Summary
Samenvatting Arbeidsrecht 1ACF sem van Renaat Hoop Hfdst 1,2,3,5,6,7,8 - B5G043
- Course
- Institution
Samenvatting met notities en overal gelinkt met de slides
[Show more]
Seller
Follow
angeliquehaeke
Content preview
INHOUDSTABEL ARBEIDSRECHTINLEIDING _____________________________________________________________________________________ 3
Wat is sociaal recht ____________________________________________________________________________ 3
ontstaan van arbeidsrecht ______________________________________________________________________ 4
1. JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN __________________________________________________________ 4
1.1 eerste onderscheid: eigen baas of niet? ______________________________________________________ 4
1.2 tweede onderscheid: arbeidsovereenkomst of statuut____________________________________________ 5
2. AAN DE SLAG _______________________________________________________________________________ 6
2.1 starten als zelfstandige ____________________________________________________________________ 6
2.2 werken bij de overheid ____________________________________________________________________ 7
2.3 werken als werknemer_____________________________________________________________________ 7
3 arbeidsovereenkomst _________________________________________________________________________ 10
3.1 het gezagelement ________________________________________________________________________ 10
3.2 soorten arbeidsovereenkomsten ____________________________________________________________ 12
3.3 inhoud van de arbeidsovereenkomst ________________________________________________________ 18
5. Uitvoering van de arbeidsovereenkomst _________________________________________________________ 20
5.1 Verplichtingen van de partijen _______________________________________________________________ 20
5.2 Aansprakelijkheid van de partijen _____________________________________________________________ 23
6. SCHORSING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST __________________________________________________ 23
6.1 overmacht ______________________________________________________________________________ 23
6.2 staking _________________________________________________________________________________ 24
6.3 onvolledige arbeidsdag ___________________________________________________________________ 24
6.4 jaarlijkse vakantie ________________________________________________________________________ 25
6.5 moederschap ____________________________________________________________________________ 27
6.6 zetelen in arbeidsgerechten _______________________________________________________________ 29
6.7 vormingsverlof ___________________________________________________________________________ 29
6.8 politiek verlof ___________________________________________________________________________ 29
6.9 voorlopige hechtenis _______________________________________________________________________ 30
6.10 kort verzuim ____________________________________________________________________________ 30
6.11 geboorteverlof __________________________________________________________________________ 34
6.12 adoptieverlof ___________________________________________________________________________ 35
6.13 pleegzorg- en pleegouderverlof ___________________________________________________________ 36
6.14 verlof om dwingende redenen ___________________________________________________________ 37
6.15 zorgverlof ______________________________________________________________________________ 37
6.16 arbeidsongeschiktheid ____________________________________________________________________ 38
6.17 loopbaanonderbreking, tijdskrediet en thematische verloven ___________________________________ 39
6.18 tijdelijke werkloosheid ___________________________________________________________________ 41
6.19 conventionele schorsing _________________________________________________________________ 42
1
,8. BEËINDIGING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST ________________________________________________ 42
8.1 wederzijdse toestemming _________________________________________________________________ 42
8.2 ontbindend beding ______________________________________________________________________ 43
8.3 overmacht ______________________________________________________________________________ 44
8.4 overlijden _______________________________________________________________________________ 44
8.5 verstrijken van de termijn of voltooiing werk ______________________________________________ 45
8.6 opzegging _______________________________________________________________________________ 45
8.7 ontslag om dringende redenen ___________________________________________________________ 55
8.9 beëindiging en arbeidsongeschiktheid _______________________________________________________ 56
8.9 arbeidsongeschiktheid en opzeggingstermijn ________________________________________________ 57
8.10 ontslagmotivering _______________________________________________________________________ 57
8.11 ontslagbescherming ______________________________________________________________________ 58
8.12 verplichte documenten __________________________________________________________________ 58
7. ARBEIDSREGLEMENTERING ___________________________________________________________________ 59
7.2 loon ___________________________________________________________________________________ 60
2
, ARBEIDSRECHT
INLEIDING (POWERPOINT INLEIDING – JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN 26 SLIDES)
WAT IS SOCIAAL RECHT? (JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 10,11)
• Sociaal recht
❖ Arbeidsrecht
❖ Socialezekerheidsrecht
ARBEIDSRECHT (JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 12)
• Privaatrecht
• Verhouding tussen burgers onderling, met name arbeidsverhouding tussen
❖ Werknemer <-> werkgever = individueel arbeidsrecht
❖ Werknemers en werkgever (s) = collectief arbeidsrecht
❖ Contractsvrijheid: je bent vrij om al dan niet te contracteren; vrij om te beslissen over de
inhoud
→ wil van beide partijen
• Dwingend recht
❖ beschermt de zwakkere partij
❖ je mag er niet van afwijken
→ onderhandelingsmarge is beperkt
• Collectief arbeidsrecht
❖ ook al heb je niet mee aan tafel gezeten, zal je rekening moeten houden met collectieve
arbeidsovereenkomst
→ Welke wijze en in welke mate de werknemers als groep in overleg kunnen treden
met de werkgever en zelfs inspraak kunnen krijgen in bedrijfsorganisatie.
• Jonge rechtstak
❖ vroeger beheerd door regels van burgerlijk recht
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT (JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 13)
• Publiekrecht
• Verhouding tussen burger en overheid
❖ rechten op sociale zekerheid (cf. art. 23 GW.: sociale grondrechten) die burger kan
inroepen/opeisen tegenover de overheid (cf. verzorgingsstaat) ingeval van “sociale
risico’s”.
→ Overheid heeft dominante positie en kan eenzijdig haar wil opleggen
→ Overheid heeft geen privébelang maar moet algemeen belang behartigen
3
,ONTSTAAN VAN ARBEIDSRECHT (JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 14)
• ( juridische tewerkstellingsvormen slide 15)
• 19de eeuw: industrieel-kapitalistische productiewijze dominant ➔ loonarbeid overheersende
tewerkstellingsvorm
• contract tussen werkgever en werknemer
• Principes van burgerlijk recht: gelijkheid en vrijheid (cf. Decreet d’Allarde 1791: vrijheid van
beroepskeuze vs. Gilden)
• Iemand moet vrij zijn om beroep te kunnen kiezen , geen groeperingen als beroepsgroep
❖ Gilden
→ ambachtslui (zelf een pot leggen, sociale zekerheid)
→ monopolie
• In de praktijk: gelijke onderhandelingspartijen waren er niet op dat moment (cf.
werkmansboekje – art. 1781 BW – Wet Le Chapelier 1791 coalitieverbod art. 415 Sw.)
• (juridische tewerkstellingsvormen slide 16)
• Ontstaan van Sociale kwestie; miserabele werk- en leefomstandigheden werkvolk
(arbeidsproletariaat)
❖ Sociale onrusten (1886)
→ opkomst socialisme
❖ Extra regels ter bescherming van de werkende klasse; “sociale wetgeving”
• Eerste sociale wetten
❖ 1887: loonbescherming
❖ 1889: vrouwen- en kinderarbeid
❖ 1896: werkplaatsreglement
❖ 1900: wet op arbeidsovereenkomsten
❖ 1905: verplichte zondagsrust
• Verdere ontwikkeling door:
❖ 1893: algemeen meervoudig stemrecht
❖ 1921: vrijheid van vereniging: vakbonden
• (juridische tewerkstellingsvormen slide 17)
• Dus arbeidsrecht is:
❖ Uitzonderingsrecht ten opzichte van het burgerlijk recht
→ Arbeidsrecht uitgevonden omdat het burgerlijk recht tekort schiet
❖ Beschermend recht voor de werknemer; zwakkere partij binnen de arbeidsrelatie (art. 6
WAO)
1. JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN (= SOCIALE STATUEN) (JURIDISCHE
TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 18)
1.1 EERSTE ONDERSCHEID: EIGEN BAAS OF NIET? (JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE
19,20,21)
4
, • Onderscheid: juridisch element GEZAG
• Zelfstandige
❖ Ervaart geen gezag
❖ Heeft meerdere klanten; “overeenkomsten van aanneming”
→ Relatie met zelfstandige valt onder burgerlijk recht of ondernemingsrecht
❖ Door de wetgever als zelfstandigen beschouwd: mensen die winst maken met een bedrijf;
bestuurders van de vennootschappen; beoefenaars van vrije beroepen
• Sommige beroepen: zowel in dienstverband of als zelfstandige
• Combinatie mogelijk; zelfstandige in bijberoep
1.2 TWEEDE ONDERSCHEID: ARBEIDSOVEREENKOMST OF STATUUT? = WERKEN IN DIENSTVERBAND
(JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN SLIDE 22,23)
IN DIENST VAN EEN PRIVÉPERSOON (= ONDERNEMING OF NATUURLIJKE PERSOON)
• Verbonden worden door arbeidsovereenkomst
❖ sociaal recht
→ Onderworpen aan arbeidsovereenkomstenwet (WAO) 3 juli 1978
• Werkgever en werknemer (loontrekkende)
• Verder onderscheid:
❖ Arbeiders
❖ bedienden,
❖ handelsvertegenwoordigers
❖ dienstboden
• IN DIENST VAN DE OVERHEID (= PUBLIEK PERSOON)
• Door een statuut of rechtspositieregeling (eenzijdig opgelegd en gewijzigd)
❖ Rechten en verplichtingen van het overheidspersoneel niet worden vastgelegd in een
individuele arbeidsovereenkomst
→ statuut
❖ Geheel van algemene en onpersoonlijke bepalingen, dat op de ambtenaar van toepassing
wordt verklaard bij zijn benoeming
• Ambtenaren
• Benoeming of aanstelling
• Contractueel overheidspersoneel
❖ Uitzonderlijk aangesteld voor welbepaalde taken of reden
→ Contact tracer
❖ Arbeidsovereenkomst: onderworpen aan WAO, niet onderworpen aan statuut
❖ geen eenzijdige wijzigingen zijn mogelijk (ook niet statuut)
5
,(juridische tewerkstellingsvormen slide 24)
(juridische tewerkstellingsvormen Slide 25)
(juridische tewerkstellingsvormen Slide 26)
2. AAN DE SLAG (POWERPOINT AAN DE SLAG 22 SLIDES)
2.1 STARTEN ALS ZELFSTANDIGE ➔ ZEFLF INITIATIEF NEMEN (AAN DE SLAG SLIDE 3)
• Inschrijving bij KBO via ondernemingsloket
❖ ondernemingsnummer
• Sociaal statuut zelfstandige?
❖ Inschrijving bij sociaal verzekeringsfonds of Nationale Hulpkas SVZ
❖ Inschrijving bij ziekenfonds of Nationale Hulpkas ZIV
• Personeel? Inschrijving als werkgever bij RSZ
6
,2.2 WERKEN BIJ DE OVERHEID (AAN DE SLAG SLIDE 4)
• Wervingsexamen, medische geschiktheid, proeftijd of stage doorlopen
• Vergelijkende selectie
❖ geslaagde kandidaten worden gerangschikt en nadien ook aangeworven volgens hun
behaalde resultaat
→ objectiviteit garanderen
❖ Selor
→ het selectiebureau van de federale overheid
• Wervingsreserve
❖ kandidaten die slaagden voor de vergelijkende selectie kunnen meestal tot twee jaar na de
selectieproef een aanstelling als ambtenaar aangeboden krijgen zonder nieuwe selectie te
moeten ondergaan
2.3 WERKEN ALS WERKNEMER (AAN DE SLAG SLIDE 5)
OP ZOEK NAAR WERK: INSCHRIJVING ALS WERKZOEKENDE
• VDAB: Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling Beroepsopleiding
❖ Arbeidsbemiddeling, beroepsopleiding en loopbaanbegeleiding
→ BHG: Actiris
→ Wallonië: ADG
• Je moet een vacature zoeken en solliciteren
• Belangrijk dat je je inschrijft als werkzoekend bij de VDAB om je sociale rechten te garanderen
❖ bv. Werkloosheidsuitkering
• Beroepsopleiding volgen tot je een job hebt
• Beroepsinschakelingsuitkering
❖ uitkering voor afgestudeerden die na het doorlopen van een beroepsinschakelingstijd van
12 maanden nog steeds geen werk hebben
• Kinderbijslag
❖ nog geen 25 jaar
❖ afgestudeerd
→ werk zoeken
DE AANWERVING (AAN DE SLAG SLIDE 6,7)
• Precontractuele fase
❖ sollicitatie- en selectieprocedure
• Werkgever en werknemer dienen regels in acht te nemen
❖ Cao’s nr. 38 tot 38 sexies
→ aantal basisspelregels bij werving en selectie
➢ Het is een invulling van wat een normaal zorgvuldig werkgever en sollicitant
zou moeten doen tijdens de aanwervingsfase. Als je deze regels niet volgt ben
je onzorgvuldig bezig
➢ Gedragsregels die de werknemer in acht moet nemen
❖ Taalgebruik in sociale betrekkingen
❖ CAO is juridisch niet bindend, je kan je als sollicitant niet gebonden voelen
7
, De regels voor de werkgever (aan de slag slide 9)
• Geen fictieve arbeidsplaatsen; wie een vacature bekendmaakt, dient ook echt op zoek te zijn
naar een nieuwe werknemer
• De sollicitant moet voldoende informatie verschaffen over de arbeidsplaats; welke functie,
welke plaats?
• Verbod op discriminerende behandeling; werkgever moet alle sollicitanten ook op een gelijke
wijze behandelen. Geen onderscheid maken op grond van een aantal beschermde criteria:
❖ Federale antidiscriminatiewetten van 2007
❖ Vlaamse discriminatiewetten van 2002 en 2008
❖ Slachtoffer?
→ Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia
→ Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen
• (aan de slag slide 10)
• Persoonlijke levenssfeer van sollicitant respecteren
❖ vragen over privéleven van de sollicitant slechts verantwoord zijn indien zij relevant zijn
wegens de aard of de uitoefeningsvoorwaarden van de functie
→ Dit relevantiecriterium geldt ook ten aanzien van medische onderzoeken
➢ Enkel gerechtvaardigd: verwijzing actuele geschiktheid van de werknemer en
specifieke kenmerken van de openstaande betrekking
• Werkgever verplicht om over te gaan tot een gezondheidsbeoordeling door de
preventieadviseur-arbeidsarts (PA-AA)
• Alle inlichtingen over de sollicitant moeten vertrouwelijk worden behandeld
• Selectiekosten zijn ten laste van de werkgever
• (aan de slag Slide 11)
• Verplaatsingskosten blijven wel voor rekening van de sollicitant maar moeten door de werkgever
zoveel als mogelijk beperkt worden
• Overhandiging van eensluidend verklaarde afschriften van documenten pas gevraagd worden na
afloop van de selectieprocedure
• Stukken en documenten die aan de sollicitatie werden toegevoegd, gedurende een redelijke
termijn ter beschikking houden van de sollicitant
• (aan de slag Slide 12)
• Praktische proef of test; bekwaamheden (op voorwaarden: )
❖ Onbezoldigd
❖ Niet langer duurt dan nodig
❖ Slechts toevallig productief is
→ Niet voldaan aan de voorwaarden? Arbeidsrechtbank oordeelt dat er stilzwijgend
een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur is tot stand gekomen.
❖ Praktische proef: voor de aanwerving en peilt enkel naar de praktische kennis van de
sollicitant
→ Niet langer dan nodig
→ Onbezoldigd
→ Slechts toevallig productief
❖ Proefperiode: bij het begin van de arbeidsovereenkomst, dus na de verwerving
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller angeliquehaeke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now