Summary
Samenvatting Inleiding Filosofie 1
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Inleiding Filosofie 1
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: rafaellawaasdorp • 1 year ago
By: emmanueldevooght • 3 year ago
Seller
Follow
culturalfeather
Reviews received
Content preview
Filosofie is die instantie die vraagt naar het waarom, naar de redenen of de rationaliteit van ordeningen enonderscheidingen die arbitrair (willekeurig) zijn omdat ze ook anders hadden kunnen zijn.
Filosofie is een systematische manier van denken die zich laat omschrijven als het onderzoeken van
vooronderstellingen die ten grondslag liggen aan de vragen die in het dagelijks leven, in de cultuur en in de
wetenschappen worden gesteld; ofwel een reflectie op het denken.
Socrates:
‘deugd gelijk aan inzicht’
o de ware maatstaaf van het handelen ligt in een rationeel gefundeerd inzicht in de waarheid.
Logos is niet langer een machtsmiddel, maar de plaats waar inzicht, waarheid en deugd tot stand
komen.
o Elkaars ongereflecteerde opvattingen kritisch te onderzoeken en Aldus elk ‘schijnweten’ te
ontmaskeren
o Ironie
Rede rede-nering
o Monoloog van de sofisten vs. dialoog als model voor het verwerven van inzichten.
Plato:
Eerste werkelijke systematische filosoof;
Leerling Socrates;
Ethische problem vraag naar morele opvoeding;
Wat is ‘ware kennis’?
o Kennis/wetenschap bestaat in het vatten van het algemene en abstracte ( alleen in
concrete dingen, niet waarneembaar);
De ware werkelijkheid is begrippelijk en eigenlijk elders te vinden dan in het puur zintuiglijke;
Kennis vereist stabiliteit en objectiviteit;
o Het object van kennis moet onveranderlijk zijn.
Tegen het relativisme, sofisten onstabiel;
Is rationalist kennis kunnen we verwerven via de rede, dus door na te denken, en niet via de
lichamelijke zintuiglijke waarneming. Denken is niet lichamelijk. Dualisme: scheiding lichaam en ziel.
Het waarnemen behoort tot het lichaam, het denken tot de ziel.
o ‘Horen’ en ‘zien’ als belangrijkste waarnemingen.
Een gefundeerde ware mening is geen kennis
o Funderen veronderstelt wel kennis, maar de gefundeerde ware mening is niet gelijk aan de
kennis zelf.
Kennis inzicht in de ware werkelijkheid is vereist.
o Overstijgt individuele opvattingen.
Metafysica kerndiscipline van de filosofie. Opzoek naar grondprincipes van de werkelijkheid. Vaak
gezocht boven/achter (meta) de ervaarbare werkelijkheid (fysica). Moeilijk te verifiëren aanleiding
blijvende discussies achterhaald/onuitvoerbaar.
Relativisme geen enkele filosofische opvatting kan aanspraak maken op absolute waarheid omdat
elke opvatting enkel kan begrepen worden binnen de eigen tijd en de eigen cultuur, zonder aanspraak
te maken op verdere geldigheid.
Ideeën of vormen;
Objecten van de kennis vs. Objecten van de mening;
o Kennis abstract, universeel, stabiel en enkelvoudig.
o Mening concrete, singuliere, veranderlijk en veelvuldig.
, De ideeën zijn de vaste ijkpunten die ons toelaten de wereld rondom ons te begrijpen. Vandaar dat de
ideeën afzonderlijk moeten bestaan, los van de concrete werkelijkheid. (ideeënwereld);
(1) de ware werkelijkheid overstijgt het subject, omdat ze onafhankelijk is van wie haar inziet. (2) ze
overstijgt het gekende object, omdat de ideeën kennis bieden die onafhankelijk van de waargenomen
dingen geldig is.
Plato onderscheidt:
o De wereld van het worden mening;
o De wereld van het zijn kennis;
o Onoverbrugbare kloof (geen ruimtelijke splitsing).
De concrete wereld is nooit pure flux,
o Een verwarrend samenvallen van tegengestelden en een voortdurende verandering, maar er
is ook een onmiskenbare stabiliteit. een koe verandert, maar blijft ook koe.
De dingen zijn een afschaduwing van de ideeen nabootsing/mimesis;
Participatie de relatie tussen de zintuiglijke wereld en de ideeën.
De ideeën bestaan niet onafhankelijk van elkaar: voor het begrip van een bepaald idee is ook het
begrip van andere ideeën verondersteld kiononia/gemeenschap;
‘Het Goede’ is boven alle ideeën en zelfs boven het zijn verheven.
De idee is niet alleen ideëel, maar ook ideaal. Ze is het volmaakte doel waarnaar elke concrete
verschijningsvorm tendeert en waaraan die verschijningsvorm ook wordt getoetst. In die zin draagt
elke idee (gemeenschap) onmiddellijk ook het Goede in zich. Elke idee is ook één. het Goede met
het Ene gelijkstellen.
Kennis van de ideeën is a priori (voorafgaandelijk aan de ervaring tot stand gekomen) is een
herinnering.
o Niet het resultaat van abstractie uit de zintuiglijke werkelijkheid, maar een autonome
operatie van het denken.
De theorie van de wederherinnering/anamnese:
o Voor de geboorte was de ziel aanwezig in de ideeënwereld dus perfecte kennis.
o Bij incarnatie is die kennis verloren gegaan.
o De ideeën leiden een sluimerend bestaan in onze ziel terug activeren.
o ‘leren sterven’ om zuiverheid te bereiken.
‘Dialectiek’: de dialoog die we met ons zelf of met anderen voeren en die ons dwingt rekenschap af te
leggen van elk bereikt resultaat. Die dialectiek is de hoogste vorm van wetenschap, die ons tot een
gefundeerd inzicht in de waarheid brengt.
Onsterfelijkheid van de ziel
Filosofie datgene wat ons op de ware werkelijkheid richt en ons in het loslaten van de
lichamelijkheid oefent.
Aristoteles:
Belangrijkste leerling Plato.
Belangrijkste vraag: wat is het ‘zijnde’?
o Antwoord: alleen substantie ‘is’ in de primaire zin. Alle andere categorieën (accidenten) ‘zijn’
alleen in afgeleide zin: ze zijn voor hun ‘zijn’ afhankelijk van de substantie.
Als eerste expliciet de bedoeling om een allesomvattend systeem van weten te ontwikkelen;
Werkt als eerste consequent empirisch
o Zijn methode is niet experimenteel
o Benadering is niet kwantitatief
, Dit kan nooit de rijkdom blootleggen van de natuurlijke dingen die allemaal volledig
afgestemd zijn op het specifieke doel dat ze in de natuur volbrengen.
Waarnemen speelt een belangrijke rol, maar levert geen wetenschappelijke kennis op.
o Wijsheid bestaat in een omvattend weten.
Hoe omvattender een wetenschap, des te trefzekerder, of ‘exacter’ ze zal zijn.
Substantie: wat op een blijvende en duurzame manier zelfstandig is en van niets anders afhankelijk is
om te blijven wat het is (kat, hond).
o Staat tegenover toevallige kenmerken/eigenschappen die ‘toe-vallen’ (accidenten) aan de
substantie en die kunnen veranderen zonder die substantie in haar bestaan te raken (een
zwarte of witte kat).
De verhouding substantie-accident onderscheidt zich van die tussen subject-attribuut in de zin dat
accidenten toevallige en attribuut wezenlijke kenmerken zijn (de cirkel die ‘rond’ als attribuut heeft).
Voor subject onderscheiden we drie betekenissen:
o Logische betekenis het onderwerp van een uitspraak (‘Jan is ziek’: ‘Jan’ is subject, ‘ziek’ is
gezegde/predicaat.)
o Kentheoretisch het waarnemende, denkende, bewuste en handelende individu: het object
is het voorwerp van het kennen en het handelen. (‘Ik zie de deur’: ‘ik’ is subject, ‘de deur’ is
object.)
o Metafysische betekenis het dragende fundament van eigenschappen (attributen) die de
wezenskenmerken van dat subject uitdrukken. (‘een pen’: ‘de pen’ is subject, ‘het kunnen
schrijven’ is attribuut.)
o Concentreert zich op het achterhalen van de vorm, de doelgerichtheid en de functie van wat
hij waarneemt.
Ontologie een tak binnen de filosofie waarin het ‘zijn’ van het geheel van dingen wordt behandeld
(zijnsleer, tak van de metafysica).
Vorm en functie zijn onder te verdelen in 10 categorieën:
o Substantie
o Kwaliteit
o Kwantiteit
o Plaats
o Relatie
o Tijd
o Activiteit
o Ondergaan
o Houding
o Aanhebben
Alleen een uitdrukking van de structuur van de werkelijkheid zelf.
Substantie is drager (de tastbare, zintuigelijke dingen), kwaliteit/kwantiteit zijn
eigenschappen.
Wat maakt de tastbare zintuiglijke dingen tot wat ze zijn?
o Onderscheid tussen stof en materie (hylemorfisme)
o Vorm is universele, eenvoudige begrip waaraan de particuliere dingen deelhebben.
Vorm is verantwoordelijk voor de soortelijke bepaling: de specifieke aard die een individuele
substantie gemeen heeft met andere substanties van dezelfde soort. Tevens het beginsel van
kenbaarheid, want tijdloos.
Materie bepaalbare materiaal/principe van bepaalbaarheid: de stof is verantwoordelijk voor
individualiteit (het deze mens zijn).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller culturalfeather. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now