Summary
Samenvatting publiekrecht 18/20
- Course
- Institution
Met deze samenvatting heb ik 18/20 gehaald vorig jaar. Het is een document met alle nota's van elke les.
[Show more]
1 review
By: rania3 • 5 months ago
Seller
Follow
vubstudent111
Reviews received
Content preview
Historische en vergelijke inleiding tothet publiekrecht
(Informatie omtrent de leerstof beginslides)
La France?
Verschil BE?
• Staatshoofd in Franse republiek wordt verkozen door de burgers sinds 1962 = enorme impact
• → Ons staatshoofd heeft niet super veel macht (zie Gw.)
• = belangrijk verschil want Franse systeem is zo georganiseerd dat de president ongelooflijk veel
macht hebben
• Traditioneel is er een art. uit de Franse Grondwet (Grondwet van de 5e republiek) = art. 49.3 (3e
alinea van art. 49) staat toe om een tekst erdoor te duwen zonder dat het parlement dat wil. De
parlementairen moeten niet stemmen. De regering (de president in veel gevallen) kan een tekst
erdoor duwen zonder dat het parlement kan stemmen.
• Maar in Frankrijk is het de laatste tijd zeer onrustig: ze willen de pensioenleeftijd optrekken van
62 jaar naar 64 jaar. In FR is hier heel veel discussie over en dit heeft alles te maken met een
politiek systeem. In Frankrijk stemt men in een meerderheidsstelsel. 1 iemand heeft het
mandaat, de andere heeft het niet en de kiezers moeten elimineren. President Macron heeft ong.
dat hij iets ging doen aan de pensioenen maar niet duidelijk en veel mensen hebben voor hem
gestemd in de tweede ronde hoewel ze het niet eens waren met hem politiek. Omdat hij
tegenover een extreemrechtse stond. Daarom wordt er massaal op straat gekomen wordt.
• (zie filmpje) : art. 47.1 Fr Gw. Laat toe om wijzigingen van de begroting van de sociale zekerheid
in een recordtempo door het parlement te jagen en dat zal eindigen bij het franse ‘grondwettelijk
Hof’ = in politiek debat gebruikt men vaak juridische argumenten (inhoudelijke en procedurele)
1
,Prinz Putsch?
• Duitsland komt in het nieuws met een bericht over Prinz Putsch: Duitse politie heeft een inval
gedaan bij extreemrechtse militanten die van plan waren om de Grondwettelijke ordening van
Duitsland op te blazen, af te voeren en een eind te maken aan de rechtstaat en fundamentele
rechten. Zij beroepen zich op het regime dat er was toen Duitsland werd ééngemaakt in 1871
‘Kaiserreich’ = Duitse Keizerrijk dat gevallen is aan het einde van WOI.
Deel I: staat en recht
Pg. 19 – 134 handboek:
H1: Het moderne staatsbegrip
Wat wij kennen als 19e-eeuwse moderne natiestaten is niet de standaardvorm waarin de politieke macht
werd georganiseerd doorheen de tijd, dit is eerder de uitzondering. De meeste politieke
organisatievormen zitten laag (de steden) ofwel heel hoog (bv. heilig roomse rijk met keizer Karel). Wat
wij kennen als de 19e -eeuwse moderne natiestaat is maar 1 mogelijke organisatievorm van de politieke
macht van de rechten van de burgers, wetgeving, rechtspraak. We moeten relativeren dat het vandaag
geldende publiekrecht niet altijd hetzelfde gaat zijn als in de toekomst en verleden.
Schilderij slide Koning Lodewijk XIV van FR: die op bezoek komt in de academie van de wetenschappen.
Het is een cliché: men laat de geschiedenis van Frankrijk beginnen in de middeleeuwen. Het is een
karikatuur maar belangrijk in de juridische theorievorming. In 17e eeuw trekt de koning van FR veel macht
naar zich toe die anders werd uitgeoefend door anderen: de kerk, de adel → centraliseert het leven rond
zich. Lodewijk probeert de rechters en de magistraten hun macht naar zich te centraliseren. Hij maakt de
weg vrij naar een stap naar de Franse Revolutie door macht naar zich te centraliseren.
De staat
p. 15 - 39
• Publiekrecht = taal van de soevereiniteit
2
, • Macht → Recht = juridische argumenten worden altijd opgeroepen in associatie met politieke
filosofische en morele ideeën die daarrond hangen. Het recht is de taal van de macht als het gaat
over politiek, soevereiniteit.
Hoofdstuk 1
• Deel I = Staat en recht
De cursus begint in de 17e eeuw omwillen van de concentratie van de macht bij de vorst
→ staatsbegrip sinds de zeventiende eeuw (alternatieven: 1776/1789, 1453/1494…)
→ meest gebruikt alternatief: negentiende eeuw (cf. Politieke Geschiedenis van België) of “liberale
staat”
(1) democratisch verkozen heersers
(2) scheiding der machten (WM/UM/RM) (“Montesquieu”)
(3) staat onderworpen aan het recht (“Rule of Law”/”Rechtsstaat”/”État de droit”)
(4) onvervreemdbare individuele rechten (“Droits de l’homme”)
= garantie tegen machtsmisbruik
vaak begint men in cursussen met 19e eeuw maar dit is niet het geval in deze cursus.
• Waarom dan de zeventiende eeuw ?
concentratie van de macht bij de vorst (reden) sterkst in FR en gebeurd niet overal op dezelfde manier.
Het Franse model via de verroveringen een heel grote invloed gaat hebben in EU. De vorst bouwt een
juridisch discours op waarom zijn macht zo groot moet zijn.
→ soevereiniteit van de wetgever (ergo: niet de andere actoren)
→ “liberale staat” = opvolger gecentraliseerde monarchale staat
→ Vorst schakelt concurrerende machtscentra uit : de Franse staat gaat de macht terugdringen
van de tegenmachten
3
, → Kerk : de kerk heeft twee dimensies → In FR, SP, Napels heb je bisschoppen, aartsbisschoppen
die op een bepaald territorium zitten en belastingvrijstellingen hebben en die belastingen kunnen
eisen van de burgers, maar je hebt ook de paus in rome als het hoofd van de wereldkerk
→ adel
→ steden
• Staat en Paus/supranationale Kerk staan verder van elkaar af: in De middeleeuwen wordt er
steeds ruziegemaakt over de wereldlijke macht van de paus (zie pgb h2: italie wordt eengemaakt
en de paus verlieste even zijn wereldlijke soevereine macht), maar de kerk krijgt een grote klap in
de 16e eeuw. De kerk ziet zichzelf als de opvolger van het Romeinse rijk (translatio empirii) dat
het Romeinse rijk doorleeft en het Romeins recht wordt ons overgeleverd door de kerk (de
universiteiten etc) en wereldlijke macht aanspraken van de kerk zijn gefundeerd op het idee dat
de paus een superieur gezag heeft over de rest van EU en dat breekt met de
hervorming/reformatie.
→ reformatie: “Brexit” van de zestiende eeuw (Fr: gallicanisme)* = reformatie 16e eeuw Luther
= zij geloven allemaal in God en Jezus, maar de katholieken moeten zich ook onderwerpen aan de
instelling van de ene roomse katholieke kerk als je dat niet doet ben je geen katholiek en geen
gelovige. In de 16e eeuw is dit een politieke en juridische bom. De vorst regeert doordat de kerk
hem heeft gelegitimeerd dan kan je geen religieuze descidentie dulden = onstaat van bloedende
oorlogen beginnen in de jaren 1520 en stoppen rond de jaren 1650. Er is hee l veel kritiek op de
katholieke kerk en veel vorsten willen hoofd van de kerk worden en Rome niet meer gaan volgen
zo kan de vorst meer macht krijgen ➔ Gebeurd in engeland in 1530 scheiding tussen anglicaanse
kerk en de rooms katholieke kerk, daarvoor pasten ze ook het canoniek recht toe dat gold op het
continent Europa. Veel vorsten in EU gaan opeens protestant worden als de supranationale
macht van de paus verbrokkelt en zijn grip verliest op die heersers dan heeft dat belangrijke
publiekrechtelijke gevolgen. Meer controle op kerk in eigen land (in frankrijk noemt dat
galicalisme = het idee dat de franse kerk zelf haar zaakjes berredert) en dat religieuze
argumenten minder belangrijk worden in het internationaal recht. De vorsten kunnen zelf kiezen
welke religie gevolg wordt in hun gebied
➔ vorsten worden autonomer, gelijk en soeverein
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vubstudent111. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $19.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now