Summary
samenvatting reader ruimtelijke ordening blok C
- Course
- Institution
samenvatting van gehele reader ruimtelijke ordening blok C
[Show more]
Seller
Followroosgarritsen
Reviews received
Content preview
Samenvatting reader mobiliteit werkcollegesVoorbereiding te bestuderen literatuur mobiliteit C1 werkcollege
Basis Ruimtelijke ordening en externe veiligheid: basisboek IV H27 &11.4
Hoofdstuk 11.4 meten van fysieke veiligheid
Bij fysieke veiligheid gaat het om dreigingen of risico’s van zeer uiteenlopende zaken die
onder meer samenhangen met technologische ontwikkelingen, industriële activiteiten en
klimaatveranderingen. Maar ook met de manier waarop wij onze leefomgeving inrichten en
gebruiken. Bij fysieke veiligheid wordt gebruikgemaakt van het begrip veiligheidsrisico (R van
risk). Hieronder wordt de kans aangeduid dat een noodlottige situatie zich voordoet (p, van
probability) vermenigvuldigd met de omvang van de gevolgen daarvan (E, van effects).
Formule: R= pxE. Voor het berekenen van risico’s zijn veel gegevens en kansmodellen nodig,
zeker als we te maken krijgen met ingewikkelde technische installaties.
Meten van gevolgen
Een eerste stap in het meten van gevolgen van fysieke onveiligheid, is het vaststellen van de
meetbaarheid. De keuze voor een meeteenheid is niet waardevrij.
Bepalen van kansen
Door het bijhouden van beschrijvende statistieken kunnen historische datareeksen van
noodlottige gebeurtenissen worden geproduceerd. Dergelijke gegevens komen van pas bij
een eerste inschatting van de kans dat zo’n gebeurtenis opnieuw zal optreden. Voor het
berekenen van veel fysieke veiligheidsrisico’s is dergelijke informatie belangrijk, maar
tegelijkertijd is ze vaak niet of onvolledig aanwezig omdat de noodlottige gebeurtenissen
zich naar verhouding weinig voordoen en omdat men in het verleden mede daardoor geen
statistieken bijhield.
Prioritering van risico’s
Risico’s zijn gedefinieerd als het product van de kans op het optreden van een noodlottige
gebeurtenis maal de gevolgen daarvan. Risicomaten zijn daarom altijd kansvariabelen of
verwachte waarden. Zo wordt bij externe veiligheid onder andere gebruikgemaakt van het
plaatsgebonden risico; dit is de kans dat een denkbeeldig onbeschermde persoon in de
omgeving van een risicobron komt te overlijden en die kans wordt uitgedrukt in de
verwachte waarde van het aantal dodelijke slachtoffers per jaar op die plek.
Grenzen aan de risicobenadering
De klassieke risicobenadering omvat twee fasen. In de analysefase worden zo veel mogelijk
oorzaken en effecten opgespoord en bijbehorende kansen berekend. De analysefase eindigt
met een rangschikking van risico’s. De tweede fase is de risicomanagementfase. Hierin staat
de vraag centraal of risico’s aanvaardbaar zijn aan de hand van vooraf gestelde normen, dan
wel maatregelen genomen moeten worden om het risico te verminderen of over te dragen.
,Hoofdstuk 27 externe veiligheid
Externe veiligheid gaat over bedrijfs- en transportrisico’s voor mensen die met die
bedrijvigheid niet direct iets te maken hebben en zich buiten dat bedrijf of transportroute
bevinden.
Volgens de overheid is het externe veiligheidsbeleid gericht op het beheersen van risico’s
voor de omgeving vanwege:
- Gebruik, opslag en productie van gevaarlijke stoffen door inrichtingen
- Transport van gevaarlijke stoffen via buisleidingen over het water, land of spoor
- Gebruik van luchthavens
Gevaarlijke stoffen zijn stoffen of mengsels van stoffen, die vanwege hun intrinsieke
eigenschappen of omstandigheden waaronder ze voorkomen, een gevaar vormen voor de
mens of het milieu, waardoor schade aan gezondheid of leven kan worden toegebracht.
Extern veiligheidsbeleid kent twee maatstaven voor onveiligheid: plaatsgebonden risico en
groepsrisico.
Plaatsgebonden risico is de kans per jaar dat een persoon die permanent en onbeschermd
zou verblijven in de directe omgeving van een inrichting of transportroute overlijdt als direct
gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen in die inrichting of op die route.
Het groepsrisico is een indicatie van de mogelijke maatschappelijke impact van een ongeval
en is dus niet bedoeld als indicatie voor individueel gevaar op een bepaalde plek. Het
groepsrisico is de kans per jaar dat een groep personen in het invloed gebied van een
inrichting of transportroute komt te overlijden als direct gevolg van een ongewoon voorval
met gevaarlijke stoffen in die inrichting of op die route.
Het invloedsgebied is het gebied rond een risicobron waarbinnen aanwezigen worden
meegeteld bij het bepalen van het groepsrisico.
Risicobenadering in 5 stappen:
1. Risico identificeren: het uitvoeren van een procesveiligheidsanalyse, waarbij het
gehele proces van invoer, gebruik en opslag en transport van gevaarlijke stoffen
wordt geanalyseerd.
2. Risico kwantificeren: je moet de kans op ongevalscenario’s in kaart brengen. Bij
externe veiligheid gaat het om de dodelijke slachtoffers in de omgeving in kaart
brengen. Bij het kwantificeren van risico’s gaat een analist na wat de kans is op
verschillende scenario’s.
3. Risico toetsen: om te bepalen of er sprake is van aanvaardbare risico’s zijn
risiconormen nodig.
4. Risico verminderen: de centrale doelstelling van externe veiligheidsbeleid is het
verminderen van externe risico’s. Verminderen van risico’s kan door brongerichte of
effectgerichte maatregelen. Bij brongerichte maatregelen gaat het om het
verminderen van de kans op het ontstaan van een ongeluk met gevaarlijke stoffen.
Effectgerichte maatregelen zijn ervoor als er toch een ongeval plaatsvindt.
5. Risico handhaven: in principe ligt de handhaving van het externe veiligheidsbeleid bij
de instantie die verantwoordelijk is voor de uitvoering van dat beleid. Dit is
eerstelijnstoezicht en dat berust bij de gemeenten en provincies. Het
, tweedelijnstoezicht houdt voor gemeenten in dat de provincie het eerstelijnstoezicht
van de gemeente weer controleert.
Voorbereiding te bestuderen literatuur mobiliteit C2 werkcollege
Basis Ruimtelijke ordening en veiligheid hoofdstuk 1 & 2 + de WRO in het kort
H1
Ruimtelijke ordening speelt een belangrijke rol in het voorkomen van rampen en het
beperken van de gevolgen. Via ruimtelijk beleid kan ervoor worden gezorgd dat
risicogebieden (zoals nabij gevaarlijke industriële installaties) niet intensief worden
bebouwd, waardoor minder mensen aan deze gevaren worden blootgesteld. Daarnaast
kunnen ruimtelijke maatregelen bijdragen aan het verkleinen van de kans op een calamiteit.
Door activiteiten met gevaarlijke stoffen in woongebieden uit te sluiten kan de industriële
dreiging bijvoorbeeld worden verminderd.
Een veelgebruikte definitie van het begrip ruimtelijke ordening is de definitie van de
Commissie van Veen: ‘De ruimtelijke ordening is het zoeken naar en tot stand brengen van
de best denkbare wederkerige aanpassing van ruimte en samenleving, zulks ter wille van de
samenleving’.
Allereerst wordt ruimtelijke ordening geschetst als een zoekproces. Het zoeken naar en
presenteren van gewenste en kansrijke toekomstige ontwikkelingen. Toekomstverkenningen
of scenario’s spelen hierbij een belangrijke rol. Ze kunnen van dienst zijn bij het signaleren
van problemen, kunnen het perspectief verruimen door nieuwe ideeën aan te dragen of
kunnen bijdragen aan een wederzijds leerproces.
Ten tweede is ruimtelijke ordening volgens deze definitie niet alleen gericht
op het in kaart brengen van mogelijke ruimtelijke ontwikkelingen, ‘het zoeken naar’, maar
ook gericht op het uitvoeren daarvan ‘het tot stand brengen van’. Ruimtelijke ordening richt
zich ook op de daadwerkelijke interventie in het gebruik van de ruimte. Ruimtelijke ordening
is hiermee ook uitvoeringsgericht.
Ten derde komt uit de definitie van de Commissie van Veen het publieke doel van ruimtelijke
ordening nadrukkelijk naar voren. Opvattingen over het huidige en toekomstige
ruimtegebruik zijn immers altijd gebaseerd op opvattingen over de aanpak van bredere
maatschappelijke opgaven.
Ten vierde komt in de definitie van de Commissie van Veen een normatief
doel van de ruimtelijke ordening naar voren, namelijk het zoeken naar en tot stand brengen
van de best denkbare wederkerige aanpassing van ruimte en samenleving, zulks ter wille van
de samenleving. Daar waar eerder het publieke belang van de ruimtelijke ordening al is
benadrukt, is dit publieke belang in de praktijk echter niet eenvoudig te bepalen. Niet
iedereen heeft namelijk dezelfde opvattingen over wat het gemeenschappelijke belang is.
, Zoals hierboven beschreven staat is een belangrijke taak van de ruimtelijke ordening om de
inrichting en ontwikkeling van de leefomgeving te beïnvloeden om daarmee deze
leefomgeving beter af te stemmen op de wensen van de samenleving.
In de ruimtelijke ordening staat echter niet alleen de ruimtelijke ontwikkeling centraal, maar
is er ook bijzondere aandacht voor het planningsproces en voor de organisatie van
besluitvorming en uitvoering. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om vragen over de manier
waarop activiteiten van planning worden uitgevoerd binnen de dynamische wet- en
regelgeving, welke actoren wanneer worden betrokken en wat de rollen en
verantwoordelijken zijn van deze actoren.
Een goede ruimtelijke ordening wordt verkregen door het coördineren van de verschillende
belangen tot een harmonisch geheel dat een grotere waarde vertegenwoordigt dan het
dienen van de belangen afzonderlijk’
In de internationale literatuur over disaster management worden activiteiten gericht op
risicobeheersing grofweg verdeeld in vier categorieën: mitigatie: het beperken van de
effecten van een mogelijke ramp, preparatie: de voorbereiding van de respons op een ramp,
de respons zelf en de herstelfase na een ramp.
Mitigatie richt zich op het voorkomen van de mogelijke effecten van een ramp wanneer er
nog geen sprake is van een acute dreiging. In het Nederlandse beleid wordt hierbij een
onderscheid gemaakt in activiteiten die gericht zijn op het voorkomen van onveilige situaties
(pro-actie) en in activiteiten gericht op het beperken van mogelijke gevolgen van een
incident. Deze gevolgbeperking wordt aangeduid als preventie.
De activiteiten en maatregelen voorafgaand aan een ramp om de bestrijding
van een ramp effectief te laten verlopen worden aangeduid als preparatie.
In vergelijking met pro-actie en preventie zijn preparatie-activiteiten vooral organisatorisch
van aard en gericht op de toekomstige bestrijding van een ramp. Voorbeelden van
preparatieve maatregelen zijn het opstellen van een regionaal crisisplan, het opleiden,
trainen en oefenen van hulpdiensten of het op orde brengen van de informatiehuishouding
om daarmee de informatie-uitwisseling tijdens een incident te bevorderen.
Pro-actie, preventie en preparatie kunnen hiermee worden aangeduid als activiteiten die
plaats vinden voorafgaand aan een ramp. Activiteiten gericht op de bestrijding van de ramp
zelf worden aangeduid als repressie. Repressie omvat alle activiteiten gericht op de
bestrijding van een incident direct voorafgaand aan een incident (zoals het alarmeren of
evacueren van de bevolking) en tijdens het incident gericht op het beperken van slachtoffers
en schade.
Herstel tenslotte (in het Engels recovery) heeft betrekking op die activiteiten die gericht zijn
op het terugkeren naar een normale situatie.
Activiteiten van ruimtelijke ordening richten zich vanuit het perspectief van de
veiligheidsketen niet zozeer op de bestrijding van een ramp of de organisatorische
voorbereiding hierop, maar vooral op pro-actie en preventie en op de wederopbouw van
een gebied na een ramp. Aangezien wederopbouw na een ramp gelukkig in relatie tot pro-
actie en preventie in praktijk relatief beperkt voor komt richt dit boek zich vooral op de pro-
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosgarritsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now