Mijn document omvat de uitgewerkte lesdoelen van het vak 'Medische Kennis: Psycho(patho)logie'. De informatie heb ik verkregen uit de 6 gegeven hoorcolleges in 2024 en het bijbehorende boek.
In dit document vind je een uitgebreide uitleg van: De ontwikkeling van het kind in de prenatale fase, g...
MK: PSYCHO(PATHO)LOGIE
Bijeenkomst 1: De vroegste ontwikkeling van het kind
(prenatale fase, geboorte en babytijd):
Deelgebieden ontwikkelingspsychologie:
Fysieke/motorische ontwikkeling
Ze kijken naar de invloed van het lichaam op ons gedrag. Denk aan de invloed van
de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren en de zintuigen, maar ook aan de
behoefte aan eten, drinken en slaap.
Onderzoek richt zich bijvoorbeeld op de effecten van ondervoeding op het
groeitempo en de motoriek van kinderen, of op het seksuele rijpingsproces tijdens de
adolescentie.
Cognitieve ontwikkeling (Piaget)
Zij proberen te begrijpen hoe groei en verandering in intellectuele vermogens ons
gedrag beïnvloedt. Cognitieve ontwikkelingspsychologen houden zich bezig met
denken, leren, geheugen, probleemoplossing en intelligentie.
Ze onderzoeken bijvoorbeeld hoe intellectuele vermogens in de loop van de
kindertijd veranderen. Of ze proberen te achterhalen in hoeverre er culturele
verschillen bestaan in hoe leerlingen hun successen en mislukkingen op school
verklaren. Zij kunnen ook geïnteresseerd zijn in de manier waarop iemand die in de
kindertijd een trauma heeft ervaren, zich dit later in het leven herinnert.
Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling (Vygotsky en Erikson)
Sociaal-emotionele ontwikkeling:
Hierbij gaat het om de manier waarop de interacties van mensen en hun sociale
relatief in de loop van hun leven groeien, veranderen en stabiel blijven. Ook gaat het
om de manier waarop zij in toenemende mate hun emoties bewust ervaren en greep
krijgen op hun emoties. Ze kijken bijvoorbeeld naar het uitgaansgedrag van
adolescenten of naar de effecten van een klasstructuur op het emotionele
welbevinden van schoolgaande kinderen.
Persoonlijkheidsontwikkeling:
Hierbij wordt gekeken naar de stabiliteit en
verandering in de karaktereigenschappen
die het ene individu van het andere
onderscheiden. Een
ontwikkelingspsycholoog die geïnteresseerd
is in de persoonlijkheidsontwikkeling kan
,zich afvragen of een mens tijdens zijn leven stabiele, duurzame karaktertrekken
bezit.
Begrippen die goed zijn om te kennen:
Continue verandering: dit is verandering die geleidelijk gaat. Denk hierbij aan
groeien, langer worden.
Discontinue verandering: dit is verandering die zich in aparte stappen of
stadia voltrekt. Denk hierbij aan beheersing van de blaas.
Nature-nurture debat: wat vormt ons vanuit de genen (nature) en wat is het
belang van de omgeving (nurture).
Kritieke periode: specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde
gebeurtenis de grootste (en zelfs onomkeerbare) gevolgen heeft. Denk aan
een zwangere vrouw die een bepaalde ziekte krijgt, in een bepaalde week van
de zwangerschap kan dit het meeste effect hebben op het kind. Dit noem je
dan een kritieke periode.
Gevoelige periode: een bepaalde periode in de ontwikkeling waarin mensen
extra gevoelig zijn voor bepaalde gebeurtenissen, dit is niet per definitie
onomkeerbaar. Denk hierbij aan hechting en taal.
Plasticiteit: dit is het vermogen bij de mens om in de hersenen nieuwe
structuren en verbindingen te doen ontstaan, ook wel flexibiliteit. Denk hierbij
aan kindje met een hartoperatie, dit herstelt hier sneller van dan iemand van
een oudere leeftijd.
1. Voor de prenatale fase de belangrijkste bedreigingen voor de
ontwikkeling van het kind uitleggen;
In de prenatale fase groeit een ongeboren mens uit tot een ongeboren mens dat rijp
is om geboren te worden.
Tijdens de zwangerschap zijn er factoren die van invloed kunnen zijn op het
ongeboren kind. Denk hierbij aan stress, dit kan zorgen voor:
- Verhoogde hartslag van de baby
- Een baby die stressgevoeliger zijn of stress opzoeken.
, - Een kind met hartproblemen, diabetes en mentale problemen
Kan een baby al leren voordat het geboren is?
Ja dit kan, ze hebben namelijk een geheugen. Denk aan als een moeder een liedje
blijft herhalen, als ze dan na een aantal weken een ander liedje gaat zingen dan
reageren ze hier anders op. Dit is het bewijs dat er al een soort geheugen is
ontstaan, ze gaan al dingen herkennen. Dit is dan bij 32 weken.
Hierbij kijken we naar het begrip leren in de zin van: stimuli lokken reactie uit (zoals
muziek).
In de ‘baarmoeder tijd’ zijn de teratogene effecten erg belangrijk. Teratogene
effecten zijn effecten die de groei van de baby verstoord in de buik. Denk hierbij aan:
- Voedingspatroon van de moeder (denk aan ondervoeding, gezonde voeding,
afwisselende maaltijden)
- Leeftijd van de moeder (hoe ouder je wordt, hoe meer complicaties er kunnen
voorkomen. Een tienermoeder heeft ook veel risico voor complicaties omdat
het lichaam dan nog niet klaar is voor zwangerschap).
- Gezondheid van de moeder (bijv. kinderziekten, psychiatrische ziekten)
- Drugs/medicijngebruik
- Alcohol, cafeïne, tabak
- Maar denk ook aan: de invloed van vaders
2. De belangrijkste complicaties uitleggen die kunnen optreden tijdens de
geboorte en uitleggen welke gevolgen dit kan hebben voor de
ontwikkeling van het kind;
Een zwangerschap van 40 weken is een voldragen zwangerschap.
Een baby die:
- Te vroeg geboren is, dit noem je prematuur. Dit is bij minder dan 38 weken
geboren worden. Hierbij zijn ze wel goed levensvatbaar
- Te licht is, hierbij weegt de baby minder dan 2500 gram.
- Te laat geboren is, dit noem je postmatuur. Dit is als de baby twee weken na
de uitgerekende datum nog in de buik is.
- Zeer laag is, dit is bij minder dan 1250 gram en/of minder dan 30 weken in de
baarmoeder.
Cognitieve/psychische problemen bij een baby die te vroeg/ te licht geboren is:
Doordat nog niet alles volgroeid is krijg je dat er meer energie gaat naar lichamelijke
overleving en daardoor minder naar de prikkelverwerking/ cognitieve ontwikkeling.
Dit kan als mogelijke gevolgen hebben:
- Leerproblemen
- Aandachtsproblemen
- Lager IQ
- Gedragsproblemen
- Fysieke coördinatie
Vergeet niet dat de vroeggeboorte het stukje nature hierbij brengt, maar dat het
stukje nurture ook een rol speelt. Hierbij is een voorbeeld een stressvolle omgeving,
dit kan ervoor zorgen dat een kind bijvoorbeeld meer gedragsproblemen ervaart.
, Na de bevalling is er bij de meeste moeders sprake van een roze wolk. Maar bij
sommige moeders is er sprake van baby blues. Het is dus belangrijk om alert te
blijven op hoe de moeder van de baby zich ontwikkelt in de eerste weken/maanden,
1 op de 10 vrouwen heeft namelijk na een bevalling last van een postnatale
depressie. Het is van belang om hier vroeg bij te zijn door de hechting. Het is
namelijk zo dat als een moeder in een depressie zit dat dit van invloed is op de
hechting met de baby, het is dan niet zoals dat het hoort te zijn.
Als je kijkt naar wat een kindje al allemaal kan net na de geboorte is dat best wel
wonderlijk. Zo heeft het kindje namelijk:
- Reflexen: zuigreflex, slikreflex, knipperen, zoekreflex
- Zintuigen: reuk, tast, zicht, gehoor, smaak
- Leren – bijvoorbeeld het herkennen van de moeder
- Sociale vaardigheden – sommige jonge baby’s kunnen al expressies imiteren
3. Voor de levensfase: “babytijd”, de motorische, cognitieve, sociale en
persoonlijkheidsontwikkeling van het gezonde kind omschrijven;
Motorische ontwikkeling:
In de babytijd gaat de motorische ontwikkeling het snelste.
0-3 maanden: In deze tijd leren ze het hoofdje stabiel te houden, zodat de nek
sterk wordt.
3-6 maanden: Hier zie je dat ze steeds meer gaan grijpen en ook steeds
doelgerichter gaan pakken.
5-8 maanden: Hier zie je dat een baby in staat is om te zitten.
8-10 maanden: Hier zie je dat een baby gaat kruipen.
9-15 maanden: Hier zie je dat een baby kan lopen aan de hand
12-24 maanden: Hier zie je dat een baby los kan lopen.
Het kan zijn dat een kindje een beetje voor of een beetje achter loopt op het
gemiddelde van dit proces, dit hoeft niet direct afwijkend te zijn. Wat je namelijk ziet
is dat kindjes het op jonge leeftijd nog goed in kunnen halen. Wel is het van belang
om er alert op te zijn omdat achterstand van motorische ontwikkeling ook een signaal
kan zijn dat er wel iets mis is.
Cognitieve ontwikkeling
Volgens Piaget: actie = kennis.
Piaget deelt de tijd van leven op in verschillende fases. Elke fase staat dan voor iets
waarin ze zich ontwikkelen, waardoor je ziet dat ze op cognitief vlak sterker worden.
De babytijd wordt ook wel de sensomotorische fase genoemd.
Iedereen heeft een schema. Een schema is een manier waarop baby (ieder mens)
kennis en inzicht over object creëert.
Als baby plaatsen we iets in ons schema, dat doen we door het proces wat adaptatie
heet (=aanpassen aan de omgeving, waardoor de kennis ontstaat).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ksteengraver. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.03. You're not tied to anything after your purchase.
