Na bestudering van de literatuur en de jurisprudentie en het volgen van het onderwijs van week 1
/ herken je de plaats van het strafrecht binnen het recht.
Het strafproces dient ertoe om te onderzoeken of er een strafbaar feit heeft plaatsgevonden, en, als
dit het geval is, of dit moet leiden tot strafvervolging. Binnen dit strafprocesrecht zijn
bevoegdheidstoedeling en de begrenzing van die bevoegdheden sterk met elkaar verbonden.
Daarnaast is er sprake van ongelijkheid tussen de procespartijen, een burger is binnen het
strafprocesrecht niet in staat dwangmiddelen op de overheid toe te passen, andersom kan dit wel.
Uiteindelijk gaat het strafprocesrecht pas functioneren als het door met strafvorderlijke
bevoegdheden beklede personen in werking wordt gezet. Veel hangt af van hun beslissingen en hun
wijze van optreden. Zij geven concreet vorm aan het strafprocesrecht en worden geacht redelijk,
fatsoenlijk en beschaafd op te treden binnen de bevoegdheid.
Het hoofddoel van het strafprocesrecht is het regelen van de schakel tussen het strafbaar feit en de
door de rechter op te leggen strafrechtelijke sanctie, de juiste toepassing van materieel strafrecht te
realiseren. Het kent daarnaast nevenfuncties als generale preventie, speciale preventie, voorkomen
van eigenrichting, het scheppen van orde en het creëren van genoegdoening voor slachtoffers.
/ kun je de bronnen van het strafrecht onderscheiden.
De bronnen van het strafrecht zijn de wet, de jurisprudentie, de gewoonten en gebruiken en de
internationale verdragen. Het wetboek van strafrecht bestaat uit twee boeken: het wetboek van
strafrecht en het wetboek van strafvordering. Het wetboek van strafrecht is verdeeld in drie delen:
algemene bepalingen, misdrijven en overtredingen.
/ begrijp je de uitgangspunten en beginselen van het Nederlands strafprocesrecht en kun je deze in
een specifieke context toepassen op een casus.
beginsel van redelijke en billijke belangenafweging.
beginsel van zuiverheid van oogmerk: het voorkomen van misbruik van bevoegdheid.
vertrouwensbeginsel: gewekt vertrouwen door de overheid moet doorgaans gehonoreerd worden.
gelijkheidsbeginsel: ongelijke gevallen worden ongelijk behandeld naar de mate van ongelijkheid.
Klassieke uitgangspunten van het strafprocesrecht: rechterlijke onafhankelijkheid, rechterlijke
onpartijdigheid, rechtspraak enkel door beroepsrechters, vervolgingsmonopolie bij het openbaar
ministerie en het opportuniteitsbeginsel.
Rechten van een verdachte binnen het strafprocesrecht: recht op hoor en wederhoor, recht op
bijstand, recht op vertaling en vertolking, zwijgrecht, recht op interne openbaarheid, recht op externe
openbaarheid, eis van motivering van besluiten door de rechter en het onmiddellijkheidsbeginsel.
Beginselen van behoorlijk strafprocesrecht: beoordelingsvrijheid en beleidsvrijheid, verbod van
willekeur en jurisprudentiële erkenning van rechtsbeginselen.
Materiële beginselen van behoorlijk strafprocesrecht.
- vertrouwensbeginsel, door de overheid gewekte verwachtingen moeten in redelijkheid worden
,gehonoreerd, tenzij zwaarwichtige belangen zich daartegen verzetten.
- gelijkheidsbeginsel, de eis van gelijke behandeling van vergelijkbare gevallen.
- beginsel van zuiverheid van oogmerk, de overheid mag een bevoegdheid niet voor een ander doel
gebruiken dan waarvoor deze is gegeven.
- beginsel van redelijke en billijke belangenafweging, er wordt een afweging gemaakt op basis van de
eisen van subsidiariteit en proportionaliteit.
/ weet je wat het recht op een eerlijk proces inhoudt en welke deelnormen hieruit voortvloeien.
Iedereen tegen wie een ‘criminal charge’ is ingesteld, heeft recht op een eerlijk proces. Dit wordt
gegarandeerd door middel van enkele processuele rechten binnen het EVRM.
- behandeling binnen een redelijke termijn waarbij rekening wordt gehouden met de ingewikkeldheid
van de zaak, het gedrag en de positie van de verdacht en de houding van justitiële autoriteiten.
- het recht zichzelf niet te bezwaren, vindt met name uiting binnen het zwijgrecht.
- onafhankelijke en onpartijdige rechters.
- onschuldpresumptie, een verdachte is onschuldig tenzij het tegendeel bewezen wordt.
- de verdachte kent het recht op de hoogte gebracht te worden van de beschuldigingen tegen hem.
- verdediging en rechtsbijstand, het recht op een raadsman.
- ondervraging van getuigen relevant binnen de zaak, dit recht wordt bepaald aan de hand van
criteria zoals het bestaan van een goede reden voor ontbreken van de ondervragingsgelegenheid, de
mate van onbetrouwbaarheid van de getuige, of dit op een andere manier onderzocht had kunnen
worden en in welke mate dit de verdachte heeft benadeeld.
/ kun je uitleggen wat het strafvorderlijk legaliteitsbeginsel inhoudt en, in het verlengde daarvan, het
begrippenpaar instrumentaliteit en rechtsbescherming.
Het strafvorderlijk legaliteitsbeginsel stelt dat strafvordering alleen plaats heeft op de wijze bij de wet
in formele zin voorzien welke een zekere waarborg voor de rechtszekerheid vormt. Meer dan van een
algemene maatregel van bestuur mag men van een wet in formele zin verwachten dat daaraan een
zorgvuldige afweging is voorafgegaan van de behoefte aan een inbreuk op de rechten en vrijheden
van de burger en de noodzaak aan de regel tegenover de door de overheid in het kader van
strafvordering te dienen belangen. De vrijheid van de burger wordt derhalve beter beschermd.
instrumentaliteit: het strafrecht wordt als middel beschouwd om bepaalde doelen te bereiken
waaronder vermindering van criminaliteit, het beschermen van de rechtsorde en het handhaven van
de geldende normen en waarden binnen een samenleving.
rechtsbescherming: het strafrecht waarborgt de rechten en belangen van verdachten, slachtoffers en
andere betrokken binnen een proces.
/ kun je de diverse procesdeelnemers en -fasen onderscheiden en hun karakteristieken benoemen.
Procesfasen binnen een strafrechtelijke procedure.
- opsporingsonderzoek: het onderzoek dat leidt tot opsporing van de verdachte, het verzamelen van
bewijsmateriaal en het nemen van de strafvorderlijke beslissingen.
- onderzoek ter terechtzitting: het uitgeven van de dagvaarding, het uitroepen van de strafzaak, het
, onderzoek naar datgene wat daadwerkelijk als feit kan worden aangemerkt.
- beraadslaging en uitspraak: de rechtbank komt tot een beslissing met betrekking tot de zaak.
Procesdeelnemers binnen een strafrechtelijke procedure.
- opsporingsambtenaar: initieert het strafproces door een verdachte aan te houden, doet onderzoek.
- openbaar ministerie: beslist over de eventuele vervolging van een verdachte.
- verdachte: persoon die wordt beschuldigd van een strafbaar feit.
- verdediging: behartigt de belangen van de verdachte, biedt juridische bijstand.
- rechter: onafhankelijke beslisser die een eerlijk proces behoort te waarborgen.
Week 2
Na bestudering van de literatuur en de jurisprudentie en het volgen van het onderwijs van week 2
/ kun je het begrip opsporing uitleggen.
Opsporing verwijst naar het proces waarbij de politie en andere opsporingsinstanties actief
onderzoek doen naar strafbare feiten om verdachten te identificeren, te lokaliseren en aan te
houden. Het doel van opsporing is het verzamelen van bewijsmateriaal en informatie om de
strafrechtelijke vervolging van verdachten van strafbare feiten mogelijk te maken.
opsporing: onderzoek naar strafbare feiten onder leiding van de officier van justitie.
opsporingsonderzoek: onderzoek naar aanleiding van een redelijk vermoeden dat er een strafbaar
feit is begaan onder de verantwoordelijkheid van de officier van justitie.
/ kun je toetsen of er voldaan is aan de voorwaarden om iemand als verdachte aan te kunnen merken
en heb je inzicht in de rechten van de verdachte.
Artikel 27 Sv bepaald de criteria waaraan voldaan moet worden om iemand aan te mogen merken.
- redelijk vermoeden van schuld: Er moet een redelijk vermoeden van schuld bestaan op basis van
concrete feiten en omstandigheden. Dit betekent dat er objectieve redenen moeten zijn om aan te
nemen dat de betreffende persoon betrokken is bij een strafbaar feit.
- opsporingsambtenaar heeft bevoegdheid: Een opsporingsambtenaar, zoals een politieagent, moet
bevoegd zijn om iemand als verdachte aan te merken. Dit betekent dat de persoon die de aanhouding
verricht de juiste bevoegdheid en wettelijke grondslag moet hebben.
- aanwezigheid van strafbaar feit: Er moet sprake zijn van een strafbaar feit. Dit kan blijken uit
aangiften, getuigenverklaringen, camerabeelden of andere vormen van bewijs.
Zodra iemand wordt aangemerkt als verdachte, kent hij of zij een aantal rechten.
- zwijgrecht: een verdachte mag niet gedwongen worden zichzelf te belasten.
- recht op bijstand: een verdachte heeft recht op een raadsman.
- recht op kennisneming van processtukken.
- recht te worden geïnformeerd over de beschuldiging tegen de verdachte.
- recht op een tolk wanneer de verdachte niet taalvaardig is.
- recht op tegenonderzoek wanneer een deskundige onderzoek heeft uitgevoerd.
- recht om getuigen te ondervragen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessadvos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.14. You're not tied to anything after your purchase.