Summary
Samenvatting Rechtsgeschiedenis
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting voor het vak rechtsgeschiedenis. De hoorcolleges, Werkgroepen, het boek en een cursus van athena zijn er in verwerkt.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
3 reviews
By: fatmapamuk • 4 year ago
By: isabellavanderbreggen • 4 year ago
By: tasje • 5 year ago
Seller
Followzenzi
Reviews received
Content preview
Rechtsgeschiedenis, Week 1: Het Corpus Iuris Civilis
Uitwendige rechtsgeschiedenis
= niet de rechtsnormen maar wat er omheen zit
Hoe gingen de actoren te werk, hoe zag de manier van rechtspraak eruit,
wie had de macht?
Inwendige rechtsgeschiedenis
= hoe zagen de rechtsnormen eruit
Stappenplan Casus (Romeins)
1. stap 1 (feiten)
2. stap 2 (rechtsvraag): wat is het probleem
3. stap 3 (oplossing): wat is het antwoord op de rechtsvraag
4. stap 4 (beredenering): onderbouwing van de oplossing op de rechtsvraag
, Het wetgevingsproces van Justinianus (codificatie corpus)
Justinianus liet het recht op nieuw vastleggen omdat een nieuwe codificatie hoorde
bij het ideaal van Justinianus van één rijk, met één recht en één godsdienst . De keizerlijke
constituties waren deels verouderd en niet overzichtelijk geordend. De Codex Theodosianus uit 438
was verouderd. Het juristenrecht was voor die tijd nooit geordend. De lex citandi had alleen
aangegeven dat van vijf juristen uit de klasssieke tijd de adviezen bindend waren. Kortom moest er
uniforme regelgeving komen en harmonisatie vd tegenstrijdigheden tot dan te complex te veel
rechtsbronnen.
Corpus Iuris Civilis = het ‘geheel van het wereldlijke (Romeinse) recht’
- wetboeken van keizer Justinianus (482-565 = +- 600 NC)
- De term corpus iuris civilis voor het eerst gebruikt in de middeleeuwen
Het Corpus vormt de basis van hele Europese rechtswetenschap
corpus = eindpunt vd Rechtsontwikkeling in de oudheid (450 VC – 6e Nc),
omdat het recht nu gecodificeerd werd: de rechtsontwikkeling stagneert in
het Westen vergeten en in het Oosten geen latijn maar Grieks gesproken.
Corpus niet meer gelezen
Verandering +- 1100: corpus vormde basis rechtswetenschap (12 e- 18e)
corpus weer lezen op rechtsschool Italië ontstaan rechtswetenschap
Gelding als additionele rechtsbron vanaf de receptie
In begin werd Corpus bekeken uit wetenschappelijke belangstelling, er
zijn verschillende vormen van receptie afhankelijk vd plek in Europa:
- Romeins recht als hulp om inheems recht te interpreteren
- Romeins recht geeft de hoofdregel tenzij het Inheemse recht
anders bepaalt
- Romeins recht om gaten in het inheemse recht op te vullen
In de 18e eeuw verliest de corpus zijn gelding door codificaties (denk
aan Napoleon code Civil 1804, Frans BW)
Door de codificaties in de moderne tijd ontstaan nationale wetboeken
die allemaal de pretentie hebben de enige rechtsbron te zijn
romeinse recht niet meer nodig, romeins recht wel gebruikt voor
interpretatie of oefenmateriaal.
, Het Corpus bestaat uit:
Instituten (elementen) = het leerboek = “Inst.” = 533
leerboek met algemene rechtsbeginselen/ hoofdregels/ begrippen
= niet casuïstisch De instituten hebben kracht van wet
Naar model vd Instituten van Gaius (midden 2e eeuw: 160 NC) = 3 eeuwen oud
interpolaties = er wordt iets geschrapt of aangepast in een ouder instituut
Opbouw van de instituten:
Boek I rechtsbronnen en personen- en familierecht
Boek II goederenrecht en erfrecht
Boek III vervolg erfrecht en overeenkomsten
Boek IV delicten (geen strafrecht maar OD) en procesrecht
Digesten = compilatie/ ordening oud juristenrecht (ius) = 533
Recht/ adviezen van juristen uit klassieke periode (0–300)
Casuïstisch karakter = veel specifieke gevallen
De adviezen werden gepubliceerd in boeken, die werden verzameld door de
compilatoren ze maakten korte fragmenten los uit de geschriften en plaatsten dat
in een titel: onderwerp schadevergoeding, in alle boeken nuttige adviezen zoeken,
die adviezen/ teksten werden losgemaakt uit hun context en indien nodig aangepast
om goed in een bepaalde titel te passen: Een fragment kan oorspronkelijk niks met
de titel te maken hebben gehad.
voorzien van interpolaties: juristen mochten schrappen en aanpassen wat om de
klassieke tekst overeen te laten komen met nu geldende opvattingen
Duplex interpretatio: teksten interpreteren in hun Justiniaanse context, zoals
Justinianus ze heeft bedoeld als bepaling van zijn wetgeving
Vgl.: Historische/ humanistische benadering: teksten interpreteren in de
oorspronkelijke context klassieke recht
50 boeken onderverdeeld in titels (met eigen onderwerp)
titels onderverdeeld in fragmenten of leges (met eigen inscriptie)
fragmenten soms onderverdeeld in paragrafen (als ze heel lang zijn)
Codex =compilatie keizerlijke constituties uit 2e – 6e (leges) = 534
Codex Justinianus vervangt Codex Vetus (529)
Opbouw Codex Jusinianus (wetboek van justinianus):
I kerkelijk recht, rechtsbronnen, de kanselarij
II-VIII privaatrecht
IX strafrecht
tot hier gaat de Codex
X-XII belastingrecht en bestuursrecht
deze boeken maken deel uit van Volumen
Oudere constitutie kan opzij gezet worden door de jongere constitutie
Casuïstisch karakter
Verschillende soorten constituties:
rescripten (antwoorden op een verzoekschrift)
decreten (keizerlijke rechtspraak)
edicten (keizerlijke verordeningen)
mandaten (instructies voor ambtenaren)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zenzi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.62. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now