Handelsregister
Algemeen
Handelsregister: burgerlijke stand voor ondernemingen
Gehouden door Kamers van Koophandel en Fabrieken (artikel 3 lid 1)
Handelsregisterwet 2007 (Hrgw) en Handelsregisterbesluit 2008 (Hrgb)
- Digitale transformatie als grootste verandering
- Basisgegevens zichtbaar in het register
Handelsregisterwet 2007
Doel: artikel 2, drieledig doel:
Rechtszekerheid in het economisch handelsverkeer (met wie doe je zaken?!)
o Verstrekken gegevens over de samenstelling van ondernemingen en rechtspersonen
o Registratie van alle ondernemingen en rechtspersonen
Rechtszekerheid = hoofddoel Handelsregisterwet
Welke gegevens moeten geregistreerd worden:
- Rechtsvorm
- Betrokken personen
- Welke personen mogen in naam van de rechtspersoon handelen, en onder welke voorwaarden
Inschrijvingsplicht
Wie en wat vinden we terug in het handelsregister? Artikel 2 sub c Hrgw
- Ondernemingen en rechtspersonen
o Ondernemingen: artikel 5 onderdeel a t/m e
Vroeger werd gedacht dat vrije beroepen geen inschrijfplicht hadden, maar tegenwoordig wordt snel
aangenomen dat een persoon een onderneming drijft (zzp’ers en artsen)
Een buitenlandse rechtspersoon die in NL een onderneming heeft – moet zich inschrijven in het
Nederlandse Handelsregister (!)
o Rechtspersonen: artikel 6
Rechtspersonen met een zetel in NL moeten zich inschrijven
Zetel staat in de statuten van de rechtspersoon
NB: een rechtspersoon is niet noodzakelijkerwijs ook een onderneming (een BV die geen of niet meer
een onderneming drijft = een lege BV)
Heb je een BV waar wel een onderneming inzit, dan is eenmaal inschrijven voldoende (zie artikel Hrgw)
o De informele vereniging
Keuze om zich in te schrijven
Artikel 6 lid 2 Hrgw en artikel 2:30 lid 3 BW
o Naast de privaatrechtelijke – zijn er ook publiekrechtelijke rechtspersonen
Artikel 6 sub c ook publiekrechtelijke rechtspersonen moeten zich inschrijven
Sanctie
Artikel 47 Hrgw
- Verbiedt niet inschrijven
- Economisch delict zie Wet op de Economische Delicten
,Belang inschrijving
Artikel 25 Hrgw, twee functies:
a. Bescherming positie van de derde
b. Bescherming van de positie van de ingeschrevene
De derde mag vertrouwen op de juistheid van de ingeschreven feiten (artikel 25 lid 1)
- Zolang de derde onkundig is van veranderingen bij de ingeschreven rechtspersoon, dan mag de derde op deze
gegevens vertrouwen
- Onkundige derde: subjectief criterium
o Was de betreffende derde daadwerkelijk niet op de hoogte?
o Niet objectief: had de derde op de hoogte horen te zijn (!) = rotsfunctie of historische functie
Inschrijving nieuwe bestuurder is nodig in het register
- Onvolledige of onjuiste inschrijving is niet tegen de onwetende derde in te roepen (artikel 25 lid 1 en 3)
- Tenzij de derde daadwerkelijk bekend was met de onjuistheid
Bescherming van de inschreven onderneming of rechtspersoon (b)
Verplichting tot inschrijving in artikel 2:6 BW loopt eigenlijk parallel aan artikel 25 Hrgw
Café ‘t Brouwertje (Damen/Geho), HR 1984
Geho BV is een groothandel in horecaspullen, café bestelt glazen
Geho levert een dag later, en stuurt dan de rekening
De rekening blijft onbetaald
In het Handelsregister staat dat de heer Damen als sinds 1971 eigenaar is van het café
Maar Damen had het café al verkocht, pas nadat Geho Damen aanspreekt, schrijft Damen zich uit in het Handelsregister
De uitspraak gaat over artikel 18 (heel vroeger was dat 31) en nu artikel 25 Hrgw.
Rechtsvraag: hoe moet de derdenbescherming van artikel 31 Hrgw (oud) worden uitgelegd?
- Toen Geho de koopovereenkomst sloot en leverde wist Geho niet dat Damen niet meer de eigenaar was
- Maar: op het moment dat de overeenkomst werd gesloten heeft Geho het Handelsregister ook niet geraadpleegd
o Moet Geho dan alsnog beschermt worden?
Hoge Raad, r.o. 3.2
- Belang vlot lopend handelsverkeer
- Niet voor iedere transactie hoeft de derde het Handelsregister raad te plegen (!)
- Ruime werking aan de bescherming van het Handelsregister
Conclusies:
1. Als de derde eerst gekeken heeft en dan pas zaken doet, dan wordt de derde beschermt
2. Sluit de derde eerst een overeenkomst, en kijkt hij pas dan in het register – dan wordt hij ook beschermt
Rechtsregel: derde heeft geen onderzoeksplicht (!)
- Daarom altijd zo snel mogelijk inschrijven
Twee aspecten:
a. De werking van artikel 25 Hrgw
b. De aansprakelijkheid van de commissaris (r.o. 3.5 later in de cyclus behandeld)
Bodam Jachtservice was failliet gegaan. De curator doet een beroep op de beschermingsbepaling van de
Handelsregisterwet (destijds artikel 31, nu artikel 25 – ongewijzigd)…
Rechtsoverweging 3.3
,- De curator behoort niet tot een derde die bescherming geniet op grond van artikel 25
- De curator heeft een vordering die berust op de wet (2:248 BW, aansprakelijkheid van de bestuurder van de BV) –
daarmee is de curator niet een derde in de zin van de Handelsregisterwet
o Het gaat daarbij om een derde die daadwerkelijk handelt met de onderneming
Had een derde geweten hoe het werkelijk zat, dan had hij de overeenkomst mogelijk niet gesloten
Derde = wederpartij of de contractspartij – de HR accepteert niet dat de curator ook een derde zou kunnen zijn
Beroep en Bedrijf
De begrippen beroep & bedrijf
- Onderscheid is onduidelijk
o Literatuur: er zou geen onderscheid zijn
o De scheidslijn is niet duidelijk en de begrippen sluiten elkaar niet uit
- Onderscheid sinds 1934 in de wet
Beroep
- Werkzaamheden in de geestelijke sfeer
- Vrije zelfstandige beroepen
- Arts, notaris, belastingadviseur, schilder
o Persoonlijke kwaliteiten zijn van belang
o Persoonsgebonden
Criterium: wat is de algemene gangbare maatschappelijke opvatting?
Voorbeelden:
- Kleermaker, timmerman, winkelier, fabrikant, caféhouder of vervoerder = bedrijf
Bedrijf
Meer in de commerciële sfeer dan een beroep
Primair beoogd om winst te maken (commerciële sfeer)
Bron in de MvT bij het Wetboek van Koophandel van 1934:
- De betrokkene treedt regelmatig en openlijk in zekere kwaliteit op om voor zichzelf winst te maken
HR 89 Sportschool Muramatsu
Karateleraar Muramatsu
- Beroep: want persoon is van belang?
- HR dacht daar anders over manier waarop de sportschool is ingericht is naar algemeen gangbare maatschappelijke
opvatting geen beroep (zie de oude MvT)
- Bij een beroep gaat het bij uitstek om persoonsgebonden werkzaamheden, zonder dat degene die de werkzaamheden
uitoefent grote investeringen heeft gedaan
o Muramatsu had veel geïnvesteerd en er kon worden getraind bij anderen dan Muramatsu
Onderscheid, het belang
Twee redenen:
1. Bij personen vennootschappen
a. Maatschap, art. 7a:1655 BW
Beroepsuitoefening
b. Vennootschap onder firma (vof), art. 16 WkK
Bedrijf
c. Commanditaire vennootschap (cv)
2. Handelsregister
, Beroepsbeoefenaar in die hoedanigheid is in beginsel niet inschrijfplichtig
Een bedrijf met een onderneming moet zich wel inschrijven
Maar ook hier: onderscheid vervaagd….
Zie ZZP’er: wordt gezien als een onderneming – en daarom inschrijfplichtig
Doeloverschrijding
Artikel 2:7 BW
- Titel: algemene bepalingen, geldt voor alle rechtspersonen
- Regelt de externe werking van de doelomschrijving
o Rechtshandeling in strijd met het doel kan worden vernietigd door de rechtspersoon
o Doelomschrijving staat verplicht in de statuten
o Doel rechtspersoon beperkt de vertegenwoordigingsbevoegdheid
- Enkel de rechtspersoon kan een beroep doen op de beperkende werking van de doelomschrijving
o De wederpartij kan er geen beroep op doen
o Artikel 2:7 BW beschermt de rechtspersoon
Doeloverschrijdende rechtshandeling
- Bestuurslid was dan niet bevoegd
- De rechtshandeling is dan vernietigbaar
Vernietigen kan op twee manieren:
a. Buitengerechtelijk
b. Door een rechterlijke uitspraak
Bescherming derde
De wederpartij van de vennootschap geniet enige bescherming
- ‘dit wist of zonder eigen onderzoek moest weten’
- De derde die niet wist dat sprake was van een doeloverschrijding, tegen hem kan de doelbeperking niet ingeroepen
worden
- De derde hoeft geen enkele onderzoeksplicht zelfs niet bij twijfel (!)
Stel er is sprake van een doeloverschrijding, kan de rechtshandeling die vernietigbaar is later alsnog perfect gemaakt
worden?
Reparatie
Twee opties:
1. Statuten wijzigen en doelomschrijving aanpassen, waarna het besluit/ de rechtshandeling opnieuw genomen wordt en
dan wel binnen de ruimere doelomschrijving past
Omslachtige route, algemene ledenvergadering (vaak) en naar de notaris
2. Doeloverschrijdende rechtshandeling bevestigen (helen)
Van Schilfgaarde/Winter: mogelijk
Maeijer: nee, niet mogelijk – want de bevestigingshandeling is zelf ook weer doeloverschrijdend de
bevestiging is dan zelf ook weer vernietigbaar
o Aldus ook Bulten
De praktijk
Zoveel mogelijk rechtshandelingen worden onder het doel gebracht, door ruime/vaag geformuleerde statuten
Reden: vernietigbaarheid moet niet als een schaduw boven het rechtsverkeer blijven hangen
- Verminderd de slagkracht van de rechtspersoon
- Statuten zullen steeds aangepast moeten worden (kostbaar en tijdrovend)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mhr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.