Geef een samenvatting van de inhoud die niet korter mag zijn dan 1 A4’tje of ongeveer 350 woorden.
In de eerste zeven hoofdstukken wordt de jeugd beschreven van Jacob Willem Katadreuffe (in een
voetnoot op de eerste pagina wijst de auteur erop dat deze merkwaardige naam op zijn Nederlands dient
te worden uitgesproken) tot en met zijn eenentwintigste jaar. Deze tijd wordt later door hem een 'periode
van mislukking' genoemd.
Zijn moeder is Joba Katadreuffe, die op achttienjarige leeftijd verkracht is door haar twintig jaar oudere
werkgever, Arend Barend Dreverhaven. Ze raakt in verwachting en neemt ontslag. Zij heeft een ijzeren
gestel, maar door de bevalling met de keizersnede is ze erg verzwakt. Dreverhaven is een gevreesde,
genadeloze deurwaarder, die bekend staat als 'het zwaard zonder genade voor iedere schuldenaar die
hem in handen viel'. Tot zes keer toe vraagt hij Joba ten huwelijk, maar ze weigert koppig. Ook de
postwissels die hij opstuurt, neemt ze niet aan ('De twaalfde keer schreef ze er dwars overheen: Wordt
altijd geweigerd.') (Ook een later huwelijksaanzoek, van de schipper Harm Knol Hein, wijst ze af.) Ze
vergeeft het zichzelf niet dat ze voor Dreverhaven is bezweken, 'ze had een sterke wil' en wil op eigen
kracht verder in het leven.
Jacob Katadreuffe groeit op in armoedige omstandigheden. Zijn moeder verdient wat geld met de
borduurkunst, dat opvalt door origineel kleurgebruik en moderne patronen, en met schoonmaken.
Bovendien verhuurt ze een kamer aan de communist Jan Maan, die bevriend raakt met moeder en zoon.
Na de lagere school mag Katadreuffe geen vak leren: Joba vindt dat hij zichzelf maar door de wereld moet
slaan, 'zij had ook gemoeten'. Na vele baantjes te hebben gehad, raakt hij op zijn achttiende werkloos. Hij
schaft boeken aan om zichzelf wat te leren, onder andere een incompleet Duits lexicon. Op zijn
eenentwintigste neemt hij om hogerop te komen een sigarenwinkeltje in Den Haag over. Hij leent
daarvoor tegen woekerrente geld bij een duister bankje. Als hij zijn schulden niet meer kan betalen, wordt
hij failliet verklaard. In verband hiermee bezoekt hij het advocatenkantoor van Mr. Stroomkoning. Hij ziet
de vijf koperen naamborden die naast de deur schitteren in de zon. 'Toen stond er iets in hem op.'
Katadreuffe beseft dat de jaren van mislukking voorbij zijn. Hij wil dat zijn naam ook op zo'n 'zon' komt te
staan.
Op het kantoor ziet hij voor het eerst zijn vader, die veel zaken voor Stroomkoning doet. Hoewel hij het
een 'kerel als een beest' vindt, is hij onder de indruk van zijn imposante verschijning. De curator De
Gankelaar vindt Katadreuffe een opmerkelijk iemand en besluit hem te helpen: hij bezorgt hem een
baantje als typist en bediende op het advocatenkantoor. Katadreuffe komt er achter dat zijn eigen vader
achter zijn faillissement zit.
In de volgende vijf hoofdstukken wordt zijn eerste kantoorjaar beschreven. Hij woont op een kamer bij
Graanoogst, conciërge bij Stroomkoning, boven het advocatenkantoor. Katadreuffe is leergierig en werkt
keihard. Op kantoor hoort hij verhalen over zijn meedogenloze vader, die door de armste buurten trekt
om mensen wegens achterstallige huurschulden op straat te zetten. Bureauchef Rentenstein vertelt hem
een huzarenstukje van Dreverhaven: om beslag te leggen op een schip sprong hij hartje winter in het
ijskoude zeewater. Katadreuffe is door deze verhalen jaloers en trots op zijn vader.
Langzamerhand krijgt hij het verlangen 'die man op zij te komen, voorbij te streven.' Hij gaat studeren
voor zijn staatsexamen om zo zijn uiteindelijke doel te bereiken: advocaat worden. Alles moet daarvoor
wijken. 'Katadreuffe zocht liefde, flirt, noch spel.' Hij wijst de toenaderingspogingen van het dienstmeisje
Lieske en de typiste Sibculo bruut af. Zelfs geeft hij niet toe aan zijn gevoelens voor Lorna te George,
Stroomkoning zijn secretaresse, die verliefd op hem is.
, Dan verklaart Dreverhaven voor de tweede keer zijn zoon failliet. Woedend zoekt hij zijn vader op, scheldt
hem uit voor 'ploert' en 'afzetter'. Bijna wordt hij het slachtoffer van zijn eigen drift als Dreverhaven zijn
zoon een mes aanreikt. Katadreuffe weet zich echter te beheersen en stoot het mes met kracht in het
tafelblad. Hij heeft een gesprek met Stroomkoning. Deze zorgt ervoor dat de afwikkeling van het
faillissement soepel wordt geregeld.
Dan wil de zoon de vader trotseren, Katadreuffe wil tonen dat hij het tegen zijn vader durft op te nemen.
Hij leent tweeduizend gulden van hem voor privé-lessen en laat in het contract opnemen dat de schuld
ieder moment opvorderbaar is. Kort voordat Katadreuffe met goed gevolg het staatsexamen aflegt, vraagt
zijn vader voor de derde keer zijn faillissement aan. Het verzoek wordt door de rechtbank afgewezen.
Weer heeft hij een gesprek met zijn vader en opnieuw houdt die hem een mes voor. Katadreuffe behoudt
zijn kalmte en vertrekt waardig.
Omdat hij voor zijn examen is geslaagd, wordt er op kantoor een feestje gehouden. Lorna te George gaat
eerder weg en Katadreuffe laat haar uit. Als ze even tegenover elkaar staan, voelt hij dat dit het
machtigste moment van zijn leven is. Hij laat het voorbijgaan. De volgende dag meldt zij zich ziek en
neemt ze, ondanks verzet van Stroomkoning, ontslag. Jacob voelt zich ellendig en krijgt een
maagbloeding. Dan schudt hij de zorgen van zich af, hij besluit dat hij geen man is voor een huwelijk.
Hij begint in Den Haag aan de rechtenstudie. Intussen gaat het met de gezondheid van zijn moeder steeds
slechter. Na vijfentwintig jaar bezoekt Dreverhaven haar en doet haar weer een huwelijksaanzoek.
Opnieuw wijst ze het af. Ze vraagt hem waarom hij zijn zoon steeds dwarszit. Zijn antwoord is
veelzeggend: 'Ik zal hem wurgen, ik wurg hem voor negen tienden, en dat ene tiende dat ik hem laat, dat
kleine beetje asem zal hem groot maken, hij zal groot worden, hij zal, bij God, groot worden!' Ook met
Dreverhaven gaat het bergafwaarts. Zijn zaken gaan niet meer zo goed (crisistijd!) en hij voelt zich
rusteloos en gedesillusioneerd.
Vlak voor zijn doctoraal examen ontmoet Katadreuffe Lorna te George in een park. Ze is inmiddels
getrouwd en heeft een kind. Hij zegt haar nooit met een ander te zullen trouwen en een lafaard te zijn.
Als hij zijn moeder over hun vroegere 'verhouding' inlicht, geeft zij een bondige conclusie: 'Zo, dan ben je
een grote ezel geweest.'
Nog eenmaal probeert de vader zijn zoon te 'wurgen': hij probeert te voorkomen dat hij als advocaat
wordt beëdigd. De bezwaren tegen zijn toelating tot de balie worden echter ongeldig verklaard. Aan de
gevel van het kantoor ziet hij vier 'zonnen'. Hij leest: 'Mr. J.W. Katadreuffe, advocaat en procureur.'
Die avond gaat Katadreuffe voor een laatste afrekening naar zijn vader. Die reageert echter anders dan hij
verwacht had. Jacob wordt woedend als zijn vader hem een hand wil geven en zegt hem niet te hebben
tegengewerkt, maar juist te hebben meegewerkt aan zijn carrière. Zijn tegenwerking heeft Jacob immers
alleen maar gestimuleerd? Verward gaat hij naar huis. Daar komt hij tot het inzicht dat zijn ambitie hem
noodlottig is geworden, dat hij als mens heeft gefaald zowel tegenover zichzelf, als tegenover vier andere
mensen: Maan, Te George, zijn moeder en zijn vader.
Hoofdstuk 3 De verdieping
§ 3.1a Tijd (§ 4.1 uit Literatuur zonder grenzen VWO)
In welke tijd speelt het verhaal zich af? Hoeveel tijd verloopt er ongeveer? Chronologische
vertelvolgorde? Zitten er veel flashbacks in het verhaal?
Het verhaal is chronologisch en begint ab ovo. Er is 1 uitzondering en dat is het 7e hoofdstuk. Dit begint
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ranibadloe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.