Historische context verlichtingsideeen en democratische revoluties, 1650-1848; vwo-editie
Een samenvatting van historische context Verlichting, geschikt voor HAVO & VWO. Ik heb de samenvatting gemaakt vanuit mijn lesboeken & de filmpjes van Jortgeschiedenis. Alles komt erin aanbod, wat een mooie basis is voor je leerproces.
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
16e en 17e eeuw: Wetenschappelijke Revolutie
Op een systematische manier kennis verweven d.m.v. empirisme (Nieuwe kennis door
waarneming en ervaring) en rationalisme (Nieuwe kennis door gebruik van de rede).
Belangrijkste gevolgen:
- Ontdekking van natuurwetten.
- Ontstaan van vooruitgangsgedachte.
17e en 18e eeuw: Verlichting
Stroming van geleerden die meende dat alles met behulp van het verstand kon worden
verklaard. Dat zou bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving.
Verlichting zorgde voor grote veranderingen in het denken over de samenleving.
Samenleving gebaseerd op erfelijke rechten en plichten of religieuze ideeën (traditie en
bijgeloof). Samenleving gebaseerd op rede.
Gematigde en radicale Verlichting
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
Verlichte denkers dachten na over:
Politiek:
- Soevereiniteit
- Relatie tussen vorst en onderdaan
- Relatie tussen staat en burger
- Vrijheid en gelijkheid
Religie:
- Invloed van God op het dagelijks leven
- Scheiding van de kerk en staat
- Religieuze tolerantie
Twee stromingen onder de verlichte denkers:
- Gematigd: In de samenleving moet een balans gezocht worden tussen de oude en
de nieuwe (verlichte) ideeën.
, - Radicaal: Grote verandering: Democratie, gelijkheid en vrijheid van meningsuiting
moeten de basis van de samenleving vormen.
Immanuel Kant over Verlichting:
- Sapere Aude! (Durf je verstand te gebruiken!)
- De meeste mensen zijn niet gewend om hun verstand te gebruiken. Dit komt door
luiheid of lafheid.
- Het volk kan slechts langzaam verlicht worden.
- Te veel nadruk op rationalisme door radicalen is niet goed.
De invloed van God
Onderzoeksvraag: Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale
samenleving, 1650-1789?
Invloed van God op het dagelijks leven?
Traditionele idee:
- God heeft de wereld geschapen.
- Hij staat buiten de wereld en heeft alle invloed op het dagelijks leven.
Baruch de Spinoza
Radicale idee:
- God is de schepping. Alles wat bestaat is een verschijning van God.
- God is dus geen buitenstaander die ingrijpt in het dagelijks leven.
- Alles verloopt in de schepping volgens natuurwetten. Wonderen bestaan dus niet.
Zelfs in de ‘tolerantie’ was er in de Republiek veel kritiek op de ideeën van Spinoza, met
name van strenge calvinisten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maritvanekris. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
