VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN
BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
1.1 ACUTE SITUATIES VERSUS MEDICAT IE
Op acute psychiatrische afdeling regelmatig in contact met hoog dringende situaties waarbij een arts
niet altijd mogelijk is… noodzakelijk om de situatie goed in te schatten!
- VPK mogen geen medicatie voorschrijven; maar wel adviserende rol in het acuut opstarten,
dosiswijziging of stopzetten medicatie
In de praktijk zien we de VPK een rol spelen op vlak van medicatiewijzigingen o.a. in volgende
situaties:
Acute opwindingstoestand door psychose, manie, delier
Het optreden van katatonie
Het optreden van bijwerkingen van medicatie, intoxicatie of onthouding van middelen
1.1.1 KATATONIE
= een syndroom dat gekenmerkt wordt door motorische symptomen, inactief gedrag
(‘terugtrekgedrag’), opwinding en bizar (zich herhalend) gedrag.
Prevalentie:
- Ondergediagnosticeerd en onderbehandeld
- De geschatte prevalentie op psychiatrische opnameafdelingen is ongeveer 10%
Oorzaak:
- Blootstelling aan sommige toxische stoffen en het gebruik van bepaalde medicijnen
- Schizofrenie – depressie
- Autisme, bipolaire stoornis, PTSS – en ook bij neurologische ziekten en stofwisselingziekten
3 vormen:
I. Hypoactief motorische verschijnselen en terugtrekgedrag
II. Hyperactief opwinding en bizar gedrag
III. Mengvormen
Deze kenmerken zich vooral door onbeweeglijkheid, rigiditeit
Motorische (motorische starheid), katalepsie (verstijving van het hele
verschijnselen lichaam) en flexibilitas cerea (wasachtige buigzaamheid):
ledematen blijven in de stand staan waarin iemand anders deze
gebogen heeft.
Terugtrekgedra Terugtrekgedrag kenmerkt zich door inactiviteit, zoals mutisme
g (niet praten), negativisme (weigeren van opdrachten), staren
, David De Clercq
Bij opwinding is er juist sprake van het tegenovergestelde van
terugtrekgedrag. Er is sprake van impulsiviteit, hyperactiviteit,
Opwinding
ongerichte agressie en autonome instabiliteit (verstoorde
lichaamsfuncties zoals temperatuur, hartslag en AH.
Bizar, zich Hierbij moet men denken aan echolalie/echopraxie (het napraten
herhalend of nadoen), grimasseren (vreemde gelaatsuitdrukkingen),
gedrag stereotiep gedrag, overdreven mee- of tegenwerken.
ZE KOMEN NIET ALLEMAAL TEGELIJK VOOR BIJ 1 PATIËNT!
Behandeling:
- Hoge dosissen benzodiazepines
- Elektroconvulsietherapie (ECT)
- Herstel van vochtbalans en de voeding
- Huidverzorging
- Voorkomen van contracturen
weigeren van eten/drinken? Halfuur voor het eten parenteraal lorazepam (1-2mg) geven,
de patiënt kan dan vaak kortdurend meewerken + intrusieve methoden zoals gedwongen of IV
voeding worden voorkomen!
1.1.2 BIJW ERKINGEN VAN ANTIPSYCHOTICA
De hierna genoemde bijwerkingen kan je in de spoedeisende psychiatrie tegenkomen en vereisen
dringende interventies:
1.1.2.1 EXTRAPIRAMIDALE SYNDROMEN (EPS)
- Worden gelinkt aan blokkeren van dopaminereceptoren
- Kunnen zowel in begin als tijdens behandeling optreden
- Risicomomenten: bij opstart AP of bij dosisverhoging
Symptomen:
Onnatuurlijk aandoende bewegingen zoals spiertrekkingen in het gezicht (rollende ogen,
spiertrekkingen van de tong); extreem = acute dystonie
Krampachtige strekking van het lichaam
Spierstijfheid
Moeizaam op gang komen na stilstaan of stilzitten
Juist niet in staat zijn om langdurig stil te staan of te zitten
Trillende vingers en handen
Maskerachtige uitdrukking van het gezicht
Behandeling:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anouckduerinck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.28. You're not tied to anything after your purchase.
