Summary
Samenvatting eerste 3 hoofdstukken
- Course
- Institution
Volwaardige samenvatting van de eerste 3 hoofdstukken van de lessen arbeid en tewerkstelling, alles staat erin.
[Show more]
Seller
Follow
arndevaer
Reviews received
Content preview
A1 - Arbeid en arbeidsmarkt▪ Inleidende begrippen
- werklozen = alle personen die niet werken en werk zoeken
- beroepsbevolking = alle personen binnen de bevolking die werken of werk zoeken
- schijnzelfstandigen = personen die formeel als zelfstandige werken maar in de praktijk
typisch in dienst van een enkele onderneming (werkgever) werken
- primaire inkomens = de vergoedingen die personen ontvangen voor de inschakeling van
hun arbeid en hun kapitaal in het productieproces
▪ Economie => handelen in tijden van schaarste
-> deze cursus: arbeid = schaarstefactor
▪ Economie => de markt (ontmoeting van vraag en aanbod)
-> deze cursus: arbeidsmarkt
Arbeid
BELANG VAN ARBEID
▪ Arbeid = de menselijke activiteit die leidt tot de productie van nuttige goederen en diensten
-> goederen en diensten zijn nuttig wanneer ze het vermogen bezitten om in menselijke
behoeften te voorzien
▪ Recht op arbeid = primair mensenrecht
▪ Belang van arbeid
- maatschappelijk vlak: arbeid is de primaire bron van welvaart en herverdeling
- individueel vlak: arbeid levert inkomen op, maar ook zingeving, sociaal contact en status en
prestige
-> arbeid kan ook minder gunstige aspecten omvatten (moeilijke arbeidsomstandigheden)
- wetenschappelijk vlak: arbeid heeft ethische, fysische, psychische, sociologische, juridische
en economische facetten
*de studie van arbeid is multidisciplinair: kennis uit meerdere disciplines wordt
gecombineerd om arbeidgerelateerde thema’s te duiden
*interdisciplinair onderzoek naar arbeid: kennis uit verschillende disciplines wordt
geïntegreerd binnen hetzelfde onderzoek
▪ Binnen economische wetenschappen: arbeid is een onmisbare productiefactor
-> productie en welvaart zijn ondenkbaar zonder arbeid
SOORTEN ARBEID
▪ Arbeid uitgevoerd in dienstverband tegen vergoeding
- vergoeding in geld (loon) of in natura (maaltijdcheques, bedrijfswagen, reizen, …)
- Belgische beroepsbevolking: voornamelijk loontrekkenden
-> “maatschappij van gesalarieerden”
- machtsrelatie van ondergeschikte en bovengeschikte
-> vormen van tegengewicht: arbeiderspartijen, vakbonden, ontwikkeling van het
arbeidsrecht en ontwikkeling van het collectief overleg
▪ Zelfstandig gepresteerde arbeid
- alternatieve bron van inkomensverwerving waarbij de relatie van onder- en bovengeschikte
in principe niet voorkomt
- zelfstandigen (+ helpers zoals bv. echtgenoot), ondernemers en vrije beroepen
1
, - schijnzelfstandigen: zij oefenen hun arbeid formeel uit onder het statuut van zelfstandige,
maar doen dit in de praktijk typische in een ondergeschikte relatie t.o.v. een enkele
werkgever
-> om belastingen te ontwijken
-> bv. journalist die werkt voor één krant, profvoetballer, …
▪ Andere soorten (wel arbeid maar zonder participatie op de arbeidsmarkt)
- participatie op de arbeidsmarkt = arbeidsprestaties tegenover dewelke de vorming van
(officiële) primaire inkomens staat
- huishoudelijke arbeid: economische arbeid (creatie van nuttige G&D) maar geen (materiële)
vergoeding
-> niet: bezoldigde huishoudelijke arbeid (poetsvrouw, tuinman, …)
- onbetaalde dienstverlening (vrijwilligerswerk in de welzijnssector en het verenigingsleven)
- doe-het-zelf-arbeid
- verdoken arbeid (zwartwerk)
*wordt niet geregistreerd maar vormt in de praktijk wel een substantieel gedeelte van de
globale arbeidsmarkt -> nodige aandacht via afzonderlijke analyse
*ramingen o.b.v. de omloopsnelheid van bankbiljetten en munten
*België: zwarte circuit is ongeveer 15% van het officiële nationaal product
- studiearbeid
*consumptief aspect: levert alleen nut op voor de betrokkene zelf in de vorm van kennis en
ontplooiing
*investeringsaspect: economische arbeid als voorbereiding op het beroepsleven met een
uitgestelde productiviteit en beloning
Arbeidsmarkt
▪ Arbeidsmarkt = het mechanisme dat de samenleving heeft ontwikkeld om “arbeid” te
verhandelen (kopen en verkopen)
▪ Aanbod van arbeid: als mensen aan het werk zijn of werk zoeken, dan bieden zij hun arbeid
aan op de arbeidsmarkt (zij verhuren hun arbeidstijd)
-> totale aanbod = werkzoekenden en alle mensen die reeds een job hebben
▪ Vraag naar arbeid: als bedrijven mensen tewerkstellen of vacatures open verklaren, dan
vragen zij arbeid op de arbeidsmarkt (zij huren arbeid om er G&D mee te produceren)
-> totale vraag = open vacatures en alle reeds ingevulde arbeidsplaatsen
▪ De arbeidsmarkt brengt vragers en aanbieder van arbeid met elkaar in contact
-> aanwerving en het betalen van loon
-> allocatie en prijsvorming
▪ De arbeidsmarkt zorgt voor welvaart
- de arbeidsmarkt zorgt voor de allocatie van de productiefactor arbeid in het
productieproces -> realisatie van welvaart
- de arbeidsmarkt zorgt voor de beloning van de productiefactor arbeid -> verdeling van de
welvaart
2
, ARBEIDSMARKT EN WELVAARTSCREATIE
▪ Welvaart = de mate waarin de economie erin slaagt om, door de aanwending van schaarse
middelen, tegemoet te komen aan de materiële en immateriële behoeften van de bevolking
-> door G&D te produceren die in staat zijn om die behoeften te bevredigen
▪ Welzijn: bevat ook zaken die niet schaars zijn (gezondheid, liefde, …)
▪ Voor de productie van deze G&D zijn productiefactoren nodig:
- arbeid (L)
- kapitaal (K): milieu en kapitaalgoederen
▪ Productiefactoren = schaarse midddelen die in staat zijn om G&D te creëren die kunnen
gebruikt worden voor de behoeftebevrediging
▪ Produceren = het combineren van productiefactoren met het oog op het voortbrengen van
G&D voor de behoeftebevrediging
▪ Nationaal product (X) = het totale volume aan G&D dat in een samenleving op jaarbasis
wordt geproduceerd
-> maatstaf van de welvaart van de samenleving
-> economisch proces van de welvaartscreatie: X = f(L, K)
▪ Alle kapitaalgoederen zijn te reduceren tot een combinatie van arbeid, grondstoffen en
energiebronnen (= de primaire productiefactoren)
-> de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat de primaire productiefactor arbeid die in een
samenleving aanwezig is, optimaal wordt ingezet en omgezet in welvaart
▪ Economisch vraagstuk: de schaars aanwezige productiefactoren dermate toewijzen aan de
diverse productiemogelijkheden, zodat een maximale behoeftebevrediging wordt bereikt
-> allocatie via een planmechanisme, begrotingsmechanisme of marktmechanisme
▪ Onze samenleving: het marktmechanisme is het dominante allocatiemechanisme
-> een perfect werkend marktmechanisme zal er via prijsvorming voor zorgen dat alle
beschikbare productiefactoren worden aangewend (technische efficiëntie) zodanig dat de
samenstelling van het nationaal product overeenstemt met de preferenties van de
bevolking als geheel (economische efficiëntie)
ARBEIDSMARKT EN WELVAARTSVERDELING
▪ Primaire inkomens = de vergoedingen die mensen ontvangen voor de inschakeling van hun
arbeid en hun kapitaal in het productieproces (lonen, winst, interesten en dividenden)
▪ Secundaire inkomens = de vergoedingen die mensen ontvangen door de herverdeling van de
primaire inkomens (uitkeringen die gefinancierd worden via belastingen en sociale
zekerheidsbijdragen)
▪ De primaire inkomens verdeling kan ongelijkmatig zijn
- de deelname aan het productieproces is ongelijkmatig omwille van het feit dat de
productiefactoren ongelijkmatig verdeeld zijn
- de sleutel die gehanteerd wordt om de welvaart te verdelen kan ongelijkmatigheid
veroorzaken, bv. door een verhoudingsgewijze beperktere beloning van de factor arbeid
dan van de factor kapitaal
▪ Primaire en secundaire inkomens worden vervolgens aangewend voor de consumptie van de
geproduceerde G&D
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller arndevaer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now