100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvatting van het boek 'Psychologische gespreksvoering: Een basis voor hulpverlening (17de druk)' van Lang, G. & Molen, H.T. van der (2012)$6.49
Add to cart
Basisvaardigheden professionele gespreksvoering Kinder- en Jeugdpsychologie
Summary
Samenvatting van het boek 'Psychologische gespreksvoering: Een basis voor hulpverlening (17de druk)' van Lang, G. & Molen, H.T. van der (2012)
38 views 0 purchase
Course
Basisvaardigheden professionele gespreksvoering Kinder- en Jeugdpsychologie
Institution
Universiteit Utrecht (UU)
Book
Psychologische gespreksvoering
Samenvatting van het boek 'Professionele gespreksvoering: een basis voor de hulpverlening'. Te gebruiken voor de cursussen 'Professionele gespreksvoering' aan de Universiteit Utrecht.
Hoofdstuk 1: Inleiding
In het boek worden gesprekstechnieken behandeld die passend zijn bij de West-Europese
communicatievormen en de daar bijhorende normen en waarden. Het is van belang om je te
realiseren dat in Nederland grote bevolkingsgroepen leven voor wie deze vorm van individugerichte
hulp en gespreksvoering vreemd is en dus niet geschikt of doelmatig is.
Hoofdstuk 2: De gezindheid van de hulpverlener
De oplossingen die we bedenken voor persoonlijke problemen, worden sterk gekleurd door onze
eigen normen en waarden en onze eigen belangen.
In gesprekken in het alledaagse leven zijn mensen er vaak op uit om problemen te bagatelliseren
omdat dit in hun eigen belang is of omdat ze denken dat de ander daarmee geholpen is.
In onze westerse cultuur wordt grote waarde gehecht aan de opvatting dat ieder mens recht heeft in
vrijheid en op eigen verantwoordelijkheid beslissingen te nemen. Uit die opvatting komt voort dat
beslissingen moeten genomen worden vanwege eigen motieven, zeker als het gaat om persoonlijke
problemen.
Wat te doen als iemand dom, onverstandig of onverantwoordelijk handelt:
Simone de Beavoir (1958) stelt dat in naam van de liefde autoritair optreden rechtvaardig is.
Dit is echter niet de bedoeling.
o Angst (met als ondergrond liefde) kan een verklaring zijn voor autoritair gedrag van
ouders.
Het diagnose-receptmodel houdt in dat de psychologe vragen stelt en dat de cliënt dan antwoord
geeft en wacht op de volgende vraag waarover de psychologe intussen nadenkt. Gevaar hierin is dat
de psychologe uit het belang om deskundig te lijken tot een doelgerichte en eenvoudige aanpak van
problemen komt. Lewin (1958) onderzocht het effect van dit model. Hieruit bleek dat de diagnose-
receptadviezen weinig worden opgevolgd. Adviezen die met een grotere duidelijkheid en openheid in
benadering en met meer overleg tot stand komen, worden veel vaker opgevolgd.
Bij het samenwerkingsmodel stelt de psychologe zichzelf het doel om een beter inzicht in de gevoels-
denk- en leefwereld van de cliënt te krijgen. Ze probeert zo goed mogelijk aan te sluiten bij de
belevingswereld van de cliënt en probeert de cliënt partner te maken in het gesprek door samen te
werken naar een oplossing. Daarnaast probeert de psychologe een stimulerende situatie te creëren
voor de cliënt.
Hoofdstuk 3: De cliëntgerichte benadering
De cliëntgerichte benadering wil probeert concreet inzicht te krijgen in het functioneren van mensen,
duidelijk te krijgen hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan en biedt relatief eenvoudige
richtlijnen om de problemen van de cliënt te verminderen. Bij de cliëntgerichte benadering staat de
persoon als uniek individu centraal, met zijn kenmerkende eigenschappen, gedachten en gevoelens.
De hulpverlener richt zich vooral op de persoonlijke kant van de cliënt en toont belangstelling voor
de complexe mens, zonder haar direct in een hokje te plaatsen en er een bijpassende behandeling
aan te koppelen.
Rogers legt de nadruk op self-actualizing tendency als fundamentele drijvende kracht in de persoon
en stelt dat deze neiging tot zelfactualisering kenmerkend is voor alles wat leeft. Het
ontwikkelingsproces van het individu wordt in belangrijke mate bepaald door de kwaliteit van
expierincing: het belevings- en ervaringsproces van de persoon. De kwaliteit van expierincing neemt
, toe als de persoon meer in staat wordt allerlei stimuli zonder remmingen of afweer bewust te
beleven en te verwerken. Rogers stelt dat deze optimale vorm van expierincing vanzelf plaatsvindt
als de omstandigheden waarin de persoon zich bevind gunstig zijn. Hiervoor is unconditional positive
regard belangrijk: het is van essentieel belang voor de ontwikkeling van het individu als hij van jongs
af aan de positieve aandacht en zorg krijgt en ervaart vanuit personen uit zijn omgeving die
belangrijk voor hem zijn. Een kernvoorwaarde voor deze unconditional positive regard is
onvoorwaardelijke acceptatie zoals hij is en dat hij voldoende warmte en liefde ontvangt. Bij
conditional regard zijn acceptatie, liefde en warmte echter gekoppeld aan voorwaarden. Hoe sterker
deze voorwaarden, des te meer zal deze persoon in de problemen komen. Een gevolg van conditional
regard kan incongruence zijn: hierbij durft hij niet meer af te gaan op zijn eigen gedachten en
gevoelens, maar richt hij zijn belevingen en gedrag op de verwachtingen en de normen van zijn
omgeving. Incongruence is geen bewuste keuze, maar een geïnternaliseerd patroon. Incongruence
kan leiden tot vervreemding van jezelf.
De psychologe moet tegenover de cliënt compenserend gedrag gaan vertonen voor het verstorende
gedrag uit de omgeving van de cliënt. Dit kan volgens Rogers door aan drie voorwaarden te voldoen:
echtheid, empathie en onvoorwaardelijke positieve waardering.
Onvoorwaardelijke positieve waardering: je hoeft het niet altijd eens te zijn met de cliënt en
zijn doen of laten, maar moet de ander altijd in zijn waarde laten met wat hij is en niet is en
kan en niet kan: we moeten het eigene van de cliënt accepteren.
Echtheid: in eerste instantie moet de psychologe echt en eerlijk zijn tegenover zichzelf: erken
alle gedachten en gevoelens met betrekking tot de cliënt en ga na wat je er eventueel in het
contact mee kan doen. Door de cliënt te laten merken wat er in je omgaat, ontstaat er
transparantie die duidelijkheid schept voor de cliënt.
Empathie: het vermogen de privéwereld van de cliënt te beleven alsof het je eigen
belevingen en ervaringen zijn maar zonder dit ‘alsof’ uit het oog te verliezen. We moeten de
cliënt laten weten dat we aanvoelen en begrijpen wat er in hem omgaat zodat hij merkt dat
we hem begrijpen.
o Het draagt bij aan de veiligheid van de cliënt in de situatie met de hulpverlener
omdat hij merkt dat de psychologe hem volgt en blijft accepteren. Ook kan de
empathie verhelderend werken.
Critica op Rogers visie stellen dat hij te optimistisch is. Zo stelt de leertheoretische inval dat alleen
gunstige omstandigheden niet voldoende zijn voor zelfontplooiing en zelfverwerkelijking, maar dat
de persoon actief gestimuleerd en gecorrigeerd moet worden in het leerproces tijdens zijn
ontwikkeling. Ook vereist het Rogeriaanse dat de cliënt goed kan nadenken over zichzelf en dat hij
zijn gedachten en gevoelens goed kan verwoorden en inzichten kan vormgeven in adequaat gedrag.
Echter blijkt bij grote delen van de bevolking dit moeilijk toepasbaar omdat ze andere capaciteiten
hebben. Deze mensen hebben behoefte aan oplossingsmethoden waarin concrete
gedragsvoorbeelden worden gedemonstreerd. Door dit voorbeeldgedrag te oefenen kan de cliënt
leren hoe het problemen kan verminderen. Tot slot wordt gesteld dat lang niet alle mensen met veel
onvoorwaardelijke acceptatie vanzelf uitgroeien tot sociaal voelende en handelende burgers maar
dat de cliënt ook wordt bijgestuurd in gedrag, bijv. waarin denken aan zichzelf doorslaat tot egoïsme.
Een ander kritiekpunt op Rogers is dat zijn theorie te vaag is. Cognitieve psychologen stellen dat het
informatieverwerkingsproces een belangrijke rol speelt bij het toekennen van betekenis aan
informatie. Bij problemen moet de oplossing daarom volgens hun gezocht orden in de bijsturing van
het informatieverwerkingsproces. Ook stellen ze dat er een gebrek is aan directiviteit: er is te weinig
gerichtheid op doelbewuste beïnvloeding van het cognitieve proces. Deze beïnvloeding wijst de
cliënt op verkeerde en verwarde denkgewoonten en legt hem alternatieven voor, evt. in combinatie
met trainingen hierin.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anniek98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.
