Summary
VOLLEDIGE samenvatting voorlichten BLOK 1C
- Course
- Institution
Volledige samenvatting voorlichten blok 1 C Geslaagd!!
[Show more]
Seller
Follow
thisbevdv
Reviews received
Content preview
VOORLICHTENGEDRAGSDETERMINANTEN
1.Inleiding
Welke zaken spelen er een rol?
Persoonlijke determinanten Omgevingsdeterminanten
Gedragsintentie Fysieke omgeving
Attitude Sociale omgeving
Subjectieve norm Economische omgeving
Eigen – effectiviteitsverwachting Politieke omgeving
Geanticipeerde spijt
Kennis
Risico-inschatting
Bewustzijn
Persoonlijkheid
Sociale identiteit
2.Persoonlijke determinanten
2.1. Determinanten - Gedragsintentie
Definitie:
= De mate waarin iemand van plan is om een bepaald gedrag uit te voeren.
→ “Ik ga stoppen met roken”.
→ “Ik blijf dagelijks voldoende groenten eten”.
Beïnvloed door: Intentie hangt sterk af van andere determinanten:
Attitude “Ik vind roken niet goed voor mij”
Sociale invloed “Mijn vriend(in) apprecieert niet dat ik rook”
Omgeving “De prijs van sigaretten is enorm gestegen”
Eigen- “Het lukt me gewoon niet om te stoppen”
effectiviteitsverwachtin
g
Pas wanneer voldoende determinanten hier positief aan gerelateerd zijn, zal de
intentie veranderen.
Positieve gedragsintentie is een belangrijke voorwaarde voor
gedragsverandering, maar is geen garantie voor succes.
Voorbeelden:
→ Goede voornemens die niet gelukt zijn.
→ “Ik wil wel dagelijks een half uur bewegen maar het is gewoon niet vol te
houden.” Eigen-effectiviteitsverwachting.
Voorlichten
1
, 2.2. Determinanten – attitude
Definitie:
= De houding van mensen ten aanzien van een specifiek onderwerp of gedrag.
Redelijk stabiel.
Geven mee richting aan gedrag, maar niet gelijk aan gedrag.
→ “Dagelijks 30 minuten bewegen vind ik waardevol” maar dit uiteindelijk
niet doen vanwege tijdsgebrek.
Gevormd op basis van eerdere leerervaringen.
Belangrijk bij het verzamelen van informatie van onze doelgroep!
Totaaloordeel: “Roken is niet goed”.
→ In welke mate is de doelgroep het hiermee eens?
Onderverdelen van opvattingen:
Cognitief Hoe denkt men erover? “Bewegen is goed voor je
hart”
Affectief Hoe voelt men zich erover? “Bewegen is plezant”
Gedrag Wat doet men errond? “Ik ga vaak sporten”
Uitkomstverwachting:
= Opvattingen over welke gevolgen een specifiek gedrag heeft. Vaak in de vorm
van voor- en nadelen.
→ “Roken is gezellig”.
→ “Roken is vies voor anderen”.
Vaak onderscheid tussen voor- en nadelen op korte termijn en op lange
termijn:
Voorbeeld: Rokende pubers.
= Weten dat roken slecht is voor gezondheid, maar zien dit nadeel vaak als iets
op lange termijn.
= Vaak zijn dan de voordelen op korte termijn belangrijk.
Belangrijk want: Bij veel gezondheidsgedrag spelen de gezondheidsvoordelen pas
op lange termijn een rol, en worden de nadelen ervaren op korte termijn…
- Bijvoorbeeld: Houding aan de computer, bewegen, voeding, screening
borstkanker.
→ Voordelen op lange termijn: Kan mogelijks je leven redden;
→ Nadelen op korte termijn: onaangenaam, soms pijnlijk.
Voorlichten
2
, 2.3. Determinanten - Subjectieve norm
Definitie;
= De gepercipieerde verwachtingen van belangrijke anderen (vb. partner, ouders,
vrienden,…)
= Wat je denkt dat die belangrijke andere verwachten van jou.
- Bijvoorbeeld: Mijn vrienden verwachten dat ik gezellig meerook en
meedrink.
Uitganspunt: wanneer iemand geen aandacht heeft voor de verwachtingen van
de sociale omgeving, kan deze ‘sociale sancties’ verwachten.
- Bijvoorbeeld: Als ik niet meerook of meedrink zal men mij buitensluiten.
Onderliggende structuur:
1. Normatieve verwachtingen:
Wat denkt men dat de ander denkt over zijn gedrag.
2. Mate van gehoorzamen:
In welke mate trekt deze persoon zich daar iets van aan?
Gelijkaardig concept:
Sociale steun (of druk): directere invloed van anderen.
- Bijvoorbeeld: ‘Alé drinkt nog eentje’ = sociale druk.
- Bijvoorbeeld: ‘Ik ben er voor je’= sociale steun.
2.4. Determinanten – Eigen-effectiviteitsverwachting
Definitie:
= De verwachting die men heeft over het eigen vermogen om een bepaald
gedrag te kunnen uitvoeren. Zie ik mezelf als in staat om een bepaald gedrag uit
te voeren?
- Bijvoorbeeld: “Ik kan dat” of “Ik kan het gewoon niet”.
Één van de belangrijkste voorspellers!
Kan algemeen, maar is accurater op een specifiek gedrag/ situatie.
- Bijvoorbeeld: iemand die een bepaald vak heel moeilijk vindt, maar erin
gelooft dat het met voldoende leren wel kan lukken.
Andere termen:
- Self-efficacy
- Waargenomen gedragscontrole
Belangrijk: Iedereen kan zaken identificeren die ze zouden willen veranderen,
maar dan moet je ook nog geloven dat je dit kan.
Voorlichten
3
, - Bijvoorbeeld: ik kan de meeste doelen die ik mezelf stel bereiken.
2.5. Determinanten – Risico-inschatting
Definitie:
Het stellen van bepaald gedrag wordt mede bepaald door de ervaren
gezondheidsdreiging en de eisen inschatting van hun kans op dat risico.
Uitgangspunt: Als mens proberen we risico’s te vermijden. Hoe groter en hoe
ernstiger men een risico inschat, hoe groter de kans is dat we het risico willen
vermijden. Welk risico loop ik als ik dit gedrag stel?
- Kans: Ben ik vatbaar voor het probleem? ‘Kan het mij overkomen?’
- Ervaren ernst: Heeft het grote gevolgen volgens mij? ‘Maakt het iets uit?’
Andere termen:
- Ervaren kwetsbaarheid
- Risicoperceptie
2.6. Determinanten – Kennis
Bij voorlichten staat overdracht van kennis vaak centraal en wordt het meestal
beschouwd als de belangrijkste determinant.
- Bijvoorbeeld: de juiste kennis over gezond gedrag is niet gelijk aan gezond
gedrag stellen.
Kennis leidt slechts tot gedragsverandering als mensen al de intentie hadden
dit te doen, maar niet wisten hoe:
- Bijvoorbeeld: ‘Ik wou altijd al bloeddonor worden, maar weet echt niet
waar ik me moet aanmelden…’
Verschillende soorten kennis:
a) Bewust maken van relatie tussen een gedrag en een risico.
- Bijvoorbeeld: “Roken kan een hartinfarct veroorzaken”.
b) Over hoe je zou kunnen veranderen.
- Bijvoorbeeld: “Hoe stop je met roken”.
c) Theoretische/ wetenschappelijke kennis.
- Bijvoorbeeld: waarom roken tot longkanker en hart- en vaatziekten leidt.
Mythes doorbreken vb. seksmythes, diabetesmythes.
Voorlichten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thisbevdv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now