Samenvatting deel 1 van het vak Jeugd en sociale rechtvaardigheid gegeven door Didier Reynaert. Modeltraject 3 - academiejaar . Aantal pagina's: 20. Behaald resultaat met deze samenvatting (eerste zittijd): 14/20
1.1 VAN HET ‘KWETSBARE KIND’ NAAR HET ‘AUTONOME KIND’
VAN KWETSBAARHEID & BESCHERMING NAAR PARTICIPATIE EN AUTONOMIE
Kindbeeld: de wijze waarop we naar kinderen kijken; de vaak impliciete aannames zoals biologische of
psychologische kenmerken die mee vorm geven aan de wijze waarop we omgaan met kinderen
• Professioneel handelen krijgt (deels) vorm vanuit aannames over kinderen
• Deze aannames zijn historisch en contextueel bepaald (sociale klasse, gender, …): kindbeeld als sociaal
construct
• Kindbeelden veranderen doorheen de tijd en van cultuur tot cultuur
o Ontwikkeling van de samenleving
o Bepalen ons handelen
• Ons denken en handelen met kinderen wordt beïnvloed door mengvormen van kindbeelden:
kindbeelden liggen verankerd in het verleden en worden opnieuw vorm gegeven in het heden
➔ Niet één kindbeeld, dat alles bepalend is
19de – 20ste eeuw: kinderbeschermingsbeweging
• Kindbeeld van het ‘kwetsbare kind’
• Focus op beschermingsrechten: minderjarige als ‘object’
• Kinderen worden aparte groep in de samenleving, met aparte kenmerken en specifieke gedragingen
• Uitsluiting van kinderen uit de arbeidsmarkt/betaald werk
• Kind = “nog-niet” >< volwassene
o Doelen nog niet bereikt die volwassenen wel hebben bereikt
o Kinderen moeten nog ontwikkelen tot volwassenen
• Verklaring van Genève (1924) – Verklaring voor de Rechten van het Kind (1959)
• Kenmerkend voor de kindertijd = ‘moratorium status’: Jeugdmoratorium – Jeugdland -> kindertijd
wordt een wachtstation = tijd van leren
o Verwijst naar de historische en sociaal-culturele structurering en institutionalisering van de
leefwereld van kinderen in de samenleving
o In Westerse samenleving verbonden met de idee van ‘pedagogisering’: het in pedagogische
termen gaan omkleden van de kindertijd -> kinderen begeleiden en opvoeden
o Oprichting van onderwijs, jeugdzorg, jeugdwerk, … (institutionalisering)
o Professionalisering van deze werkvelden (opleidingen voor kinderverzorgers, SW’ers,
leerkrachten, …)
1
, Belangrijke data
• 1889: verbod op kinderarbeid -> meestal samen met leerplichtwet
o België complex onderwijssysteem -> iets langer geduurd eer leerplicht gestemd werd
• 1912: wet op kinderbescherming
• 1914: leerplichtwet
• 1919: Het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn -> NU Kind en Gezin
• 1930: Kinderbijslagwet
➔ Systemen die ervoor dienen kinderen te beschermen
➔ Institutionalisering van kinderen -> instituties voor kinderen: scholen, rechtbanken, …
=>Alle domeinen die er toedoen voor kinderen ontstaan op een tijdsperiode van nog geen 80 jaar -> dit komt
doordat onze beelden over kinderen veranderen in de samenleving
Na WOII
• Jaren ’60 – ’70: maatschappelijke contestatiebeweging -> protesten
• Focus op zelfbeschikkingsrechten
• Veel in vraag gesteld in de samenleving
• Kindbeeld van het “autonome kind”
• Kinderbevrijdingsbeweging: The Bill of Rights for the Young
• ‘Pedagogische tik’ -> klein geweld
o Niet zo klein als men denkt
o Heel denegrerend voor kinderen (zeker als anderen dit zien) -> ervaring
• Morele standaard gelijk voor kinderen en volwassenen
In Vlaanderen
• Erkenning rechtsbekwaamheid
• Pleidooi voor verhoging van de handelingsbekwaamheid van minderjarigen
• Verwerpen van moratorium-idee (cf. pedagogisering): jeugdland = sociaal probleem
• Alternatieve jeugdhulpverlening (oprichting JIAC -> Kinderrechtswinkel)
o Jeugdhulp -> luisteren naar kinderen en jongeren
o Zelfbeschikkingsrecht van kinderen en jongeren
o Jongeren beslissen zelf of er een traject wordt gestart in jeugdhulp of niet
o Stem van jongeren -> bekwaamheid
Vandaag in Vlaanderen -> 2 kindbeelden
Kwetsbare kind EN autonome kind => balanceren -> moeilijk evenwicht
Kinderrechtenbeweging
Het kwetsbare kind Het autonome kind
‘Nog-niet’, op weg naar volwassenheid Sociale actoren, betekenisverleners
Geen verantwoordelijkheid (handelingsonbekwaam) Autonomie, handelingsbekwaamheid
Bescherming: jeugdland, moratorium Kinderen als deelgenoot in de samenleving (‘Bring
children back in society’)
Kinderen moeten worden beschermd en opgevoed Kinderen als mede-actor (>< paternalisme)
Kinderbeschermingsbeweging Kinderbevrijdingsbeweging
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenanckaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.
