
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nienke7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
