Samenvatting Kunst algemeen - Cultuur van de kerk (11e - 14e eeuw)
256 views 1 purchase
Course
Kunst algemeen
Level
VWO / Gymnasium
Book
Bespiegeling - Kunsten in samenhang tekstboek
Supergoede samenvatting op je voor te bereiden op je examens! Korte en duidelijke samenvatting over de cultuur van de kerk en de ontwikkelingen in de periode van de 11e t/m de 14e eeuw. Gaat o.a. over kloosters, kathedralen, steden, bouwstijlen, muziek en liturgie. Belangrijke begrippen en ontwikke...
Cultuur van de kerk 11e t/m 14e eeuw (1000 - 1400)
- Kerk veel macht. Rooms-Katholiek -> culturele eenheid en verspreiding geloof/cultuur (kloosters).
- Wereldlijke macht bij adel.
- 12e en 13e eeuw: gesloten plattelandseconomie -> handel -> steden groeien -> geloof minder belangrijk.
Bouw grote kathedralen.
Kloosters
- Europa 1000: dunbevolkt, onherbergzaam. Klooster ver uit elkaar + woon- en geloofsgemeenschappen
zelfvoorzienend -> weinig contact.
- Vanaf 1000 groei aantal kloosters -> verspreiding romaanse bouwstijl.
- Romaanse bouwstijl: massieve muren, rondbogen.
- Ora et labora: bid en werk. Regels voor kloosterleven, monniken doen werk niet voor roem maar in dienst
van klooster en God.
- Getijden (gebedsdiensten) op vaste tijden. Psalmen gezongen in gregoriaanse stijl.
- Gregoriaanse zang: eenstemmige melodielijn, niet-maatgebonden ritme. Sober gezongen, elke lettergreep 1
toon. Begin moderne muzieknotatie.
- Guido van Arezzo: lijnen bij notenschrift -> 4 lijnen en namen toonhoogten (Johanneshymne do-re-mi-fa-sol-
la-ti-do, solmisatie).
- Angst voor almacht God (straf natuurrampen enz) en onbekende. Goed en kwaad, schuld en boete.
- Laatste Oordeel: bestemming ziel, angst, stimuleert gelovigen goed te leven. Timpaan geeft het soms weer
(midden Christus, scheiding goed en kwaad).
- Aflaten waarmee Gods straf wordt kwijtgescholden (invloed op Laatste Oordeel).
- Pelgrimstochten: relieken, fouten goed maken. Langs vaste routes bloeit religie, cultuur en economie.
- Kruistochten: militair karakter, terrein islam terugwinnen (Jeruzalem). Ridders verdienen aflaten.
- Islamitische samenleving hoogtepunt: handel, wetenschap en kunsten, rijk versierde moskeeën en paleizen.
- Inkomsten kloosters: schenkingen, erfenissen.
- Bernardus van Clairvaux: kritiek pracht en praal, cisterciënzer, geen publiek in kerken.
- Cluniacenzers: luxe, rijkdom, macht, licht symboliseert Rijk Gods (doel pelgrimstoch).
- Cisterciënzers: soberheid, onherbergzame gebieden, geïsoleerd van pelgrims en weldoeners met giften.
Luxe in contrast met armoede bevolking. Heilige sfeer bepaald door architectuur (harmonieuze verhoudingen,
licht verwijst naar God), geen schilderingen en beeldhouwwerk. Spitsbogen, dragen bij aan ontwikkeling
gotiek. Boeken zonder illustraties, nieuwe regels liturgie.
- 12e eeuw: luxe ter ere van God of soberheid naar voorbeeld van Christus -> verdeeldheid kerk.
Kathedralen
- Late middeleeuwen: steden overbevolkt. Gesloten plattelandseconomie -> handel. Adel, geestelijkheid en
burgers zeggenschap.
- Veranderingen om burgers betrokken te laten voelen: diensten spannender (meerstemmige muziek,
toneelmatige uitbeelding), Christus afgebeeld als normaal mens, koningen schrijven wetten.
- Concurrentie tussen steden over grootste kerken en kathedralen (inkomsten schenkingen en hoge
belastingen stadsbewoners).
- Annunciatie: engel Gabriël vertelt Maria dat ze zwanger zal zijn van Christus. Visitatie: zwangere Maria
bezocht door toekomstige moeder van Johannes de Doper.
- Abt Sugar: grondlegger gotiek. Architectuur kerk afspiegeling van het goddelijke. Beloning van hiernamaals
ipv afschrikken. Publiek welkom in kerkgebouw. Pelgrims lokken voor giften. Publiek ervaart kerk als het
goddelijke, gelijkgesteld aan licht (bron zon). Ramen filteren en verspreiden zonlicht dat afspiegelt op
spiegelende materialen.
- Skeletbouw: gewicht dak niet gedragen door muren maar afgeleid via ribben, luchtbogen en pijlers (steken
naar buiten) -> grote ramen.
- Incarnatievenster: verhaal geboorte Christus.
- Ongeletterde burgers behoefte aan herkenbare verhalen en personages -> kijk op Christus verandert van
afstandelijke rechter naar mens.
- Liturgie: eredienst rond altaar, oorspronkelijk voor priesters, monniken, ritueel in Latijn. Diensten worden
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mayaw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
