Summary
Samenvatting Sterk Sociaal Werk SW
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak Sterk Sociaal Werk in het tweede jaar van sociaal werk.
[Show more]
Seller
Follow
anneliessoens
Reviews received
Content preview
STERK SOCIAAL WERKKRISTEL DRIESSENS & JAN DEPAUW
DEEL 1: BASISTHEORETISCHE ONDERBOUW EN
PERSPECTIEVEN VAN HET SOCIAAL WERK
Kristel Driessens
BASISTHEORETISCHE OPBOUW VAN HET SOCIAAL WERK
LES 1: BASISTHEORETISCHE ONDERBOUW
Leerdoelen
- Je omschrijft en analyseert de basistheoretische onderbouw van het sociaal werk en kan
die toepassen
- Je beschrijft de specificiteit van de body of knowledge in het sociaal werk en kan die
toepassen
DE BASIS: EEN VLAAMSE DEFINITIE
Sociaal werk is een praktijkgericht beroep en een academische discipline die sociale verandering en
ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Principes van
sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor
diversiteit staan centraal in het sociaal werk. Ondersteund door sociaalwerktheorieën, sociale
wetenschappen, menswetenschappen en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk
mensen en structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen
(VOSW, 2015).
à Lokale kennis is erg belangrijk, bv methodieken uit Nieuw-Zeeland zijn heel interessant maar we
moeten het contextualiseren. Dus in onze context gebruiken en aanpassen.
BASISTHEORETISCHE ONDERBOUW
- Samenleving bepaalt sterk wat we kunnen en mogen doen als SW’er.
- Heel veel van de organisaties zijn afhankelijk van de overheid omdat ze er door
gesubsidieerd worden. We zijn dus ingebed in een maatschappelijke ordening en moeten
rekening houden met de macro-structuur
- Je werkt op micro, meso en macro niveau met je cliënt
- Sociale inbedding is onze doelstelling. We werken aan sociale inclusie van iedereen.
1
, - We hebben ook veel aandacht voor sociale exclusie à wie wordt er uitgesloten, wat zijn
drempels …
3 MAATSCHAPPELIJKE LAGEN
Macro: niveau van de samenleving
- Samenleving met normen, waarden, cultuur … Maatschappij legt regels, wetgeving op door
bv democratie, politie … dit is de maatschappelijke ordening
Meso: niveau van de hulp- en dienstverlenende organisaties
- = heel bepalend voor SW. In Vlaanderen hebben we geen echte duidelijke
beroepsverenigingen van SW maar globale beroepsorgansiatie in Vlaanderen. In andere
landen is er wel een beroepsvereniging die regels vastlegt. Bij ons zijn het de organisaties die
veel bepalen en de belangen verdedigen van cliënten. Ze staan in direct contact met de
overheid.
Micro: niveau van de individuele leefwereld van cliënten en SW’ers
- SW’ers zitten ingebed in sociale systemen van de maatschappij en de organisatie. Vanuit die
systeemwereld gaat die met die ‘regels’ naar de leefwereld à er is overheid met
verwachtingen naar sociaal werk, er is een organisatie die ook bepaalde verwachtingen heeft
en cliënten kijken met wantrouwen naar de sociaal werker. Die sociaal werker moet dan
verbinding maken.
WAAROM ESSENTIEEL OM INBEDDING BEROEP IN DE MAATSCHAPPIJ TE BEGRIJPEN?
- Sociaal Werk = meer dan sociaal-politiek instrument
2
, - Essentieel voor een humane en democratische samenleving à we maken meer democratie
door mensen te betrekken over verschillende niveaus: bv ‘iedere stem telt’. SW’ers
betrekken mensen te stemmen bij de verkiezingen. Zo wordt de democratie bewaakt en krijgt
iedereen de kans om zijn stem te laten horen.
- Rol sociaal werker nu en in de toekomst kunnen begrijpen
SOCIAAL WERK IN DE MAATSCHAPPIJ
MACRO = MAATSCHAPPELIJKE ORDENING
- Wie is de minister van Welzijn (Hilde Crevits), van cultuur (Jan Jambon), van jeugdwerk en
armoedebestrijding (Benjamin Dalle)
- Wie is de schepen van sociale zake nin de stad Antwerpen? Tatjana Sheck
Maatschappelijke ordening à Hoe probeert een samenleving haar leden een kwaliteitsvol leven te
garanderen? à wettelijke ordening
- Vb. Wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie (aangepast
2016)
- Vb Decreet betreffende de integrale jeugdhulp van 1 maart 2014 (aangepast 2019)
- Vb Decreet lokaal cultuurbeleid van 3 juli 2015 (aangepast 2018)
o SW = meer aan het decentraliseren. We gaan gewoon de kaders uittekenen en de
bevoegdheden bij de steden en gemeenten leggen. Veel meer aan schepenen
delegeren wat het cultuurbeleid nodig heeft.
- Vb ieuwe (geïntegreerd) jeugddecreet van 22 november 2023 (lokaal jeugdbeleid,
bovenlokaal jeugdwerk, kinder- en jongerenrechten)
o Benjamin Dalle: wat is er nodig aan jeugdwerkbeleid? Dus een nieuw jeugddecreet
à voorbeelden van decreten die ons werk als SW’er sterk beïnvloeden!
MESO
- De organisaties/structuren die de inhoud van regelgeving realiseren.
- Maar ook ‘vrije burger’ initiatieven in soms grijze zone (nog niet wettelijk geregeld of zelfs
onwettig) – schaduwwerk = dus organisaties/vrijwilligers die geen subsidiering krijgen van
overheid, maar toch ook opkomen voor bv mensen zonder papieren want anders staan die
mensen in de kou
- Sociaal Werk als sociaal-politiek instrument à daardoor onderdeel van de ‘civil society’ =
middenveldorganisatie (maatschappelijk middenveld) à mensen die voor een bepaalde
groep iets willen doen bv ‘daklozen’ en dan dit tonen aan de ministers dat de werking goed
werkt en worden dan gesubsidieerd en gefusioneerd met andere werkingen, vaak zijn dit nu
vzw’s bv bind-kracht
- Sociaal Werk ondersteunt individuen, groepen, organisaties,… om zich sociaal te ontplooien
en maatschappelijk te engageren à dit is onze grote doelstelling, zorgen voor sociale
inclusie en dat mensen zich kunnen ontwikkelen
Vb: FOD Sociale zekerheid, OCMW’s, volwassenonderwijs, VDAB, vakbonden, ziekenfondsen,
sociale bewegingen, cultuurcentra, CAW’s, SAAMO, ziekenhuizen, justitiehuizen… à hier voeren
3
, SW’ers hun werk uit: ook bij FOD sociale zekerheid voeren SW’ers hun job uit maar sleutelen ze niet
aan de regels. DAAROM meso en geen macro
- Dit niveau vormt het werkingsgebied van Sociaal werkers
- Meewerken aan ‘sociale inclusie’ en tegengaan van ‘sociale exclusie’
- Maar ook: toezien op respecteren van regels: naast rechten ook op plichten wijzen (kan
leiden tot rolconflict)
o Spanningsveld: we worden gevraagd om te begeleiden en te stimuleren maar we
hebben ook een controlefunctie. Overheid zegt: er zijn ook maatschappelijke
belangen te verdedigen. Mensen hebben rechten maar ook plichten. SW’ers moeten
deze plichten ook duidelijk maken aan mensen zodat ze hun rechten niet verliezen.
Professionele onderhandelingsruimte
- Cliënten en SW’ers ontmoeten elkaar in de ‘professionele onderhandelingsruimte’ = ze
onderhandelen met elkaar, organisatie en andere structuren
- 2 elementen beïnvloeden deze ruimte:
1) Hoe komt een client bij een dienst terecht? Gedwongen, gedrongen of eigen keuze?
= heel belangrijk. Als je bv door jeugdrechter doorgestuurd wordt dan moet je als
SW’er een band proberen maken met de cliënt
§ Dat, maar ook als het vrije keuze is, is het niet helemaal vrij want als je bv
naar OCMW moet voor een leefoon zoek je hulp omdat je geen geld hebt,
dus het is niet echt een vrije keuze.
2) Wat is de opdracht van de Sociaal Werker en welke middelen heeft die ter
beschikking?
MICRO
- SW’ers hebben een bepaalde professionele identiteit (afhankelijk van: persoonlijkheid,
opleiding, plaats van Sociaal Werk in maatschappij,…)
- Cliënten krijgen te maken met:
o Sociale exclusie: werkloosheid, armoede, psychische problemen, criminaliteit,
slechte huisvesting,…
o Problemen met sociale inbedding: kwaliteit en intensiteit van sociale contacten,
betekenisvolle rol geven aan mensen in de SL, in de wijk, context waar ze in leven en
wonen
o Hoeveelheid cultureel/economisch/sociaal ‘kapitaal’ (cf. Bourdieu) om mee aan de
slag te gaan. Heb je vrienden/fam waarop je kan steunen?
CONCLUSIE: ONTMOETING SOCIAAL WERKER – CLIËNT BINNEN
- Grenzen en mogelijkheden van wetgeving/beleid
- Grenzen en mogelijkheden van organisaties
- Grenzen, en mogelijkheden van professionele onderhandelingsruimte
Schort iets aan deze contouren à ‘politieke’ rol van SW’ers: aanklagen van (structurele)
mechanismen van sociale uitsluiting (cf. later: uitdagingen voor SSW in de toekomst).
VERWERKINGSOPDRACHT – MOGELIJKE EXAMENVRAAG!
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliessoens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now