Summary
Samenvatting kennistoets Agogiek blok 4
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van alle toetsstof van de kennistoets Agogiek blok 4.
[Show more]
Seller
Follow
rosalydegraaf
Content preview
Samenvatting AgogiekHoofdstuk 1
Definitie presentie = ‘Een praktijk waarbij de zorggever zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt, zo
leert zien wat er bij de ander op het spel staat – van verlangens tot angst – en die in aansluiting daarbij gaat
begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen worden en wie hij/zij daarbij voor de ander
kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan. Een manier van doen, die slecht verwezenlijkt kan
worden met gevoel voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw.’
Wat in de definitie opvalt is dat je niet start vanuit je eigen interesses, maar met de aandachtige en toegewijde
betrekking op de ander.
In de betrekking kan je als zorggever begrijpen waar je moet zijn met je zorg. Dit bestaat uit interesses, wat
voor hem van betekenis is, enz.
- ''wat er voor de ander op het spel staat'' - als je hierop zicht hebt, kun je gaan begrijpen wat er in
iemands leven past en wat bijdraagt aan zijn of haar welbevinden.
- Hierbij belangrijk dat je waarneming niet al te veel beperkt wordt door bijvoorbeeld een verplichte
methodiek.
Aan het einde van de definitie wordt gezegd dat presentie niet alleen draait om het ‘in relatie staan’, maar ook
om doen wat eraan gedaan kan worden. Niet MOET. - het gaat erom dat je zorg passend is in het leven van de
ander en voor hem of haar zinvol is.
Kwaliteiten die je voor presentie nodig hebt:
- Het gevoel voor subtiliteit
- Vakmanschap
- Praktische wijsheid
- Liefdevolle trouw
Paragraaf 1.2 Presentie gaat over goede zorg
Wat is goede zorg en wat doet een goede hulpverlener eigenlijk?
Uit onderzoek weten we dat professionals die worden gewaardeerd door cliënten zich vaak niet strikt doen
wat er in de boeken staat of in de opleiding wordt geleerd.
- ‘Een goede zorgverlener is iemand die jou kent, voor wie je geen nummer bent, die je geregeld ziet,
die je aan de mouw kunt trekken.’
- Iemand die concreet tijd en aandacht voor je heeft, zich op je betrekt en zich jouw lot aantrekt, die
iets begrijpt van je leven en je sores en die het goede voor jou wil
Wat is 'zorg’ precies? = iets wat uit zichzelf zou vergaan, voort laten bestaan.
Tronto omschrijft zorg als volgt: ''... een specifieke activiteit die alles omvat wat wij doen om onze 'wereld’ zo
in stand te houden, te continueren en te herstellen dat we daarin zo goed mogelijk kunnen leven. Die wereld
omvat onze lichamen, ons persoon zijn en deze omgeving die we trachten samen te weven tot een complex,
het leven ondersteunend web.’
Wat concreter gezegd: in je huis zorg je bijvoorbeeld voor je planten en huisdieren, meubels en kleding.
Zonder jouw zorg blijft er niks van over. Dat wil je niet, want het heeft waarde voor je. Zonder jouw zorg zullen
je kinderen het niet redden. Zorg geven is dus niet iets wat alleen door professionals wordt gedaan, maar een
basisactiviteit van het leven.
,Ook professionele zorg draait om het in stand houden van iets wat zonder die zorg zou vergaan. Als de zorg
voor gehandicapten, ouderen, enzovoorts er niet zou zijn, zouden deze mensen het niet redden.
Goede zorg is zorg die dicht bij de leefwereld van mensen komt en daar dichtbij blijft; die afgestemd is op hun
behoeften, verlangen en appel; die professioneel, vakkundig, competent en met liefde wordt gegeven.
- We kunnen pas spreken van goede zorg als de zorgontvanger dit bevestigt.
Taal
Bij deze manier van denken hoort een bepaalde taal. Zo spreekt de presentiebenadering bijvoorbeeld van
aansluiten, afstemmen, relationeel werken, finaliseren en bekommernis. Dit zijn begrippen om uit te kunnen
leggen hoe we tegen zorg aankijken en wat we daarin belangrijk vinden.
Waar komt presentie vandaan?
Presentie bestond al in de praktijk voordat het zo genoemd werd. Goede professionals deden en doen het al.
Pas na onderzoek ging deze manier de 'presentiebenadering’ heten en konden anderen het ook leren.
Naast dat het uit de praktijk komt, heeft ze daarnaast wortels in de academische tradities. Met name in de
wijsbegeerte, de theologie en de zorgethiek. Ook in theoretische zin is de presentie dus niet nieuw, maar
ontwikkeld met behulp van gangbare en gerenommeerde stromingen.
Presentie maakt deel uit van een bredere beweging. Zo hebben bijvoorbeeld kwartiermaken in het sociaal
werk, belevingsgerichte zorg in de verpleegkunde en rehabilitatie en herstel in de psychiatrie een gelijke
zoekrichting, al leggen ze andere accenten.
Waar is presentie aan te herkennen?
Het is niet makkelijk te zien of professionals presentie beoefenen. Het is niet te zien aan losse handelingen.
Het ligt aan wie het is, wat de omstandigheden zijn, enzovoorts.
Om te weten of het om presentie gaat, moet je kijken naar het geheel van een professionele praktijk. Met
'praktijk' bedoelen we hier het samenhangende geheel van drie componenten:
- Een praktijk is allereerst gericht op degene die de zorg ontvangt. Het gaat erom dat die persoon
passende, zinvolle zorg krijgt waar hij baat bij heeft.
- Tegelijk is een professionele praktijk breder dan ‘ik en mijn cliënt'. Het gaat ook over de naasten van
de cliënt: gezin, familie, vrienden. Zij zijn op allerlei manieren bij het leven en de zorg voor de cliënt
betrokken en oefenen daar invloed op uit.
- Daarnaast gebeurt zorg geven in een bredere, organisatorische en politieke context. Daarin zijn er
bepaalde regels, gewoontes en uitgangspunten waar je je als professional naar moet voegen.
Bij presentie kijk je naar het geheel. Hoe wordt de zorg door de ontvanger ervaren?
Presentie beoefenen hoeft niet altijd veel tijd te kosten, het kan ook in korte contacten, in kleine momenten
en in allerlei uiteenlopende manieren van doen.
,1.5.2 Kenmerken van presentie
- je werkt vanuit de relatie.
Zonder het opbouwen van een betekenisvolle relatie, kun je eigenlijk geen goede, passende zorg geven. We
noemen dat 'relationeel werken’ = je probeert de ander echt te leren kennen en je in hem of haar te
verdiepen. Je zoekt de ander op en brengt tijd met hem of haar door. Je deelt wederzijds dingen en bouwt
vertrouwen op. Vanuit wat er op het spel staat voor de ander, leer je wie je voor hem of haar kunt zijn en wat
passende hulp is.
-je kijkt zo open en onbevangen mogelijk naar de ander.
Je bent hierbij heel behoedzaam, zodat je niet vanuit je vak, opleiding, aannames of interpretaties denkt te
weten hoe het zit. Je probeert modellen en diagnoses even opzij te zetten en echt op ontdekkingstocht te
gaan, met de vraag: 'wie zijn deze mensen?’
-je sluit aan bij en stemt af op wat de ander aandraagt en wat hem of haar bezig lijkt te houden.
Wanneer je in een rommelige woning terecht komt, ga je niet meteen opruimen omdat je niet tegen rommel
kunt, maar kijk en luister je eerst naar de ander: wat speelt hier voor haar, wat vindt zij belangrijk? Je wacht
eerst even af en bent terughoudend.
-je past je tempo aan dat van de ander aan.
Je bent niet bezig met zo snel mogelijk ‘je ding doen’ of 'de’ vraag boven water halen. Volg het tempo van je
cliënt.
-je werkt niet uitsluitend op je routine ('Zo doe ik het altijd!’)
Als het maken van afspraken op een kantoor voor je cliënt niet werkt, dan moet je iets anders doen. Een
voorbeeld hiervan is dat je op huisbezoek gaat bij je cliënt.
-je bent niet 'verkokerd’
Je bent niet alleen aanspreekbaar op één type vraag of probleem. Je gaat soms ook buiten de grenzen van je
eigen vakgebied, als dat nodig is.
-je neemt geen afstand van het onverbeterlijke bij de ander.
Het is onvermijdelijk dat mensen soms domme dingen doen, maar dat wil niet zeggen dat je daarom je handen
van hen af moet trekken. Soms zijn we geneigd te denken dat mensen die telkens in de problemen komen niet
willen en dat ze het aan zichzelf te wijten hebben. Maar als we ze beter leren kennen, komen er vaak redenen
tevoorschijn achter hun gedrag.
-je verlaat de ander niet.
Juist kwetsbare mensen zijn het meest gebaat bij mensen die bij hen blijven, die trouw zijn. Je laat de mensen
niet los, ook al zijn er veel problemen die niet opgelost kunnen worden. Cliënten hebben iemand nodig die er
voor ze is, die hen en hun problemen kent en die waar het kan ondersteuning biedt.
, Paragraaf 1.6 Voor wie is presentie bedoeld?
Goede zorg is altijd afgestemde zorg = zorg die bij de ontvanger past en waar hij baat bij heeft.
Presentie is in de kern in alle hulp en zorg en is voor iedereen bedoeld. Wel is het zo dat presentie vooral
behulpzaam en nodig is voor mensen die moeilijk te bereiken zijn (zorgvermijders), voor mensen die met
meervoudige en ingewikkelde problemen kampen of mensen die niet makkelijk te begrijpen zijn. Juist bij hen
is voortdurend en geduldig aansluiten belangrijk. Als presentiebeoefenaar kies je voor degenen die het meest
kwetsbaar zijn.
Paragraaf 1.7 Wie doen er aan presentie?
Presentie wordt beoefend door allerlei mensen die zich in brede zin bezighouden met zorg. Daarvan hoeven ze
zich niet altijd bewust te zijn. Voorbeelden presentiebeoefenaars: verpleegkundigen, politiemensen, artsen,
winkelpersoneel, mantelzorgers, stagiars, enzovoorts. Iedereen heeft een bepaalde mate van presentie.
De professionals kunnen in allerlei domeinen en werksoorten actief zijn: van ziekenhuiszorg tot
maatschappelijk werk. In elke werkvorm ziet preventie er anders uit. In elke context moet je opnieuw
uitvinden hoe je die vorm moet geven. De presentie betekent binnen de verpleegkunde wat anders dan
binnen de pedagogiek.
Paragraaf 1.8 Wat levert presentie op?
Uit ervaring en onderzoek weten we dat presentie goede resultaten geeft voor zowel zorgvragers als
zorggevers als organisaties.
Zorgvragers ervaren vaker dat zorgverleners er daadwerkelijk voor hen zijn, ruimte voor hen maken en
belangstelling voor hen hebben. Ze krijgen de hulp en steun die bij hen past. Ook merken ze dat zorgverleners
graag bereikbaar en gemakkelijk aanspreekbaar zijn.
Zorggevers merken dat ze veel minder een productiemachine zijn die op basis van regels, methodieken en
procedures en naar het model van de lopende band een stukje zorg 'levert'. Ze mogen hun vak professioneel
en met betrokkenheid uitvoeren. Niet alleen hun vakgerichte competenties worden gewaardeerd, maar ook
hun praktische wijsheid en normen en waarden tellen mee. Presentie bevordert het plezier in het werken.
De organisatie merkt dat werkers en zorgontvangers tevredener zijn en dat de laatsten vaker baat ervaren van
ontvangen steun en hulp. De afstemming op de zorgvraag verloopt doelmatiger en kent minder missers. Het
werkplezier en motivatie stijgt. Door presentie gaat de hoeveelheid regels, administratieve beslommeringen
en controles omlaag, worden moeilijk bereikbare mensen beter bereikt en raken managers inhoudelijk meer
betrokken bij het uitvoerende werk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosalydegraaf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now